ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၁)
*********************

ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ေရွးႏွစ္ေပါင္း (၁.၇ သန္း) မွစ၍ လူသား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ေနထိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတစ္ခု ရွိပါသည္၊ သမိုင္း မွတ္တမ္းကို (ဘီစီ ၂၂ ရာစု) ထဲက ေတြ႕ရ၏၊ ေရွးႏွစ္ေလးေထာင္ ကပင္ အဆင့္ျမင့္ ပိုးထည္ ရက္လုပ္တတ္သည္၊ ႏွစ္ ၃၅၀၀ ေက်ာ္ထဲက ေၾကးသြန္းႏွင့္ ေႂကြထည္ လုပ္ငန္း တတ္ေျမာက္သည္၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရး ပညာမ်ား ထြန္းကား၏၊ ေရအား စြမ္းအင္၊ ေရနာရီ၊ ေလရဟတ္၊ ယမ္း ႏွင့္ ပံုႏွိပ္ အတတ္မ်ား ကို ေစာစီးစြာ တတ္ေျမာက္ခဲ့၏၊ ကမာၻ ့ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ နည္းပညာ ေရွ႕ေဆာင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခဲ့သည္၊ ဟင္းခတ္ အေမြးအႀကိဳင္၊ ေႂကြထည္ ႏွင့္ ပိုးထည္ မ်ားကို အေနာက္ ကမာၻက မက္ေမာစြာ ကုန္သြယ္ ခဲ့ရ၏၊ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ေဆးပညာ၊ စစ္ပညာ ႏွင့္ နကၡတၱေဗဒမ်ား တဘက္ ကမ္းခတ္ ထြန္းကားခဲ့သည္၊ ကမာၻ ့အံ့ဖြယ္ မဟာတံတိုင္း တည္ေဆာက္ခဲ့သည္၊ ၁၈ ရာစုက ၿဗိတိသွ်တို႔ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ သေဘၤာ မ်ားထက္ သံုးဆျကီးေသာ သစ္သား သေဘၤာကို ၁၅ ရာစု ကပင္ ေဆာက္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့သည္၊ (Treasure) ရတနာ အမည္ရွိ သေဘၤာသည္ တန္ခ်ိန္ ၇၀၀၀ ရွိၿပီး ေနာင္ ႏွစ္ေလးရာ ၾကာမွ အလားတူ သေဘၤာမ်ိဳးကို ကမာၻက ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ စာဖတ်မရလျှင် ဒီကိုနှိပ်ပါ

ဤမွ် ႀကီးမားေသာ သမိုင္းေၾကာင္းရွိသည့္ ႏိုင္ငံသည္ ၎တို႔၏ နည္းပညာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အသာ စီးရမႈ ေၾကာင့္မည္သူကိုမွ အထင္မႀကီးဘဲ တံခါး ပိတ္ဝါဒ က်င့္သံုးကာ ကမာၻႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ခဲ့သည္၊ ဥေရာပ၏ စက္မႈ ေတာ္လွန္ေရး ႏွင့္ နည္းပညာ ထြန္းကားမႈကို လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့၏၊ ထို အက်ိဳးဆက္ မ်ားေၾကာင့္ ၁၉ ရာစု တြင္ ၿဗိတိသွ်တို႔ က်ဴးေက်ာ္မႈ ႏွစ္ႀကိမ္ခံခဲ့ရၿပီး သယံဇာတ ႏွင့္ အခြင့္အေရး မ်ားစြာ ေပးခဲ့ရသည္၊ (၁၉၁၂) ခုႏွစ္ တြင္ ယိုင္တိယိုင္တိုင္ျဖင့္ သမၼတႏိုင္ငံ စတည္ေထာင္ သည္၊ တည္ေထာင္ၿပီး ၁၉ ႏွစ္ အၾကာတြင္ တိုင္းျပည္ အေရွ႕ ေျမာက္ဘက္ ကို ဂ်ပန္တို႔ က်ဴးေက်ာ္ သိမ္းပိုက္သည္၊ ေနာင္ ၆ ႏွစ္အၾကာ တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို ဝင္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ တိုက္ခိုက္သည္။

Copy from Phyo Ko Ko Naing Facebook post. All Credit to Original Writer, Phyo Ko Ko Naing.

ဂ်ပန္တို႔၏ အံ့မခန္း ရက္စက္မႈကို အနစ္နာဆံုး ခံခဲ့ရသည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္သည္၊ နမူနာ ျပရေသာ္ နန္ဂ်င္းၿမိဳ႕ တၿမိ္ဳ႕တည္းတြင္ ဂ်ပန္တို႔မွ လူေပါင္း သံုးသိန္းေက်ာ္အား ေျခာက္ပတ္ အတြင္း နည္းလမ္း မ်ိဳးစံုျဖင့္ ရက္စက္စြာ သတ္ျပခဲ့သည္၊ အမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ေသာင္း ေက်ာ္ အား အဓမၼျပဳက်င့္၊ ကိုယ္လံုးတီး တန္းစီ မတ္တပ္ရပ္ခိုင္း၊ ဓာတ္ပံု ႐ိုက္ယူၿပီး အရွက္ တကြဲ ျဖစ္ေစခဲ့သည္၊ ၎တို႔၏ မ်ိဳး႐ိုးမာန္ကို ခ်ိဳးနွိမ္ရန္ တမင္လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္၊ ထိုထဲတြင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား၊ ကေလးငယ္ မ်ား ႏွင့္ အရြယ္လြန္ အမ်ိဳးသမီး မ်ား ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ျခင္းလဲ ခံခဲ့ရသည္၊ ျမိဳ႕သံုးပံုႏွစ္ပံုကို ရစရာ မရွိေအာင္ ဖ်က္ဆီး ခဲ့သည္၊ ေနရာအႏွံအျပား ထိုသို႔ က်ဴးေက်ာ္ ခံခဲ့ရသည္၊ ဒုတိယ ကမာၻစစ္တြင္ ဂ်ပန္တို႔ စစ္ရံႈးမွသာ သက္သာရာ ရခဲ့၏၊ ထိုေနာက္ မၿပီးဆံုးေသးေသာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ဆင္ႏြဲရျပန္သည္။
ျပည္တြင္းစစ္ၿပီးဆံုးၿပီးေနာက္ တိုင္းျပည္ ျပန္လည္ တည္ေထာင္သည္၊ တည္ေထာင္ၿပီး တစ္ႏွစ္ အၾကာတြင္ ကိုရီယားစစ္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ဝါဒေရးရာ မဟာမိတ္ ေျမာက္ ကိုရီးယား ဘက္မွ ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္သည္၊ အင္အား ႀကီး အေမရိကန္မွ ေတာင္ ကိုရီးယား ဘက္မွ ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ရာ စစ္စရိတ္ မ်ားစြာ ဆံုးရံႈးျပန္သည္၊ ျပည္တြင္းတြင္လည္း မဟာ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လြားမႈ၊ ဘံု လယ္ယာေျမ စနစ္ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး စသည့္ မူဝါဒ အမွားေျကာင့္ (၂၆ နွစ္) အၾကာတြင္ တိုင္းျပည္ သည္ အဆိုးဆံုး အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိ လာသည္။

မ်ားျပားသည့္ လူဦးေရႏွင့္ ကာမိေအာင္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ မရွိေသာေၾကာင့္ လူေပါင္း (သန္း ၃၀) ငတ္မြတ္ေသေၾကခဲ့၏၊ ပါဝါလြန္ အေမရိကန္၏ ဘက္ေပါင္းစံု ထိုးႏွက္ခ်က္ ခံရသည္၊ စူပါပါဝါ ဆိုဗီယက္၏ စစ္ေရး ရန္စမႈ ျပႆနာ ေပၚလာသည္၊ အစာ ငတ္မြတ္ျခင္းႏွင့္ လယ္ယာ ေျမ ရွားပါးမႈ ေၾကာင့္ လူေပါင္းမ်ားစြာ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ေျပး၍ အျခားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ ကာ ေအာက္ေျခ အလုပ္သမားမ်ား အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ ရသည္၊ အဂၤလိပ္တို႔၏ ဘိန္းေကၽြး ခဲ့မႈ ေၾကာင့္ တစ္ျပည္လံုး ဘိန္းစား ျပႆနာကို ရင္ဆိုင္ ရသည္၊ ဒီၾကားထဲ လူဦးေရ ေပါက္ကြဲ မႈက သန္း ၁၀၀၀ နီးပါး ရွိလာခ်ိန္ တြင္ ေကၽြးစရာ မရွိေသာ အစိုးရမွာ အ႐ူးမီးဝိုင္း ျဖစ္ရျပန္သည္၊ ဤမွ် မ်ားျပား ေသာ လူဦးေရ ရွိပါလ်က္ ကမာၻက ဝိုင္းပယ္ထား၍ ကုလသမဂၢသို႔ ဝင္ခြင့္ မရခဲ့ျခင္းတို႔ကလည္း အကူ အညီမ်ားစြာ ဆံုးရႈံးေစသည့္ျပင္ တိုင္းျပည္ သိကၡာ လည္း က်ဆင္း ခဲ့ရသည္။

ထိုခ်ိန္တြင္ စက္မႈေတာ္လွန္ေရး ႏွင့္ နည္းပညာမ်ား လ်င္ျမန္စြာ ထြန္းကား လာသည္၊ အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပတို႔မွ နည္းပညာတြင္ ၿပိဳင္ဘက္ကင္း ဦးေဆာင္ လာသည္၊ ဆိုဗီယက္နွင့္ အာရွ ကြန္ျမဴနစ္ ၾသဇာကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အေမရိကန္၏ ကူညီမႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား စသည့္ အာရွ က်ားမ်ား ေပၚလာသည္၊ ထိုျပင္ အေမရိကန္မွ ၎တို႔၏ ခႏၶာကိုယ္ထဲ တံက်င္လိွ်ဳ ေပးသည့္ႏွယ္ ရန္သူေတာ္ ထိုင္ဝမ္ ကို စက္မႈႏိုင္ငံႀကီး အျဖစ္ တည္ေထာင္ ေပးလိုက္သည္၊ နံၾကားထဲ ထိုးသည့္ ေနာက္ ဓားတခ်က္ အေနျဖင့္ ရန္သူေဟာင္း အဂၤလိပ္ ကလည္း ေဟာင္ေကာင္ကို ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး ထူေထာင္ ေပးသည္၊ ေပၚတူဂီ လက္ေအာက္ ေရာက္ေနေသာ မကာအို မွာလည္း လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္လာသည္၊ ထိုျပင္ သမိုင္းရန္ေႂကြး အႀကီးဆံုး ဂ်ပန္သည္ အဆမတန္ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာ လာသည္။

ကမာၻကို ၾကာျမင့္စြာ ဦးေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့သည့္ ျမင့္မားေသာ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ အံ့မခန္း အႏုပညာ မ်ား ပိုင္ဆိုင္ေသာႏိုင္ငံ၊ က်ယ္ဝန္းလွ သည့္ ႏိုင္ငံဧရိယာ ႏွင့္ သမိုင္းဂုဏ္ မ်ိဳး႐ိုးမာန္ ႀကီးလွေသာ ထိုႏိုင္ငံသည္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ ငတ္မြတ္မႈ၊ အႏိုင္က်င့္ ေစာ္ကားခံရမႈႏွင့္ အရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္း ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ႀကိတ္မွိတ္ခံစား ေနခဲ့သည္၊ ၎တို႔ ေလာက္ သမိုင္းဂုဏ္ မႀကီးက်ယ္ခဲ့ေသာ ဂ်ပန္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား၊ တခ်ိန္က ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ ထိုင္ဝမ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအို၊ သူတို႔ကို ေခါင္းပံု ျဖတ္ခဲ့ေသာ ဥေရာပ တို႔ ႏွင့္ မဟာဗ်ဴဟာ ရန္ဘက္ ႀကီး အေမရိကန္တို႔၏ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာ မႈကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ရင္း နာက်ည္းစိတ္ျဖင့္ အံႀကိတ္ ေနခဲ့ ပါသည္။

(၁၉၇၈) တြင္ အစိုးရ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္၍ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ဦး၏ လက္ထဲသို႔ လုပ္ပိုင္ ခြင့္ အာဏာ ေရာက္လာသည္၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ႏွင့္ စနစ္ အကူးအေျပာင္း တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ျပည္သူမ်ား အားလံုး ဒီတခါေတာ့ အလြတ္ ႐ုန္းေတာ့မည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၿပီး ေန႔ေန႔ညည ႀကိဳးစား၍ ဆင္းရဲတြင္းမွ ခုန္တက္ခဲ့ပါသည္။

မွန္ကန္ေသာမူဝါဒ ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ႏွင့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ ႏိုင္ငံသားမ်ား ႏွစ္ဘက္ၿပိဳင္၍ အႏိုင္ႀကဲခဲ့ေသာ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ ျဖစ္သည္၊ တမ်ိဳးသားလံုး တအံုေႏြးေႏြး ခံစားခဲ့ရသည့္ နာက်ည္းစိတ္ ကို စီးပြားေရးဘက္တြင္ ေဖာက္ခြဲခဲ့ေသာ ကမာၻ ေက်ာ္ ပံုျပင္ တစ္ပုဒ္ လည္းျဖစ္၏၊ "ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ ပံုျပင္" ဟု အမည္ တပ္လိုပါသည္၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အိပ္ေပ်ာ္ေနခဲ့ေသာ တ႐ုတ္ နဂါးႀကီး ႏိုးလာခဲ့သည္ ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ ပါသည္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၂)
*******************

၁၉၆၀ ေလာက္မွစ၍ ဆင္းရဲ ငတ္မြတ္ လြန္း ေသာေၾကာင့္ တ႐ုတ္ျပည္မွ ျပည္ပသို႔ ထြက္ခြာ လာေသာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္မွ အသက္ ၃၀ ၾကား တ႐ုတ္ လူငယ္ မ်ိဳးဆက္တစ္ခု ရွိပါသည္၊ နီးစပ္ရာ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား၊ ဥေရာပ ႏွင့္ အေမရိကတိုက္ သို႔ ရရာနည္း ျဖင့္ ထြက္ခြာၾကသည္၊ ေရာက္ရွိရာ ကမာၻအႏွံ ့ ရရာအလုပ္ကို ပင္ပန္းဆင္းရဲ ႀကီးစြာ လုပ္ၾကသည္၊ ၎တို႔၏ တစ္ခု တည္းေသာ အာရံုမွာ နာက်ည္းစိတ္မွ ေပါက္ဖြားလာေသာ ႀကီးပြားလို စိတ္ပင္ ျဖစ္သည္၊ ဘိုးဘြားမ်ား ေျပာျပ ေသာ အတိတ္က ခမ္းနားသည့္ ပံုျပင္မ်ားကို နားေထာင္သည္၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ အဆံုးအမ မ်ားကို နာယူသည္၊ ေရႊေရာင္ လြမ္းခဲ့သည့္ အခ်ိန္ကို အာရံု ျပဳသည္၊ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕ ရင္ဆိုင္ ေနရသည္က လူရာ မဝင္သည့္ ဘဝ ႏွင့္ ခက္ခဲသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ သစ္၊ အမိေျမကို ထျပန္ခ်င္ လွေသာ္လည္း မိသားစု အနာဂါတ္ ကို စဥ္းစားၿပီး ေနရာသစ္ တြင္ ရွင္သန္ ႏိုင္ရန္သာ ႀကိဳးစားၾကသည္။

ေရွးရာစုႏွစ္မ်ားက ႀကိဳေရာက္ ေနေသာ တ႐ုတ္မ်ားက ထိုမ်ိဳးဆက္သစ္အတြက္ ယဥ္ေက်းမႈ မေပ်ာက္ပ်က္ရန္ ဘံုေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ သည္၊ ဘံုေက်ာင္းမွတဆင့္ အေတြး အေခၚ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင့္ အကူအညီ မ်ား လက္ဆင့္ကမ္း ကာ တ႐ုတ္ လူငယ္ တို႔၏ မခံခ်င္စိတ္ ကို ေျမေတာင္ေျမႇာက္ ေပးခဲ့ၾကသည္။

တိုးတက္လိုစိတ္ျဖင့္ အလုပ္ကို ျပင္းထန္စြာ ႀကိဳးစားသည္၊ ေအာက္ေျခသိမ္း အလုပ္မ်ားကို မခိုမကပ္ လုပ္သည္၊ ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားမွာ တ႐ုတ္တို႔ကို ခိုင္းရတာ တန္သည္၊ ၎တို႔ ႏိုင္ငံသားမ်ား ထက္ လစာ သံုးဆေလ်ာ့ေပးသည္၊ တ႐ုတ္ လူငယ္ မ်ားသည္ အိမ္ေထာင္က် ၿပီးတာေတာင္ အိမ္ခန္း ငွားမေနၾက၊ စက္ရံုေဟာင္းမ်ားတြင္ ညအိပ္ၾကသည္၊ ျဖစ္သလို စားသည္၊ အက်ႌမ်ားကို စုတ္ျပတ္ေနသည့္ အထိ ဝတ္သည္၊ တေန႔ ၁၂ နာရီ အနည္းဆံုး အလုပ္ လုပ္၏၊ တခ်ိဳ႕ နာရီ ၂၀ နီးပါး အလုုပ္လုပ္၍ ၄ နာရီ ခန္႔ သာ အိပ္စက္ၾကသည္။

ေခါင္းေဆာင္း၊ ခါးပတ္၊ ခါးသိုင္းႀကိဳးမ်ား မပါေသာ တ႐ုတ္ အလုပ္သမား မ်ားသည္ အထပ္ ၈၀ တိုက္ မ်ား ေပၚတက္ကာ တေန႔ ၁၂ နာရီ အလုပ္ လုပ္ၾက သည္၊ မၾကာခင္ တြင္ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ အေတာ္ဆံုး သူမ်ား ျဖစ္လာ သည္၊ သူတို႔နဲ႔ ယွဥ္ေသာ္ ေဒသခံ အလုပ္သမား မ်ားကို လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ မခိုင္း လိုေတာ့၊ ထိုေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားမွ လုပ္စရာ ေစ်းကြက္ ေပ်ာက္လာ၍ အလုပ္သမား သမဂၢကို တိုင္ၾကား ၾကသည္၊ တ႐ုတ္မ်ား အခ်ိန္ပို အလြန္ အကၽြံ ဆင္းေနသည္မွာ ၎တို႔၏ အလုပ္သမား အခြင့္ အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာ ေရာက္သည္ဟု တင္ျပ ၾကသည္၊ ထိုေၾကာင့္ တေန ့ နာရီ ၂၀ လုပ္ျခင္းကို ရပ္နား လိုက္ရသည္၊ တ႐ုတ္ တို႔မွာ မေက်နပ္ၾက၊ သူတို႔မွာ အလုပ္ မ်ားမ်ားလုပ္၍ ေငြမ်ားမ်ား ရလိုသူမ်ား ျဖစ္သည္။

ေငြေၾကးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေခၽြတာ၍ စုေဆာင္းသည္၊ မည္သည့္လုပ္ငန္း လုပ္ေန သည္ျဖစ္ေစ၊ တေန႔ ကိုယ္ပိုင္ ျဖစ္ရမည္ဟု စိတ္ကူး ယဥ္ၾကသည္၊ တ႐ုတ္ျပည္ထုတ္ ေစ်းအေပါဆံုး ဖီးနစ္ (မီးငွက္) တံဆိပ္ သားေရ ဖိနပ္မ်ားကို စုတ္ျပတ္ သည္ထိ ဝတ္ၾကသည္၊ သြားပြတ္တံ မ်ား စုတ္ျပတ္ေနမွ အသစ္ ဝယ္သည္၊ ထိုေၾကာင့္ ဥေရာပသား မ်ားက ဖီးနစ္ေတြ (အေပါစားေကာင္) ဟု နွိမ္ေခၚၾက၏ ။

ဤကား နိမိတ္ႀကိဳဖတ္သည့္ႏွယ္ ျဖစ္သည္၊ ဖီးနစ္ ငွက္သည္ ဒဏၰာရီလာ မေသသည့္ ငွက္မ်ိဳး၊ ေသခါနီး အခ်ိန္တြင္ မီးလွ်ံထဲသို႔ ခုန္ခ်၊ ႏုပ်ိဳမႈမ်ား ျပန္ရၿပီး တဖန္ ျပန္ ရွင္သန္ သည့္ ေမွာ္မီးငွက္ ျဖစ္သည္၊ မည္မွ် ရံႈးနွိမ့္ ေနပါေစ၊ မေလ်ာ့ေသာ ဇြဲျဖင့္ မူလထက္ပင္ ပိုမို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ခဲ့သူ တို႔ကို ဖီးနစ္ဟု တင္စားၾကသည္။

ဖီးနစ္တို႔ သည္ ထိုသို႔ အနွိမ္ ခံရင္း အလုပ္စံု သိမ္းက်ံဳး လုပ္ကိုင္၍ နည္းပညာ ယူသည္၊ ေငြေၾကးစုမိ လာသည္ႏွင့္ တပိုင္တႏိုင္ ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ငန္းမ်ား စ တည္ေထာင္သည္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွ ေဆြမ်ိဳး မ်ားကို ၎တို႔ဆီေခၚ၍ အလုပ္ သြင္းေပးသည္၊ ေရာက္လာသမွ် တ႐ုတ္ မ်ားမွာ ေအာက္ သက္ေၾကၿပီး အလုပ္စံု သိမ္းက်ံဳး လုပ္သည္၊ အလုပ္ ႀကိဳးစားရင္းႏွင့္ တ႐ုတ္ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္သည္ အေဝး မွေန၍ သူတို႔ ခ်စ္ေသာ အမိေျမကို ေမွ်ာ္ၾကည့္ ေနခဲ့ပါသည္။

၁၉၇၆ တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠဌႀကီး ေမာ္စီတုန္း ကြယ္လြန္သည္၊ ၁၉၇၈ တြင္ အသက္ ၇၄ ႏွစ္အရြယ္ အဖိုးအို တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ လက္ထဲ အႂကြင္းမဲ့ အာဏာ ေရာက္ရွိ လာသည္၊ ဦးထုတ္နီ ေဆာင္းထားေသာ တိန္႔က "ခ်မ္းသာတာ မဂၤလာပါ" ဟု မိန္႔ခြန္း စေခၽြသည္၊ "ေၾကာင္ျဖဴ ေၾကာင္မည္း အေရးမႀကီးဘူး၊ ႂကြက္ခုတ္ရင္ ရၿပီ" ဟု ဆိုသည္၊ "အရင္ ခ်မ္းသာဖို႔ လိုသည္၊ မည့္သည့္ စနစ္မဆို တိုင္းျပည္ အတြက္ေကာင္းရင္ လက္ခံ မည္" ဟု ဆိုလိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုမိန္႔ခြန္းျဖင့္ ျပည္တြင္းရွိ တ႐ုတ္ေတြကို စိတ္ကူးယဥ္ ကြန္ျမဴနစ္ နိဗၺာန္ဘံု ထဲမွ လႈပ္ႏိုးလိုက္သည္၊ လန္႔ႏိုးလာ၍ ေဘးပတ္ဝန္း က်င္ ကို ၾကည့္လိုက္ရာ အားလံုး နတ္ဘံု နတ္နန္း လို ျဖစ္ေနၿပီ၊ မခံခ်င္စိတ္က ငယ္ထိပ္ေဆာင့္ တက္လာသည္၊ ဥကၠဌ ေမာ္၏ ၾသဝါဒ မ်ားကို ေမ့လိုက္ၿပီ၊ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း တြင္ ၎တို႔၏ ျပင္းျပေသာ ခံစားခ်က္ မ်ားကို ေဖာက္ခြဲရန္ အသင့္ျဖစ္ၿပီ။

တိန္႔သည္ အာဏာ ရၿပီးသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး ႏွင့္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာ လုပ္သည္၊ ႏိုင္ငံေရး တြင္ စစ္ကို ေရွာင္ရွားရန္ ရန္လိုေသာ မူဝါဒ အစား စီးပြားေရးသာ အဓိက မူဝါဒကို ေျပာင္းလိုက္သည္၊ အာရွႏိုင္ငံ မ်ားသို႔ ကြန္ျမဴနစ္ အေတြး အေခၚ ထုပ္ပိုး တင္ပို႔ ျခင္းကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္သည္၊ ဥကၠဌ ေမာ္ လက္ထက္ထဲက အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ အေမရိကန္ ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္ လာသည္၊ အေမရိကန္ ကို မဟာ ဗ်ဴဟာ ရန္ဘက္မွ မဟာဗ်ဴဟာ ၿပိဳင္ဘက္ အဆင့္ သို ့ ေလ်ာ့ခ် နိ္ုင္ခဲ့သည္။

တိန္႔သည္ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး စနစ္ကို ရဲရဲ က်င့္သံုးခဲ့၏၊ တရုတ္သည္ ကမာၻေပၚတြင္ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ ကို မၿဖိဳဖ်က္ဘဲ ႏွင့္ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး တည္ေဆာက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ပထမဆံုး အံ့မခန္း ေမာ္ဒယ္သစ္ ျဖစ္၏၊ ႏိုင္ငံပိုင္ ေျမယာ အမ်ားစုကို ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုင္မႈ ေျပာင္းပစ္ သည္၊ ျပည္သူပိုင္ စက္ရံု မ်ားကို ပုဂၢလိက သို႔ လြဲေပးသည္၊ စက္မႈဇုန္မ်ား သတ္မွတ္၍ ႏိုင္ငံျခားသား မ်ား ေစ်း သက္သာစြာ ငွားရမ္း လုပ္ကိုင္နိင္ရန္ စီစဥ္ေပး၏၊ လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္မႈ ျမန္ဆန္ရန္ ႀကိဳးနီ စနစ္ကို ေလ်ာ့ခ်ပစ္၏၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ စက္မႈဇုန္မ်ား တြင္ လိုအပ္ေသာ အေျခခံ အေဆာက္အအံု၊ ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ား ျပည့္စံုစြာ တပ္ဆင္ ေပးသည္၊ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမဳပ္နံွမႈ မ်ားကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ေပးသည္။

ႏိုင္ငံျခားသား ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ ကို အားေပးေသာ ဥပေဒ မ်ားစြာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္၊ စက္ကိရိယာ မ်ား တင္သြင္းပါက အခြန္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ ျပဳသည္၊ ျပည္ပ ရင္းနွီး ျမဳပ္နံွမႈကို ၁၀၀ ရာခိုင္နႈန္း အထိ ခြင့္ျပဳသည္၊ တခ်ိဳ႕ေနရာ မ်ားတြင္ ကာလ တစ္ခု အထိ ရာခိုင္နႈန္းျပည့္ အျမတ္ခြန္ ကင္းလြတ္ ခြင့္ ျပဳသည္၊ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံသား တို႔ႏွင့္ ဖက္စပ္ လုပ္ကိုင္ပါက အခြန္ ၅၀ ရာခိုင္နႈန္း ထပ္မံ ေလ်ာ့ျခင္း တို႔ကို ျပဳလုပ္သည္၊ ယခင္က ျပည္ပ ထြက္ခြာ သြားေသာ တ႐ုတ္မ်ားကို သစၥာေဖာက္ ဟု သတ္မွတ္ေသာ အစဥ္ အလာကို ေျပာင္းလဲ၍ လူငယ္မ်ားကို ႏိုင္ငံ ရပ္ျခား သို႔ သြားေရာက္ ပညာ သင္ရန္ သို ့ အလုပ္လုပ္ရန္ လြယ္ကူ ေအာင္ စီစဥ္ ေပးသည္။

ကမာၻ ့ နည္းပညာကို ျပန္ဦးေဆာင္ႏိုင္ရန္ ႏွင့္ ျပည္ပမွ လာေရာက္ ဖြင့္လွစ္ေသာ စက္ရံု မ်ားတြင္ လိုအပ္ေသာ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သား ရရွိရန္ ပညာေရး စနစ္ကို အဓိကထား ျပဳျပင္ ခဲ့သည္၊ ကြယ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္ေသာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ဴအင္လိုင္း ၏ ပညာေရး ျပဳျပင္ရန္ အေတြးအေခၚ ကို တိန္႔က ဆက္ခံသည္၊ ၁၉၇၈ မွ စ၍ စာေမးပြဲ ဦးတည္ က်က္မွတ္ ပညာေရးမွ ႏိုင္ငံ အတြက္ လိုအပ္ေသာ အရည္ အေသြး ရရွိေစမည့္ ပညာေရး ျဖစ္ရန္ ပညာရွင္ မ်ားႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ညွိနႈိင္း၍ ဥပေဒ မ်ားစြာ ထုတ္၊ အၿပီးတိုင္ ျပင္ဆင္ ခဲ့သည္၊ ခ်ဴႏွင့္ တိန္႔ တို႔ မ်ိဳးေစ့ခ် ခဲ့ေသာ ကမာၻ အဆင့္ ပညာေရး ေအာင္ျမင္မႈ အိမ္မက္ကိုေတာ့ ၎တို႔ မျမင္ေတြ႕ ႏိုင္လိုက္ပါ၊ ေနာင္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ အၾကာ က်န္ဇီမင္း လက္ထက္ တြင္ သီးပြင့္ လာေသာ အဆင့္မွီ ပညာေရး ကို တမလြန္မွ ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦး ျမင္ပါက ပီတိ ျဖစ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တက္လာၿပီ ဆိုသည္ႏွင့္ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွ တ႐ုတ္တို႔၏ စိတ္အား ျပန္တက္လာသည္၊ ျပည္ပေရာက္ ဖီးနစ္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရး ႏွင့္ စီးပြားေရး ေျပာင္းလဲမႈ သတင္းမ်ား နားေထာင္ၿပီး ထိန္းသိမ္း မရေအာင္ တက္ႂကြ လာသည္၊ အမိေျမ ကို လြမ္းလွၿပီ၊ ေဆြမ်ိဳး ေတြႏွင့္ ျပန္ေတြ႕ခ်င္ၿပီ၊ ျပည္ပတြင္ ေမြးခဲ့ေသာ သားသမီးေတြကို မိခင္တိုင္းျပည္ ကို ျပန္ေခၚျပမည္၊ ကိုယ္ေျမကိုယ္ေရ တြင္ ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ ဖန္တီးၾကမည္၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ျပည့္ခါနီး တြင္ေတာ့ ဖီးနစ္မ်ား သူတို႔ ခ်စ္ေသာေျမကို ျပန္လာ ပါၿပီ၊ အလုပ္ၾကမ္း သမား မ်ား ဘဝျဖင့္ ျပန္လာျခင္း ေတာ့ မဟုတ္၊ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ားမွ အရင္းအနွီး ႏွင့္ နည္းပညာမ်ား ယူ၍ ျပန္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

အေပါစား ဖိနပ္ စီးေသာ မီးငွက္တို႔ မၾကာခင္ ေတာင္ပံ ထခတ္ေတာ့ မည္ ျဖစ္သည္၊ နာက်ည္း စိတ္ျဖင့္ အံႀကိတ္ ေနခဲ့ရေသာ ကာလမ်ား၏ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ နီးကပ္ လာပါၿပီ၊ ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံသား မ်ား ၿပိဳင္တူထ တြန္းရာမွ ရာဇဝင္ ရဟတ္ဘီး တပတ္ ျပန္လည္ေတာ့ မည္ျဖစ္ပါသည္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၃)
********************

အမိေျမ ျပန္လာေသာ ဖီးနစ္ တို႔ကို ေခါင္းေဆာင္ မ်ားက ေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆိုသည္။ တ႐ုတ္ျပည္ကို ျပန္တည္ေဆာက္ရန္ ၎တို႔ အားပါမွ ရမည္ကို ေကာင္းစြာသိသည္။ ဦးစြာ ျပည္ပ ဖီးနစ္တို႔ ၏အားကို အသံုးျပဳ၍ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း ျမင့္တင္မည္ ဆံုးျဖတ္သည္။ ဖီးနစ္တို႔ကို ေက်းလက္ မ်ားတြင္ စက္ရံုမ်ား တည္ေထာင္ ႏိုင္ရန္ ေငြေခ်း ေပးသည္။ ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးေသာ ဖီးနစ္ တို႔သည္ မၾကာမီ တ႐ုတ္ ေက်းလက္ တြင္ ကိုယ္ပိုင္စက္ရံု မ်ား တည္ေထာင္ လာၾကသည္။ ဘာသာစကား တတ္ေျမာက္ လာျခင္း၊ ျပည္ပ အေတြ႕ အၾကံဳ၊ နည္းပညာ မ်ား ႏွင့္ အဆက္ အသြယ္ မ်ား ပါလာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ၎တို႔သည္ တ႐ုတ္ စီးပြားေရး၏ အဓိက ေမာင္းႏွင္ အား ျဖစ္လာသည္။

ကမာၻ အရပ္ရပ္ရွိ ၎တို႔ အလုပ္ၾကမ္း လုပ္ခဲ့ေသာ စက္ရံုေဟာင္း မ်ားကို ေအာက္ေစ်း နိႈက္ကာ ျပန္ဝယ္ယူ သည္။ ထိုသို႔ ဝယ္ယူႏိုင္ရန္ အစိုးရ မွ ေငြထုတ္ေခ်းသည္။ ထိုစက္အစုတ္ မ်ားမွ အေျခခံ နည္းပညာမ်ား ရွာေဖြသည္။ နည္းပညာေဟာင္း မ်ားသည္ တ႐ုတ္တို႔ အတြက္ ေတာ့ အသစ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုမွ တဆင့္ ၎တို႔၏ ဉာဏ္ႏွင့္ ေပါင္း စပ္ကာ နည္းပညာသစ္မ်ား တီထြင္သည္။

ျပည္ပေရာက္ တ႐ုတ္ဖီးနစ္တို႔၏ အဆက္ အသြယ္ ႏွင့္ နည္းပညာ ရရွိလာမႈ၊ တ႐ုတ္ျပည္၏ စီးပြားေရး မူဝါဒ ေျပာင္းလဲမႈ၊ ေစ်းေပါေသာ အလုပ္သမား မ်ားစြာ ရွိမႈတို႔ေၾကာင့္ ကမာ ၻအရပ္ရပ္မွ စီးပြားေရး သမား မ်ား တ႐ုတ္ျပည္ သို႔ လာေရာက္ ရင္းနွီး ျမဳပ္နံွ ၾကသည္။ အစိုးရမွ ေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆို၍ ဥပေဒႏွင့္ အကာအကြယ္ ေပးသည္။

ထိုခ်ိန္တြင္ အေနာက္ကမာၻ ႏွင့္ ဂ်ပန္ လုပ္ငန္းရွင္တို႔ ရင္ဆိုင္ရေသာ ျပႆနာမွာ လုပ္အားခ ေစ်းႀကီးျခင္း ႏွင့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး မ်ားစြာေပးရျခင္း ျဖစ္သည္။ တိန္႔က ေစ်းေပါေသာ အလုပ္သမား ထုႀကီး ကို ျပကာ ျပည္ပ ရင္းနွီး ျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ားကို ဖိတ္ေခၚသည္။ လုပ္သား ေစ်းကြက္ ကို မက္ေမာသျဖင့္ ျပည္ပ ရင္းနွီးျမဳပ္နံွမႈ မ်ား ဝင္ေရာက္လာ သည္။ ျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပ မွ ျပန္လာေသာ တ႐ုတ္ လုပ္သား မ်ားမွာ ႏိုင္ငံျခား စက္ရံု မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလုပ္ ဝင္လုပ္ၾကသည္၊ နည္းပညာ မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ အတုခိုး ၾကသည္။ ျပည္ပမွ ျပန္ေရာက္ လာေသာ တ႐ုတ္မ်ားသည္ တကမာၻလံုး မွ နည္းပညာ အေျခခံမ်ား တတ္ေျမာက္ၿပီး ျဖစ္ရာ လ်င္ျမန္စြာ အတုခိုးႏိုင္သည္။

ဥပမာ ဆိုရေသာ္ အီတလီသို႔ ၁၉၈၉ တြင္ ခိုးဝင္လာေသာ ဝမ္ရီဟြား သည္ ေရာက္ခါစတြင္ အသက္ ၁၉ ႏွစ္သာ ရွိေသး သည္။ အက်ႌဆိုင္တြင္ မျဖစ္စေလာက္ လခ ျဖင့္ အလုပ္လုပ္သည္။ ေငြကိုစုၿပီး လမ္းေဘး အထည္ဆိုင္ ဖြင့္သည္။ ထိုမွ တဆင့္ အေရာင္း သြက္လာကာ ဆိုင္ႀကီး ျဖစ္လာသည္။ အက်ႌ ဒီဇိုင္းမ်ားကို မွတ္သားၿပီး အီတလီ ဒီဇိုင္းနာ တစ္ဦးကို အလုပ္ခန္႔၍ ဒီဇိုင္းဆြဲေစသည္။ ထိုေနာက္ တ႐ုတ္ျပည္ ျပန္ပို႔၍ ခ်ဳပ္ေစသည္။ ဝမ္၏ ဒီဇိုင္းမ်ားကို တ႐ုတ္ျပည္မွ တေသြ မတိမ္း လက္ရာတူ ျပန္ခ်ဳပ္၍ အီတလီ သို႔ ျပန္ပို႔သည္။ အီတလီရွိ အလုပ္သမားခ ထက္ ဆယ္ဆ သက္သာ သြားၿပီး အျမတ္ အစြန္း မ်ားစြာ ရရွိ၍ မၾကာခင္တြင္ Great Fashion ကုမၸဏီ တည္ေထာင္သည္။ အီတလီ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္း မ်ားကို ယွဥ္ၿပိဳင္သည္။ အရည္အေသြး ထပ္တူ ၾကၿပီး လုပ္အားခ သက္သာလွေသာ တ႐ုတ္ အထည္ မ်ားကို အီတလီ အထည္ခ်ဳပ္ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ား မယွဥ္ႏိုင္ဘဲ ပိတ္သိမ္းရသည္ အထိ ျဖစ္ကုန္သည္။

ထိုေၾကာင့္ တ႐ုတ္မ်ားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ရန္ အီတလီ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ လုပ္ခ ေစ်းေပါေသာ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ စက္ရံု တည္ေဆာက္၍ ခ်ဳပ္လုပ္ၿပီး ျပန္ပို႔ရန္ စီစဥ္သည္။ အီတလီမွ ဒီဇိုင္းႏွင့္ ခ်ဳပ္နည္းစနစ္ ပို႔ေပးလိုက္သည္။ မၾကာခင္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ စက္ရံုရွိ တ႐ုတ္ လုပ္သား တို႔မွ ဒီဇိုင္းႏွင့္ နည္းပညာ အကုန္ ရယူသြားရာ အီတလီ အထည္ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားမွာ ဆုပ္လည္းစူး စားလည္း႐ူး ျဖစ္ကုန္သည္။

အေမရိကန္တြင္ စစ္လက္နက္ ထုတ္လုပ္ေသာ ေရာ့ခ္ဖို႔ဒ္ အမည္ရွိ ၿမိဳ႕ ရွိသည္။ ထိုၿမိဳ႕ရွိ ဆန္းထရင္း ကုမၸဏီမွ ေလယာဥ္ အဆင္းအတက္ ကိစၥမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေသာ အီလက္ ထေရာနစ္ နည္းပညာကို တီထြင္ခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ၎တို႔၏ စက္ရံုပစၥည္း အေဟာင္း မ်ားကို စြန္႔ပစ္ရာ ဖီးနစ္တို႔မွ ေစ်းေပါေပါျဖင့္ ဝယ္ယူသြားၿပီး နည္းပညာ ရယူခဲ့ျပန္သည္။ ထိုၿမိဳ႕ရွိ အင္ကာဆို ကား ထုတ္လုပ္ေရး စက္ရံံုေဟာင္းႀကီး ကို ေရာင္းခ်ျပန္ရာ ဖီးနစ္မ်ားမွ ဝယ္ယူၿပီး တ႐ုတ္ ျပည္ သို ့စက္ရံုတစ္ခုလံုး ျဖဳတ္သယ္သြားသည္။ ထိုစက္႐ုံေဟာင္းမွ နည္းပညာကို ေလ့လာၿပီး နည္းပညာသစ္ ပံ့ပိုး၍ ကားသစ္မ်ား ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ထိုမွတဆင့္ တ႐ုတ္တို႔ ကား ထုတ္လုပ္ေရး နည္းပညာ ရသြားျပန္သည္။

ထိုျပင္ အင္ကာဆို စက္ရံု ၏ ေရဒါ မမိေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ သတၳဳမ်ား ထုတ္လုပ္ သည့္ သံျပားႀကိတ္စက္ ကို ဖီးနစ္တို႔ အမိႈက္ေစ်းျဖင့္ ဝယ္ရန္ ေခ်ာင္းေန ျပန္သည္။ တ႐ုတ္တို႔ စြန္႔ပစ္စက္ရံု ပစၥည္းမ်ားကို နည္းပညာရယူရန္ လိုက္ဝယ္ ေနျခင္းကို စီအိုင္ေအ ပင္ သတိ မထားမိပါ။ ကြန္ဂရက္ အမတ္ မန္ဇာလို မွ သတိ ထားမိလာ၍ အစိုးရကို အသိေပး ေသာေၾကာင့္ ထို စက္ရံု ပစၥည္းေဟာင္း မ်ားကို တ႐ုတ္ တို႔ကို မေရာင္းဘဲ အီတလီ ကုမၸဏီ ကမ္မိုဇီ သို႔ ေရာင္းလိုက္သည္။ အေမရိကန္ မသိလိုက္ သည္မွာ ကမ္မိုဇီ သည္လည္း တ႐ုတ္ အစိုးရမွ တဘက္လွည့္ႏွင့္ အီတလီ တြင္ ဟန္ျပ ေထာင္ထားေသာ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ မၾကာခင္ တြင္ ထိုစက္ရံုေဟာင္းႏွင့္ နည္းပညာ အကုန္ တ႐ုတ္တို႔ လက္ထဲပါ သြားျပန္သည္။

ဂ်ာမနီ သည္ ဥေရာပ စီးပြားေရး၏ အဓိက ေမာင္းအားျဖစ္သည္။ စက္မႈ အထြန္းကားဆံုး ေဒသမွာ ေဒါ့မြန္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္။ ထိုၿမိဳ႕သို႔ တ႐ုတ္ ဖီးနစ္ မ်ားသည္ ပန္းကန္ေဆး၊ သန္႔ရွင္းေရး စသည့္ ေအာက္ေျခ အလုပ္မ်ားလုပ္ရန္ ေရာက္လာသည္။ ဖိနပ္စုတ္ စီး၍ ေငြစုသည္။ ဘာသာ စကား သင္သည္။ ထိုေနာက္ နည္းပညာကို ႀကိတ္ အတုယူသည္။ အရင္းအနွီး ႏွင့္ နည္းပညာ ရသည္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျပည္ သို႔ ျပန္ယူသြားကာ စက္မႈ လုပ္ငန္း ျပန္ ထူေထာင္သည္။ ထိုဖီးနစ္ မ်ားသည္ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္တြင္ ဂ်ာမနီသို႔ ျပန္လာသည္။ ယခင္ ကလို အလုပ္ၾကမ္းသမား အျဖစ္ေတာ့ မဟုတ္။ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အေနျဖင့္ ျဖစ္သည္။ သူတို႔တြင္ အစိုးရ ေခ်းေငြပါလာသည္။

ေဒါ့မြန္ တြင္ရွိသည့္ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ထဲက လက္က်န္ သံတိုသံစ မ်ားကို အမိႈက္ေစ်းျဖင့္ ဝယ္သည္၊ အမိႈက္မ်ားကို မျမင္လိုသည့္ ဂ်ာမန္မ်ားမွ ေပါေပါႏွင့္ ေရာင္းလိုက္သည္။ ထိုေနာက္ လန္ဒန္ရွိ သံရည္ႀကိဳ စက္ရံုေဟာင္း အစိတ္အပိုင္း မ်ား ဝယ္ျပန္သည္။ ဂ်ာမနီရွိ သက္ဆင္ကရပ္ သံမဏိ စက္ရံုႀကီးကို ေအာက္ေစ်း (ေဒၚလာ ၃၇.၂ သန္း) ျဖင့္ ဝယ္သည္။ ထိုေနာက္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ သံတို သံစႏွင့္ စက္ရံု အစိတ္အပိုင္း မ်ားပို႔၍ ျပန္လည္ တပ္ဆင္ကာ သံမဏိျပားမွ ထုတ္လုပ္ကာ တ႐ုတ္ သံမဏိေခတ္ ေျပာင္းေစခဲ့ သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မ်ားမွ သံမဏိ ဘုရင္ ရွန္ဝန္ယံု စသူတို႔ ေပၚထြက္ လာသည္။

သံတိုသံစမ်ား ရွင္းလင္းသြားေသာ ေဒါ့မြန္ၿမိဳ႕ လမ္းမႀကီးတြင္ အီတလီမွ နည္းပညာ ရယူလာ ေသာ ဖီးနစ္မ်ားမွ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုမ်ား လာဖြင့္သည္။ ၎စက္ရံုထြက္ အထည္မ်ားမွာ ေစ်းခ်ိဳ၍ အရည္အေသြး ေကာင္းလွေသာ ေၾကာင့္ ဂ်ာမန္ အိမ္ရွင္မ မ်ားတန္းစီ ဝယ္ၾကသည္။ ယခင္က ဂ်ာမနီတြင္ အိုးတိုက္ ပန္းကန္ေဆး ခဲ့ေသာ တ႐ုတ္ဖီးနစ္ တို႔ မွာ ၎တို႔ ဆီမွ အထည္မ်ား တန္းစီ ဝယ္ေနသည့္ ဂ်ာမန္ အိမ္ရွင္မ မ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္၍ ပီတိျဖစ္ ေနခဲ့ပါသည္။

နမူနာ တခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါသည္။ တ႐ုတ္ ပစၥည္း မ်ားကို စားသံုးသူက ႀကိဳက္ေနေတာ့ ၿပိဳင္ရ ခက္လွသည္။ တခ်ိန္က တ႐ုတ္ျပည္ကို ဘိန္းစစ္ျဖင့္ အဓမၼ တံခါး တြန္းဖြင့္၍ ဝင္လာခဲ့ေသာ ဥေရာပသားမွာ တ႐ုတ္တို႔၏ လုပ္သား ႏွင့္ ေစ်းကြက္ စစ္ ျဖင့္ ျပန္ တိုးဝင္လာ ျခင္းကို အလူးအလဲ ခံေနရသည္။ အေမရိကန္ ႏွင့္ ဂ်ပန္ တို႔ပါ ေျပးမလြတ္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၄)
********************

၁၉၇၅ ဝန္းက်င္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ ရင္ဆိုင္ရေသာ အဓိက ျပႆနာမွာ ေျမယာ ရွားပါးမႈႏွင့္ လူဦးေရ ေပါက္ကြဲမႈပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ မတူသည့္ အခ်က္မွာ တိုင္းျပည္ ႀကီးေသာ္လည္း စိုက္ပ်ိဳးေျမ ရွားပါးျခင္း ျဖစ္သည္။ တိုင္းျပည္၏ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္း သာ စိုက္ပ်ိဳး၍ ရေသာေျမျဖစ္သည္။ ေနရာ အမ်ားစုမွာ ေက်ာက္ေတာင္မ်ား၊ သဲကႏၲာရ မ်ား ဖံုးလႊမ္းေနသည္။ ထိုေၾကာင့္ မၾကာခဏ စားနပ္ ရိကၡာ ျပတ္လပ္မႈ ျဖစ္ၿပီး လမ္းမ ေပၚတြင္ လူမ်ား ေသဆံုးသည္ အထိ ျဖစ္ရသည္။ တ႐ုတ္ျပည္ တည္ေထာင္ ကာစ ၁၉၅၃ တြင္ လူဦးေရ ၅၈၂.၆ သန္းရွိၿပီး ၁၉၇၅ ေရာက္ လာေသာအခါ လူဦးေရ သန္း ၉၀၀ ေက်ာ္လာ သည္။ လူဦးေရ အဆမတန္ တိုးလာ ေသာ္လည္း ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း မတိုးတက္လာ။ ျပည္ပသို႔ ပို႔ရန္ မဆိုထားႏွင့္၊ ျပည္တြင္း၌ပင္ မလံုေလာက္။ တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားမွာ တိုးလာေသာ ပါးစပ္ ေပါက္ မ်ားကို ဘယ္နည္းျဖင့္ ရွာေကၽြး ရမည္ မသိဘဲ အ႐ူးမီးဝိုင္း ျဖစ္ေနေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။

တိန္႔သည္ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း မတိုးတက္သည့္ ကိစၥကို အေလးအနက္ စဥ္းစားသည္။ လူဦးေရ ဆက္တိုးေနေသာ ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္က ေကၽြးရ မည့္ ပါးစပ္ေပါက္ မ်ားလာသည္။ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္းတြင္ သံုးမရသည့္ ပါးစပ္ေပါက္ မ်ားေလ၊ တိုင္းျပည္ ဆင္းရဲေလ ျဖစ္သည္။ လမ္းေပၚတြင္ အလုပ္မရွိဘဲ ဟိုေယာင္ ဒီေယာင္ လုပ္ေနေသာ လူငယ္စုကို မိခင္ တိုင္းျပည္အတြက္ ႐ုန္းကန္ခိုင္း မည္ဟု ဆံုးျဖတ္သည္။ တ႐ုတ္ လူငယ္မ်ား ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္းတြင္ ဘာေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ လဲကို ေလ့လာရာ ေရွး႐ိုး စာေမးပြဲ ဦးတည္ က်က္မွတ္ ပညာေရး ေၾကာင့္ ဆိုသည္ကို ေတြ႕ရ သည္၊

တ႐ုတ္တို႔ အ႐ိုးထဲ စြဲၿမဲေနေသာ ပညာေရး မွာ နန္းတြင္းသို ့ဝင္၍ ကဗ်ာ၊ စာမ်ား အလြတ္ ရြတ္ျပ ကာ အစစ္ခံေသာ ပညာေရး ျဖစ္သည္၊ ဖတ္အားေကာင္း သူမ်ားသာ ေအာင္ျမင္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္၊ ထိုသူမ်ားကို ဘုရင္မွ ပညာရွိ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္၍ သူေကာင္းျပဳသည္၊ ထိုစနစ္သည္ အလြတ္က်က္ ပညာေရး ျဖစ္သျဖင့္ တ႐ုတ္တို႔၏ ဉာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တီထြင္ ဖန္တီးမႈ ဆုတ္ယုတ္ ေစသည္ ဟု တိန္႔က ဆံုးျဖတ္သည္၊ ထိုေၾကာင့္ ၁၉၈၀ မွစ၍ တီထြင္ ဖန္တီးတတ္ေသာ ဦးေႏွာက္ ျဖစ္ေစ ရန္ႏွင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း အတြက္ အသံုးဝင္ ရန္ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာ လုပ္ခဲ့သည္၊ ပညာေရး ျပင္ဆင္ခ်က္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ ျပဌာန္းခဲ့သည္။

တိန္႔ ၏ ပညာေရး ေျပာင္းလဲမႈက ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္ ေက်ာ္အၾကာတြင္ အက်ိဳး သက္ေရာက္ လာသည္။ တ႐ုတ္ တို႔၏ ဗီဇ အသိဉာဏ္ ေကာင္းမြန္မႈ၊ တအံုေႏြးေႏြး ေပါက္ကြဲလိုေသာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ ႏွင့္ ႀကီးပြားလိုစိတ္ တို႔ကို ပညာေရးျဖင့္ လမ္းခင္းေပးမည္။ ထိုေနာက္ စီးပြားေရး သို႔ လမ္းေၾကာင္းလြဲ ေပးလိုက္ပါက လူငယ္တို႔ စိတ္ပါသြား ႏိုင္သည္ ဟု ေခါင္းေဆာင္တို႔ တြက္ဆ၏။ တြက္ကိန္း မလြဲခဲ့ပါ။ လမ္းမ ေပၚတြင္ ဘာစလုပ္ရမွန္း မသိ၍ အခ်ိန္ကုန္ ေနေသာ တ႐ုတ္လူငယ္ တို႔မွာ အသိပညာ အနည္းငယ္ ရသည္ ႏွင့္ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း လမ္းေၾကာင္းေပၚ ခုန္တက္လာသည္။

တ႐ုတ္ျပည္ အဆမတန္ တိုးတက္ခဲ့ရာတြင္ ျပည္သူ လူထုကို ခ်န္၍မရ။ ထိုစဥ္က တ႐ုတ္ မ်ိဳးဆက္မွာ ကမာၻ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံတြင္ ႀကီးခဲ့ရာ အလုပ္ ႀကိဳးစား သေလာက္ အသံုး အစြဲ လည္းေခၽြတာလွ သည္။ ေျမဆီ ေျမၾသဇာ မေကာင္းေသာ ေျမမွာ စိုက္ပ်ိဳးေစကာမူ တ႐ုတ္တို႔ တဧက ထြက္နႈန္းသည္ ေျမၾသဇာ ေကာင္းေသာ ပါကစၥတန္၏ ထြက္နႈန္း ထက္ ပိုသည္ဟု တ႐ုတ္ျပည္ လာလည္ေသာ ပါကစၥတန္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ မွတ္တမ္း တင္ဖူး သည္။ ျပည္သူေရာ အစိုးရေရာ ဟန္ျပအလုပ္ လုပ္တာ မရွိ။ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္းသာ ႀကိဳးစားၾက သည္မွာ ပါကစၥတန္တို႔ အတုယူဖြယ္ဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္တို႔က လမ္းခင္း ေပးလိုက္ သည္ႏွင္တၿပိဳင္နက္ ခုန္တက္ ခဲ့ေသာ လူထု၏ စုေပါင္း အားမာန္က တိုင္းျပည္ကို ဆင္းရဲတြင္းမွ ဆြဲထုတ္ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

တ႐ုတ္မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္မွ အခ်ိဳ႕ကို နမူနာျပ လိုပါသည္။

၁။ သံမဏိသူေဌး ရွန္ဝန္ယံု
***************************

၁၉၄၆ တြင္ ရွန္စီျမစ္ ေအာက္ဘက္ရွိ ရြာငယ္ေလး တြင္ ေမြးသည္။ အစာေရစာ အၿမဲ ငတ္မြတ္ေသာ ရြာေလးျဖစ္သည္။ အသက္ ၂၄ ႏွစ္တြင္ ခ်ည္မွ်င္ စက္ရံု တစ္ခုတြင္ အလုပ္ၾကမ္း လုပ္ရသည္။ ထိုစက္ရံု တြင္ အလုပ္ လုပ္ေနရာမွ ေနာက္ပိုင္း စက္မႈ လုပ္ငန္း ဖြင့္ၿဖိဳး၍ စက္ရံုမ်ား တည္ပါက သံမပါလွ်င္ မၿပီးသည္ကို သေဘာ ေပါက္လာ သည္။ ထိုေၾကာင့္ ေငြေၾကး စုေဆာင္း၍ သံတိုသံစ မ်ား ႏွင့္သံရည္က်ိဳ စက္ အေဟာင္း တစ္လံုး ဝယ္ကာ လုပ္ငန္း စတင္သည္။

အသက္ ၂၉ႏွစ္တြင္ Shagang Group ကို စတည္ေထာင္သည္။ တိန္႔ အာဏာ ရလာေသာ အခါ ေငြေခ်းေပးျခင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ငန္း ခ်ဲ႕ရန္ အားေပးျခင္းေၾကာင့္ ရွန္သည္ အလုပ္ရံု ထပ္ တိုးခ်ဲ႕သည္။ အလုပ္သမား မ်ားပိုမို ခန္႔ထား၍ လည္ပတ္ရာမွ လုပ္ငန္း ေအာင္ျမင္ လာသည္။ သူ႔စက္ရံုမွ တစ္ႏွစ္ သံတန္ခ်ိန္ ႏွစ္သိန္းခြဲ ထုတ္ ႏိုင္လာသည္။ ထိုေနာက္ လုပ္ငန္း တိုးခ်ဲ႕လို၍ အဂၤလန္မွ လွ်ပ္စစ္ သံရည္က်ိဳ စက္ရံု အေဟာင္း ႀကီး ကို ဝယ္ယူရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္။ မေအာင္ျမင္ဘဲ ေငြေၾကး ဆံုးရႈံးမႈ မ်ား ျဖစ္သြား သည္။ ၁၉၉၂ အသက္ ၄၆ ႏွစ္တြင္ အေႂကြးမ်ား ပတ္လည္ ဝိုင္းေနၿပီ ျဖစ္သည္။ စိတ္ဓာတ္ က်လြန္း ၍ အားေလ်ာ့ခါနီး တြင္ တိန္႔မွ "သတိၱ နည္းနည္း ပိုရွိလိုက္" ဟုတိုင္းျပည္ကို လံႈ ့ေဆာ္ ရာမွ စိတ္ျပန္ တင္း၍ ႀကိဳးစားသည္။ ထိုမွ လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္ လည္ပတ္လာသည္။

၁၉၉၅ တြင္ တ႐ုတ္ စီးပြားေရး ၁၄ ရာခိုင္နႈန္း တိုးတက္ လာသည္။ ကမ္းစပ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ စက္မႈဇုန္မ်ား တည္ေထာင္ ေပးရာမွ လ်င္ျမန္စြာ ဖြံၿဖိဳး လာသည္။ တ႐ုတ္မ်ား ေငြေၾကးေျပလည္ လာသည္။ မၾကာခင္ ကားဝယ္စီးလိမ့္မည္ ဟု ရွန္က တြက္ဆၿပီး ကားတြင္ တပ္ဆင္မည့္ သံမဏိျပား ထုတ္လုပ္ရန္ ႀကိဳးစားသည္။ ထိုေနာက္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမန္ သံမဏိ စက္ရံုေဟာင္း သက္ဆင္ကရပ္ ကို ေအာက္ေစ်း ေဒၚလာ ၃၇.၂ သန္းျဖင့္ ေငြေခ်းဝယ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ ကမာၻက သူ႔ကို သတိထား မိလာသည္။ ထိုစက္ရံုကို သူဇာတိ ၿမိဳ႕ ကိုသယ္ေဆာင္၍ မူလီတစ္ေခ်ာင္း မက်န္ ျပန္ တပ္ဆင္၍ သံမဏိျပား စထုတ္သည္။ ၂၀၀၄ တြင္ သံမဏိ ေစ်းေကာင္း လာရာမွ ရွန္သည္ အေႂကြး မ်ား ေၾကကာ အလြန္ ခ်မ္းသာ ၾကြယ္ဝလာသည္။

၁၉၇၅ က ေခ်းေငြ ယြမ္ ေလးသိန္းခြဲႏွင့္ စခဲ့ေသာ သူ႔ ကုမၸဏီ Shagang Group သည္ ၂၀၀၇ တြင္ အလုပ္သမားေပါင္း ၂၆၇၀၀ ကို အလုပ္ေပးႏိုင္ၿပီး ပိုင္ဆိုင္မႈ ယြမ္ ဘီလီယံ ၁၀၀ ေက်ာ္ ႂကြယ္ဝ လာသည္။ ႏွစ္စဥ္ သံတန္ခ်ိန္ ၂၃ သန္း ထုတ္လုပ္ ေပးေနၿပီး ကမာၻအႏွံ သို႔ ျပန္လည္ တင္ပို႔ ေရာင္းခ် သည္။ တ႐ုတ္ျပည္၏ အႀကီးဆံုး ပုဂၢလိကပိုင္ သံမဏိ စက္ရံု ျဖစ္သည္။

ရွန္သည္ တိုင္းျပည္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခ်ိန္ သူ႔ အသက္၂၉ ႏွစ္တြင္ ထ႐ုန္းကန္ ခဲ့ေသာ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္ တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ယခု ၆၉ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ငတ္ျပတ္ေနသည့္ မိခင္ႏိုင္ငံကို ထမင္း ျပန္ခြံ ့ေကၽြးခဲ့ေသာ သားေကာင္း တစ္ေယာက္ လည္း ျဖစ္ပါသည္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၅)
********************

၂။ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ကို ေလယာဥ္ေလးစီးႏွင့္ လဲခဲ့သူ
****************************************************

ေလယာဥ္ေလးစီး ကို ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ျဖင့္ လဲလို႔ ရမည္ဟု သင္ထင္ပါသလား။ တ႐ုတ္ ဖီးနစ္ တစ္ေယာက္ ကေတာ့ လဲျပ ဖူးပါသည္။ သူ႔နာမည္က ေမာ္ကီေခ်ာင္း။ ၁၉၇၉ တြင္ ေထာင္မွ လြတ္လာ သည္။ အစိုးရထံမွ ေငြေခ်းကာ ႏိူးစက္နာရီ မ်ားစေရာင္းသည္။ ထိုမွ တဆင့္ အျမတ္ ရရွိလာသည္။ ႀကီးပြားမည့္ အခြင့္အလမ္း ရွာေဖြရာမွ စီခၽြမ္ ေလေၾကာင္းလိုင္း အေၾကာင္း သိလာသည္။ ၎တို႔မွာ ေလယာဥ္ ဝယ္၍ ပ်ံသန္း လိုေသာ္လည္း ဝယ္ရန္ ေငြမရွိ။ ၎တို႔ လိုခ်င္ေသာ ေလယာဥ္မွာ ဆိုဗီယက္တြင္ ရွိသည္။

မည္သို႔ အက်ိဳးေဆာင္ရင္ ေကာင္းမလဲ စဥ္းစားရာမွ ဆိုဗီယက္တို႔လည္း လူသံုးကုန္ ပစၥည္းမ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္ ေနသည္ကို သိလာသည္။ တ႐ုတ္မွာလည္း အေသးစား လုပ္ငန္းမ်ား ဖြံ ့ၿဖိဳး ေနၿပီျဖစ္ရာ ထိုပစၥည္း မ်ား ေကာင္းစြာ ထုတ္ႏိုင္သည္။ ထိုေၾကာင့္ ဆိုဗီယက္ တာဝန္ရွိသူ မ်ားကို သြားေရာက္၍ အထည္၊ ဖိနပ္ႏွင့္ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ မ်ားကို ေလယာဥ္ႏွင့္ လဲရန္ညွိသည္။ ဆိုဗီယက္ တို႔က ေလယာဥ္ကို ေရာင္းရန္သာ စိတ္ဝင္စား ေသာ္လည္း ေမာ္ကီေခ်ာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ညွိရာမွ သေဘာတူၿပီး အလဲအလွယ္ ျဖစ္သြားသည္။ ေနာက္ဆံုး တ႐ုတ္ လုပ္ အထည္၊ ဖိနပ္ႏွင့္ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ရထား အစီးငါးရာတိုက္ ျဖင့္ ဆိုဗီယက္ ေလယာဥ္ ေလးစီး လဲယူခဲ့သည္။ ထိုျဖစ္ရပ္ ၿပီးေနာက္ ေမာ္ကီေခ်ာင္းမွာ နာမည္ႀကီး လာၿပီး ဆိုဗီယက္ အာဏာပိုင္ မ်ား ႏွင့္ ရင္းနွီး လာကာ ဆိုဗီယက္ ၿဂိဳလ္တု လႊတ္တင္ေရး တြင္ပါ ရင္းနွီး ျမဳပ္ႏွံခဲ့သည္။

မျဖစ္ႏိုင္ဟု ထင္ရေသာ အေရာင္းအဝယ္ကို စိတ္ရွည္စြာ ရေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ညွိနႈိင္း ခဲ့သည့္ ေမာ္ သည္ တ႐ုတ္တို႔ ၏ စိတ္ကူး အေကာင္းဆံုး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားတြင္ ပါလာ သည္။ ျမန္မာတို႔ ၏ ျပန္မရႏိုင္ေသာ သဘာဝ သယံဇာတ မ်ားကို တန္ဖိုး မရွိသည့္ တ႐ုတ္ ထုတ္ကုန္မ်ားႏွင့္ လဲေနရျခင္းႏွင့္ နႈိင္းယွဥ္ ေစခ်င္ပါသည္။ ေမာ္က ေတာ့ စီခၽြမ္ ေလေၾကာင္း သမိုင္းတြင္ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ နွင့္ေလယာဥ္ လဲစီးခဲ့သူ ဟု သမိုင္းဝင္ ခဲ့သည္။

၃။ အခ်ိဳရည္ လုပ္ငန္းရွင္ လီေရွာင္ေဟြး
***************************************

ငယ္စဥ္ စာသင္ေနခ်ိန္တြင္ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ ေရး ဂယက္ေၾကာင့္ ႐ုရွားနယ္စပ္ ပို႔ခံရၿပီး ေတာင္သူ လုပ္ရသည္။ ပညာေရး တပိုင္းတစ ျဖစ္သြားေသာ လီေရွာင္ေဟြးမွာ အသက္ ၃၀ မွ ၿမိဳ႕ေပၚ ျပန္ေရာက္သည္။ ေရာက္ေရာက္ျခင္း လုပ္စရာ အလုပ္မရွိ၍ နာရီတု မ်ား ေရာင္းခ်သည္။ ထိုေနာက္ ထို အလုပ္ကို မႀကီးပြား ႏိုင္ဟု ဆံုးျဖတ္ စြန္႔လြတ္ကာ အေမရိကန္ လုပ္ ပက္စီ၊ ကိုကာကိုလာ မ်ား စေရာင္းသည္။ ထိုမွတဆင့္ အခ်ိဳရည္ ကိုယ္တိုင္ထုတ္လုပ္ၿပီး ေရာင္းခ် သည္။ထိုလုပ္ငန္းကို ေဇာက္ခ် လုပ္ကိုင္ရာမွ ၁၉၉၄ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္၏ ဒုတိယ အႀကီးဆံုး အခ်ိဳရည္ လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္လာသည္။

၄။ အသက္ ၄၀မွ စာအုပ္လက္ေပြ႕ ေရာင္းရသူ (သို႔) လီဖန္း သူေဌး ယင္မင္ရွန္
**********************************************************

၁၉၄၀ တြင္ေမြးသည္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ လက္ယာ အေတြးအေခၚ လႊမ္းမိုးသည္ ဆိုၿပီး ေက်ာင္းထုတ္ခံရသည္။ ေနာက္ သံုးႏွစ္အၾကာတြင္ အရင္းရွင္ ဝါဒ ကိုင္းၫြတ္သည္ ဆိုကာ ေထာင္ ၉ လ ခ်ခံရသည္။ အသက္ ၂၃ ေရာက္ေသာ အခါ သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္သူကို အေမရိကန္ သြားႏိုင္ရန္ ကူညီမိ ေသာေၾကာင့္ သစၥာေဖာက္ဟု တံဆိပ္ တပ္ၿပီး အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ ခ်ခံရျပန္သည္။ အသက္ ၄၀ ဝန္းက်င္ တြင္ ေထာင္မွ လြတ္လာသည္။

ေထာင္မွ လြတ္လာခ်ိန္တြင္ ဝန္ထမ္းလုပ္ရန္ စစဥ္းစားသည္။ တိန္႔ အာဏာရသြားၿပီး စီးပြားေရး မူဝါဒ ေျပာင္းလဲမည္ ဟု သတင္းၾကား၍ ဝမ္းေျမာက္ ဝမ္းသာ ျဖစ္ကာ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္း ထူေထာင္ရန္ ၾကံစည္သည္။ အစိုးရဆီမွ အေသးစား ေခ်းေငြ ေခ်း၍ စာအုပ္လက္ေပြ႕ ေရာင္းသည္။ ဝန္ထမ္း ဘဝထက္ ဝင္ေငြပိုရ လာသည္။ မၾကာမီ စာအုပ္ဆိုင္ ပိုင္ရွင္ ျဖစ္လာသည္။ စာအုပ္ဆိုင္ ထိုင္ရင္း အသြားအျပန္ လုပ္ေနေသာ လူမ်ားကို ၾကည့္ကာ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ ေရာင္းရင္ ေကာင္းမလား ဟု အေတြး ေပၚလာသည္။ ထိုေနာက္ ၁၀ ႏွစ္နီးပါး လုပ္ကိုင္ ခဲ့ေသာ စာအုပ္ဆိုင္ကို ေရာင္းခ်ကာ ဆိုင္ကယ္ စတင္ ထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္သည္။

အသက္ ၅၂ အရြယ္ ၁၉၉၂ တြင္ ယင္ သည္ ဝန္ထမ္း ၉ ေယာက္ငွားကာ ခ်ံဳကင္း ၿမိဳ႕တြင္ ဆိုင္ကယ္ ထုတ္လုပ္ရန္ စတင္သည္။ ကနဦး ရင္းနွီးေငြ (ေဒၚလာ ၃၆၀၀၀) ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ ဟြန္ဒါ (Honda) ကို သေဘာက်၍ သူဆိုင္ကယ္ကို (Hongda) ဟု ဆင္တူယိုးမွား နာမည္ေပးသည္။ မၾကာမီ ျပည္တြင္း ေစ်းကြက္တြင္ ေအာင္ျမင္ လာသည္။ ထိုေနာက္ ေစ်းကြက္ ကို မခန္႔မွန္းဘဲ ယံုၾကည္မႈ လြန္ကဲၿပီး ဆိုင္ကယ္ ၁၅ သန္း ထုတ္လိုက္ရာ ၅ သန္းသာ ေရာင္းထြက္ ၿပီး က်န္ ဆိုင္ကယ္ ၁၀ သန္းကို သံရည္က်ိဳ ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းလိုက္ရသည္။ စီးပြားပ်က္မလို ျဖစ္ သြား ခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္ ကုမၸဏီ ဟြန္ဒါမွ ဆင္တူယိုးမွား နာမည္ သံုးသျဖင့္ တရားစြဲခံရသည္။

ယင္ သည္ ဇြဲမေလ်ာ့ဘဲ ဆက္ႀကိဳးစား ျပန္သည္။ မၾကာခင္ ျပည္တြင္းတြင္ ဆိုင္ကယ္ ထုတ္လုပ္ သည့္ စက္ရံုေပါင္း တစ္ေထာင္ ေက်ာ္ ျဖစ္လာ ျပန္ရာ ေစ်းကြက္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ျပင္းထန္ လာသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္ ေစ်းကြက္ သို႔ ဝင္ရန္ ျကိဳးစားသည္။ ဗီယက္နမ္ တြင္ ဂ်ပန္ကုမၸဏီ ဟြန္ဒါက ေစ်းကြက္ အုပ္ထားသည့္ အျပင္ ယင္၏ Hondga နာမည္ကို တရားစြဲ ထားေသာေၾကာင့္ နာမည္သစ္ လီဖန္း (Lifan) ကို သံုးကာ ဝင္ၿပိဳင္ရာမွ မထင္မွတ္ဘဲ ေစ်းကြက္သစ္ ရရွိ ေအာင္ျမင္ ခဲ့သည္။

ယခုအသက္ ၇၅ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ ယင္ သည္ တ႐ုတ္ ၏ အခ်မ္းသာဆံုး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာၿပီး ဝန္ထမ္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္ကို အလုပ္ခန္႔ ေပးထားႏိုင္ခဲ့သည္။ လက္ရွိ ခ်ံဳကင္း ျပည္နယ္ အစိုးရအၾကံေပး အဖြဲ႕၏ ဒုဥကၠဌ လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၂ မွ စ၍ ယေန႔ထိ လူမႈအက်ိဳးျပဳ လုပ္ငန္း မ်ား အတြက္ ယြမ္ (၆၄၁၃) သန္း လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စာရင္း အရ လီဖန္း ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ လယ္ယာ သံုး စက္မ်ား၊ ကားမ်ားကို ျပည္တြင္း ျပည္ပ သို႔ ယြမ္ (၁၂.၁၆) ဘီလီယံဖိုး ေရာင္းခ်ခဲ့ရသည္။

ငယ္ဘဝ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ ကို အျပစ္မရွိဘဲ ေထာင္ထဲ တြင္ အခ်ိန္ကုန္ခဲ့ရေသာ၊ အသက္ ၄၀ မွ စီးပြားေရး စလုပ္ခဲ့ရေသာ၊ အရႈံးမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရသည့္ စာအုပ္ လက္ေပြ႕ ေရာင္းသူ သည္ ေနာင္ ၂၅ ႏွစ္ အၾကာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တြင္ေတာ့အစိုးရသို႔ အခြန္ ေဒၚလာ ၁၅ သန္း ေဆာင္ႏိုင္ သည့္ လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္လာ သည္။ သူသည္ မိခင္တိုင္းျပည္ အတြက္ အရႈံးမေပး တတ္ေသာ က်ားကုတ္ က်ားခဲ ဇြဲႀကီးလွသည့္ စိတ္ဓာတ္ ပိုင္ရွင္ သားေကာင္း တစ္ဦး လည္း ျဖစ္ပါသည္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၆)
********************

၅။ ေရခဲမုန္႔ ေရာင္းတဲ့ ေခ်ာင္က်င္ဟို
*************************************

၁၉၄၅ တြင္ေမြးသည္။ အတန္းပညာ ပံုမွန္သာ တတ္သည္။ ေက်ာင္းၿပီးခ်ိန္တြင္ လယ္ေတာ၌ အလုပ္ လုပ္ရသည္။ အသက္ ၃၄ ႏွစ္မွ မိခင္ျဖစ္သူ ေက်ာင္းဆရာမ အလုပ္မွ အနားယူ ေသာေၾကာင့္ လုပ္ေကၽြးရန္ အိမ္ျပန္ လာသည္။ ေမြးရပ္ေျမတြင္ အလုပ္ရွာရာ သာမန္ ပညာ အရည္အခ်င္း ျဖစ္၍ အလုပ္ေကာင္း မရ။ အလုပ္ၾကမ္းမ်ား လုပ္ရင္း ေငြစု ေနခဲ့သည္။

အသက္ ၄၀ ေရာက္မွ ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းတြင္ အေသးစား ကုန္စံုဆိုင္ ဖြင့္ခြင့္ ရသည္။ ထိုေနရာ တြင္ စာေရးကိရိယာ၊ အခ်ိဳရည္၊ ေရသန္႔၊ ေရခဲမုန္႔ ႏွင့္ ႏို႔ပုလင္းမ်ား ေရာင္းရာမွ အၾကံေပၚလာသည္။ ေရခဲမုန္႔ ႏွင့္ ႏို႔ ကို ကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေရာင္းမည္ ဆံုးျဖတ္ျပီး စက္ႏွင့္ ပစၥည္းဖိုး အရင္း တြက္ၾကည့္ ရာ ေဒၚလာ ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ (ယြမ္ ၁၄၀၀၀၀) က်ေနသည္။ ထို ေငြမရွိ ေသာေၾကာင့္ အၿငိမ္းစား ေက်ာင္းဆရာ ႏွစ္ဦး ႏွင့္ ရွယ္ယာ စပ္၍ ေငြေခ်း လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းရွိ ကေလးမ်ား စိတ္ ဝင္စားရန္ "ဝါးဟားဟား" ဟု နာမည္ တံဆိပ္ တပ္၍ ကုမၸဏီ တည္ေထာင္ ခဲ့သည္။

ေနာင္ အႏွစ္သံုးဆယ္ အၾကာတြင္ ေက်ာင္း ကုန္စံုဆိုင္ေလးမွ သေႏၶ စတည္ခဲ့ေသာ ဝါးဟားဟား ကုမၸဏီ သည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ေရသန္႔၊ လက္ဖက္ရည္၊ ႏို႔၊ အခ်ိဳရည္ ႏွင့္ ေရခဲမုန္႔ ေရာင္းခ်သည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ေခ်ာင္သည္ ကုမၸဏီ၏ အစုရွယ္ယာ ၈၅% ပိုင္ဆိုင္သည္။ ၂၀၁၂ တြင္ တ႐ုတ္ျပည္၏ အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂိၢဳလ္ အျဖစ္ စာရင္းတင္ခံရသည္။ ၂၀၁၃ ဒုတိယ အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂိၢဳလ္ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အိုင္တီ နည္းပညာ ေပါက္ကြဲမႈ ေၾကာင့္ ေခ်ာင္သည္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံ၏ အခ်မ္းသာဆံုး ေနရာကို ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္မွ အိုင္တီ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ျဖစ္ေသာ အလီဘာဘာ စီအီးအို "ဂ်က္မား" ႏွင့္ ေရွာင္းမီ စီအီးအို "ေလကၽြင္း" သို႔ ဖယ္ေပး လိုက္ရသည္။ ၂၀၁၄ တြင္ ေခ်ာင္ ဝင္ေငြ ၈ ရာခိုင္နႈန္း က်ဆင္းၿပီး ဝါးဟားဟား၏ ေရာင္းအား ေဒၚလာ ၁၁ ဘီလီယံ ရွိသည္။ တစ္ဦးတည္းေသာ သမီး ကယ္လီေခ်ာင္ သည္ ဝါးဟားဟား၏ အ႐ိုက္ အရာကို ဆက္ခံ မည့္သူ ျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္၏ အခ်မ္းသာဆံုး အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္လာလိမ့္မည္။ ေခ်ာင္၏ လက္ရွိ ပိုင္ဆိုင္မႈ ေဒၚလာ ၂၀ ဘီလီယံ ရွိမည္ ဟု ခန္႔မွန္း ရသည္။

အသက္ ၇၀ ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ ေခ်ာင္သည္ အလုပ္ စြဲေနသူ ျဖစ္သည္။ ယေန႔ထိ လည္း အနား မယူေသး။ ေနရာအႏွံ ့တြင္ သူ၏ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈ မ်ားစြာရွိသည္။ အေမရိကန္ အၿမဲတမ္း ေနထိုင္ခြင့္ လက္မွတ္ ကိုင္ထားကာ ကမာၻအႏွံ ့သြား၍ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကြပ္ကဲ သည္။ ေက်ာင္း ကုန္စံုဆိုင္ေလးတြင္ ေရခဲမုန္႔ ႏွင့္ ႏို႔ေရာင္းသည့္ ေခ်ာင္သည္ ကံ စီရင္သမွ်ကို လက္မခံဘဲ သူ ၾကမၼာ သူ ဖန္တီးခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။

ေျမာက္ျမားစြာေသာ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္ မ်ား က်န္ပါေသးသည္။ ၎တို႔ အေၾကာင္းေရးပါက ကုန္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိ။ လက္ရွိ တ႐ုတ္ ျပည္မႀကီး တြင္ပင္ ဘီလီယံနာ ၅၉၆ ဦး ရွိကာ အေမရိကန္ ထက္ ပိုမ်ားပါသည္။ အေမရိကန္ တြင္ လက္ရွိ ဘီလီယံနာ ၅၃၇ ဦး ရွိပါသည္။ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္ဝမ္ ႏွင့္ မကာအိုရွိ ဘီလီယံနာ ၁၁၉ ေယာက္ ႏွင့္ ထပ္ေပါင္းပါက စုစုေပါင္း တ႐ုတ္ ဘီလီယံနာ ၇၁၅ ေယာက္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ လက္ရွိ တ႐ုတ္ အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂိၢဳလ္မွာ အိမ္ျခံေျမ၊ ဟိုတယ္၊ စူပါမားကတ္ ႏွင့္ ႐ုပ္ရွင္ရံု ကြင္းဆက္ လုပ္ငန္း မ်ား လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဝမ္ဒါ အုပ္စု၏ သူေဌး ဝမ္က်န္လင္ ျဖစ္ၿပီး ေဒၚလာ (၃၄.၄) ဘီလီယံ ႂကြယ္ဝမည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ ဒုတိယမွာ အလီ ဘာဘာ သူေဌး ဂ်က္မား ျဖစ္ပါသည္။

တိန္႔၏ တခ်ိဳ႕လူေတြကို အရင္ေပး ခ်မ္းသာ လိုက္ပါ။ ခ်မ္းသာတာ က်က္သေရ ရွိပါတယ္ ဆိုသည့္ မိန္႔ခြန္းက တ႐ုတ္ တို႔၏ ခ်မ္းသာလိုစိတ္ ကို နႈိးဆြခဲ့ၿပီး တိန္႔ဖြင့္ ေပးေသာ စီးပြားေရး အခြင့္ အလမ္း တံခါးမွ တ႐ုတ္ လူငယ္တို႔ ထေျပး၍ ကမာၻ အလယ္တြင္ ေအာင္ပြဲ ခံခဲ့ပါသည္။

တ႐ုတ္တို႔၏ နည္းပညာ စုပ္ယူမႈမ်ား
***************************

တ႐ုတ္ျပည္ ေခတ္ေနာက္က် ခဲ့ျခင္းမွာ နည္းပညာ ေနာက္က်ခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ ဟု တိန္႔က သံုးသပ္ သည္။ ဥေရာပသည္ ၁၈ ရာစု၊ ၁၉ ရာစု စက္မႈေတာ္လွန္ေရး တြင္ နည္းပညာ အသစ္မ်ား တီထြင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္၍ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕ကာ ခ်မ္းသာလာသည္။ ယခုရာစုသစ္ တြင္လည္း နည္းပညာကို ဥေရာပႏွင့္ အေမရိကန္ ကသာ ဦးေဆာင္ ေနသည္။ နည္းပညာ လိုက္မမွီ ပါက ယွဥ္ႏိုင္ဖို႔ မလြယ္။ ထိုေၾကာင့္ ၎တို႔၏ နည္းပညာ ကို အခ်ိန္တို အတြင္း စုပ္ယူရန္ စီမံကိန္းမ်ား ခ်ခဲ့သည္။

တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားမွ ေစ်းေပါေသာ သန္းတစ္ေထာင္ လုပ္သားေစ်းကြက္ ကိုျပ၍ အေနာက္ ကမာၻမွ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ သည္။ စီးပြားေရး လုပ္ကိုင္ႏိုင္ရန္ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ဖြင့္ေပးသည္။ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ား ဝင္ေရာက္လာေသာ အခါ တ႐ုတ္ အလုပ္သမား မ်ားကို အလုပ္ၾကမ္း တြင္ သာမက ပညာရွင္ပိုင္း တြင္ပါ မျဖစ္မေန ထည့္သံုးခိုင္းသည္။ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားလည္း နည္းပညာ ျပရမည့္ အပိုင္းကို တ႐ုတ္ တို႔အား မခိုင္းလို ေသာ္လည္း ေစ်းေပါေသာ လုပ္အား ေစ်းကြက္ကို လက္မလြတ္ ႏိုင္၍ အေလ်ာ့ေပး လိုက္ရသည္။ တ႐ုတ္မ်ားကို ၎တို႔ ႏိုင္ငံသို႔ ေခၚ၍ သင္တန္းမ်ား တက္ေစၿပီး ေလ့က်င့္ေပးရ၏။ ထိုမွ တဆင့္ တ႐ုတ္တို႔ နည္းပညာ ရရွိလာသည္။

ျပည္တြင္းတြင္လည္း အစိုးရမွ နည္းပညာ အတုခိုးရန္ ဌာန တစ္ခုဖြဲ႕စည္းသည္။ ထိုဌာနတြင္ အင္ဂ်င္နီယာ ႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားစြာ ခန္႔ထား၍ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ လာေရာက္ေသာ ျပည္ပ စက္ရံု မ်ားမွ နည္းပညာ မ်ားကို သုေတသန ျပဳေစသည္။ ထိုျပင္ ကမာၻ အရပ္ရပ္မွ ဝယ္ယူ လာေသာ စက္ရံုေဟာင္း မ်ားကို ႏွစ္မ်ိဳး အသံုးခ်သည္။ တ႐ုတ္တို႔ သံုးစြဲရန္ ထုတ္ကုန္ ထုတ္ခိုင္းသည့္ အျပင္ ထိုစက္မ်ား အလုပ္ လုပ္ပံုကို ေလ့လာ ေစသည္။ တဘက္တြင္လည္း ဉာဏ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ တီထြင္မႈ တိုးတက္ေစေသာ ပညာေရး ျပဳျပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္သည္။ ထိုမွတဆင့္ တ႐ုတ္တို႔သည္ မူပိုင္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္ အတုယူ ကူးခ်သည့္ ေနရာတြင္ပါ အလြန္အမင္း ထူးခၽြန္ လာသည္။

ဥပမာ- ေဂ်ေက႐ိုးလင္း က ဟယ္ရီေပၚတာ အတြဲ ၆ မေရးခင္ တ႐ုတ္တို႔က ႀကိဳေရး၍ ေရာင္းသည္။ အဂၤလိပ္ လိုေရးသည့္ အစစ္ ေပၚလာရင္လည္း ခ်က္ျခင္း ဘာသာျပန္၍ တင္ေရာင္းသည္။ စာေရးဆရာ ၏ ဇာတ္သိမ္း မႀကိဳက္ရင္ ျပင္၍ ပင္ေရးေသးသည္။ တျခား နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာ တို႔၏ စာအုပ္မ်ား အကုန္ ကူးယူျခင္း ခံရသည္။ ေဟာလိဝုဒ္တြင္ ဇာတ္ကား တစ္ကား ရံုတင္၍ ေအာင္ျမင္ၿပီး ေခြ မထုတ္ရေသးခ်ိန္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ ထိုေခြ စေရာင္းေနၿပီ ျဖစ္သည္။ မူပိုင္ခြင့္ မ်ား ခ်ိဳးေဖာက္ ရာတြင္ တ႐ုတ္ တို႔ကို မွီသူမရွိ။

၁၉၉၀ တြင္ ေဗာက္(စ္)ဝက္ဂင္ ကား ကုမၸဏီ တ႐ုတ္ သို႔ ေရာက္လာသည္။ Jekka ေမာ္ဒယ္ကို ထုတ္လုပ္ရာ မၾကာမီ သူႏွင့္ ပံုစံတူ ခ်ယ္ရီကား ေပၚလာသည္။ ေစ်းကို တဝက္ျဖင့္ ခ်ေရာင္းသည္။ ဂ်ပန္က ယာမဟာ ေမာ္ဒယ္ Jinbao ဆိုင္ကယ္ကို ၁၉၉၅ တြင္ ထုတ္ေရာင္းသည္။ လအနည္းငယ္ အတြင္း Jinbao အတု စက္ရံု ၃၆ ရံု ေပၚလာသည္။ မူရင္းႏွင့္ ခြဲမရေအာင္ တူေသာ ထို ဆိုင္ကယ္မ်ား ျမန္မာ ေစ်းကြက္ သို႔ပင္ ေရာက္ရွိ လာခဲ့သည္။ တ႐ုတ္တို႔၏ ထူးျခားခ်က္ မွာ မည္သည့္ နည္းပညာ မ်ားကို မဆို လ်င္ျမန္စြာ အတုခိုးႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ တို႔သည္ သူတို႔ မလုပ္ ႏိုင္ေသာ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အေနာက္ ကမာၻ မွ ကုမၸဏီ မ်ားကို ဖိတ္၍ ပြင့္လင္း ျမင္သာ စြာ တင္ဒါ ေခၚေစသည္။ အေကာင္းဆံုး ႏွင့္ ေစ်း အသက္သာ ဆံုး ကုမၸဏီကို ေရြးခ်ယ္သည္။ ထို တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ တ႐ုတ္ အင္ဂ်င္နီယာ တို႔ကို မျဖစ္မေန ထည့္သံုး ရသည္။ ထိုလုပ္ငန္း ၿပီးသည္ ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ နည္းပညာကို တ႐ုတ္တို႔ လက္ထဲ က်န္ရစ္ ေစရန္ တခါတည္း စီမံထားသည္။ ထိုမွတဆင့္ မီးရထားလမ္း၊ ကားလမ္း၊ မိုးပ်ံရထား၊ ေရေအာက္လမ္းမ်ား ေဆာက္လုပ္မႈ အတတ္ ပညာ၊ ေရကာတာ ႏွင့္ ေရအား လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ယူမႈ၊ ၿမိဳ႕ျပ တည္ေဆာက္မႈ နည္းပညာ အကုန္ တ႐ုတ္တို႔ လက္ထဲ ပါသြားျပန္သည္။

ျပည္ပမွ လာေရာက္ အေျခစိုက္ ေသာ ကုမၸဏီ မ်ားစြာ၏ နည္းပညာမ်ား အားလံုး တ႐ုတ္တို႔ လက္ထဲေရာက္ကာ တ႐ုတ္ျပည္ လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္လာသည္။ အေနာက္တိုင္းမွ ပညာရွင္ မ်ားက တ႐ုတ္တို႔သည္ နည္းပညာကို သုေတသန ျဖင့္ အဓိက မရယူဘဲ ျပည္ပ ကုမၸဏီ မ်ားႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးျပဳလုပ္ၿပီး ထိုမွ တဆင့္စုပ္ယူ ၍ ႀကီးထြားေစ ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံဟု သံုးသပ္ၾက၏။ တ႐ုတ္ တို႔မွာ နည္းပညာကို စုပ္ယူရင္း တၿပိဳင္နက္ တည္း ကမာၻေက်ာ္ မိုက္ခ႐ိုေဆာ့၊ တိုယိုတာ အစရွိေသာ ကုမၸဏီ တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ နည္းပညာ သုေတသန လည္း ျပဳလုပ္ ေနပါသည္။

၁၉၇၃ တြင္ ကုန္သြယ္ေရး ေပၚလစီႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ေမာ္စီတုန္း ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟင္နရီ ကစ္ဆင္းဂ်ား တို႔ ေျပာခဲ့ေသာ စကားဝိုင္း တစ္ခုရွိသည္။ ေမာ္က တ႐ုတ္ျပည္ တြင္ ဘာပို႔ကုန္ မွ မထုတ္လုပ္ ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ေပါေပါ မ်ားမ်ား ပို႔စရာ အမ်ိဳးသမီး မ်ားသာ ရွိေၾကာင္း စိတ္ပ်က္စြာ ေျပာဖူးသည္။ ကစ္ဆင္းဂ်ား မွ ထိုပစၥည္း မ်ားဆို အခြန္မေကာက္ပါ ဟုပင္ အရႊန္းေဖာက္ ဖူးသည္။ ယခုေတာ့ တ႐ုတ္ တို႔သည္ သူတို႔ အမ်ိဳးသမီး မ်ားကို ပို႔မည္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ကေလး တစ္ေယာက္ ေပၚလစီ ေၾကာင့္ တ႐ုတ္တို႔၏ အမ်ိဳးသမီး လိုအပ္ခ်က္ လြန္စြာ ၾကီးမားလာၿပီး ႏွစ္စဥ္ သတို႔ သမီး သန္း ၂၀ ခန္႔ ျပန္လို ေနပါသည္။ နီးစပ္ရာ ျမန္မာ အပါအဝင္ အာဆီယံႏိုင္ငံ မ်ားႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံ မ်ားမွ အမ်ိဳးသမီး မ်ားကို ျပန္လည္ လူကုန္ကူး၍ ရယူေနျပီ ျဖစ္သည္။

တခ်ိန္က ျပည္တြင္း၌ပင္ ထုတ္ကုန္ ပစၥည္း လံုေလာက္ေအာင္ မထုတ္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံ သည္ နည္းပညာမ်ား စုပ္ယူ၍ ကမာၻ ေပၚတြင္ ထုတ္ကုန္ ပစၥည္း အမ်ားဆံုး ျပည္ပသို႔ ျပန္ တင္ပို႔ေသာ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေအာင္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ အတြင္း လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္ခဲ့ သည္။ ထို စြမ္းေဆာင္မႈ တြင္ ေခါင္းေဆာင္ တို႔၏ တိုင္းျပည္ အေပၚ ေစတနာ ထားမႈ ႏွင့္အတူ ျပည္သူ တို႔၏ ႀကိဳးပမ္းမႈ တို႔က အခရာ က်ခဲ့သည္။

႐ိုးရွင္းစြာေနထိုင္ျခင္း၊ ေခၽြတာ သံုးစြဲျခင္း၊ အပင္ပန္းခံ အလုပ္လုပ္ျခင္း၊ ရည္မွန္းခ်က္ ႀကီးမားျခင္း ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း တို႔သည္ တ႐ုတ္ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္ကို ေအာင္ပြဲရေစခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ေသာ မည္သည့္ ႏိုင္ငံသား မဆို ကမာၻ ေရွ႕တန္းသို႔ ျပန္ေရာက္ ႏိုင္သည္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေလးဆယ္က ကမာၻ ့ အဆင္းရဲဆံုး တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံသား တို႔က သက္ေသ ျပခဲ့သည္။ လက္ရွိ ျမန္မာ မီးငွက္ (ခြပ္ေဒါင္း) မ်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္ လာမည့္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ အတြင္း ထိုသို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ သက္ေသျပ ၿပီး ကမာၻ မ်က္ႏွာစာ သို႔ ျပန္ေရာက္လို လွသည္။

ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၇)
*********************

နွစ္နွစ္ဆယ္ အတြင္း အံ့မခန္း တိုးတက္မႈမ်ား
********************************************

အေဝးေျပး လမ္းမႀကီးမ်ား
**************************

အေမရိကန္သည္ (၁၉၅၀ မွ ၁၉၉၀ ထိ) ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္ အတြင္း ေဒၚလာ ၁ တစ္ထရီလီယံ (ဘီလီယံ ၁၀၀၀) အကုန္ခံ၍ အေဝးေျပး လမ္းမႀကီး မ်ား ေဖာက္လုပ္သည္။ တ႐ုတ္တို႔လည္း ထို နမူနာကို ယူ၍ (၁၉၉၀ မွ ၂၀၂၀ ထိ) ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္ အတြင္း ၎တို ့၏ ပင္မ အေဝးေျပး လမ္းမၾကီး (National Trunk Highway) ကို ကီလိုမီတာ (၈၆၀၀၀) အရွည္ထိ ေဖာက္လုပ္ရန္ ပစ္မွတ္ ခ်ခဲ့သည္။

ထို ပစ္မွတ္ကို သတ္မွတ္ခ်ိန္ထက္ ၈ နွစ္ ေစာျပီး ၂၀၁၂ တြင္ ျပီးစီးခဲ့သည္။ ၎လမ္းမ ၾကီးတြင္ ေတာင္/ ေျမာက္ ခ်ိတ္ဆက္ ထားေသာ လမ္းမၾကီး ၉ လမ္းနွင့္ အေရွ ့/အေနာက္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ လမ္းမၾကီး ၁၈ လမ္း ပါဝင္ သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ကီလိုမီတာ တစ္သိန္း တစ္ေသာင္း ေက်ာ္ထိ ထပ္မံ တိုးျမင့္ ေဖာက္လုပ္ ျပီးစီးျပီ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၂ ထဲက တရုတ္တို ့၏ ထိုလမ္းၾကီးသည္ အေမရိကန္တို ့ ၏ အေဝးေျပးလမ္းမ မ်ားတြင္ အရွည္ဆံုး၊ အႀကီးက်ယ္ဆံုး၊ အေကာင္းဆံုး ဆိုေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ကို လြဲယူ ခဲ့ပါသည္။ ၂၀၂၀ တြင္ အေဝးေျပးလမ္းမ်ားကို ကီလိုမီတာ သံုးသန္းထိ တိုးျမွင့္ ေဖာက္လုပ္ရန္ ပစ္မွတ္ ခ်ထားသည္။ ယခင္က ၾကာျမင့္ စြာ သြားရေသာ ၿမိ္ဳ႕မ်ားကို အခ်ိန္နွင့္ ကုန္က် စရိတ္ သံုးပံု ႏွစ္ပံုထိ သက္သာ သြားေအာင္ ျပဳလုပ္ ေပးႏိုင္ခဲ့၍ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး အထူး တိုးတက္ လာကာ ကုန္စည္ စီးဆင္းမႈ ျမန္ဆန္ ေစခဲ့သည္။

မီးရထားလမ္းမ်ား
******************

ကီလိုမီတာ တစ္ေထာင္ကိုးရာ ေက်ာ္ ရွည္လ်ားသည့္ ကြန္ဟိန္း - တိဘက္ မီးရထား လမ္းကို ေဖာက္လုပ္ ခဲ့သည္။ (၈၁၅) ကီလိုမီတာ ကို ၁၉၈၄ ထဲက ေဖာက္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ အထက္ အျမင့္ေပ (၁၄၅၀၀) ေက်ာ္တြင္ရွိေသာ (၁၁၄၂) ကီလိုမီတာကို ၂၀၀၆ တြင္ ေဖာက္လုပ္ ၿပီးစီးခဲ့သည္။ ကမာၻ အျမင့္ဆံုး မီးရထားလမ္း အျဖစ္ ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး တံတားေပါင္း (၆၇၅) ခုပါသည္။ တ႐ုတ္ အင္ဂ်င္နီယာ တို႔မွ အေမရိကန္ တို႔၏ ဆာရာ နာဗာဒါး (Sierra Navada) ေဒသတြင္ ေဖာက္လုပ္ ခဲ့သည့္ ဗဟိုမီးရထား ကြန္ယက္ကို နည္းပညာ အသာစီး ယူ၍ ေဖာက္လုပ္ ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ကမာၻက အသိအမွတ္ ျပဳရသည္။

ရွန္ဟိုင္းတြင္ ေျမေအာက္ မီးရထားလမ္း ငါးလိုင္း ရွိသည္။ ေန႔စဥ္လူဦးေရ ႏွစ္သန္း သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ ေပးသည္။ ယခုေနာက္ထပ္ ေျခာက္လိုင္း တိုးခ်ဲ႕ေနရာ ၿပီးဆံုးပါက ကမာၻအႀကီးဆံုး ေျမေအာက္ မီးရထားလမ္း ျဖစ္လာမည္။

ေရကာတာမ်ား
****************
လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ရွစ္ဆယ္ေက်ာ္က တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ ဆြန္ယက္ဆင္မွ ယန္စီျမစ္ ႏွင့္ ျမစ္ဝါျမစ္ကို ေရကာတာ ေဆာက္ရန္ စိတ္ကူး ယဥ္ဖူးသည္။ ေဆာက္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါက ျမင္းေကာင္ေရ သန္း ၁၀၀ ရွိေသာ စြမ္းအင္ကို ေပးစြမ္းႏိုင္မည္ ဟုဆိုခဲ့သည္။

ဆြန္ယက္ဆင္ အိမ္မက္ သည္ ၂၀၁၃ တြင္ေတာ့ ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ယန္စီျမစ္ေပၚရွိ ေရကာတာႀကီး သံုးခု (Three Gorges Dam) သည္ အေမရိကန္တို႔ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ေရကာတာ မ်ားကို ေက်ာ္တက္၍ ကမာၻ အႀကီးဆံုး ေရကာတာ ျဖစ္သြားသည္။ ထိုေရကာတာ မ်ားမွ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မ်ားစြာ ရသည့္ အျပင္ ခ်ံဳကင္း ေရေလွာင္ကန္ကို ၂၀၀၄ မွ စ၍ ေရျဖည့္ ေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ယန္စီ ျမစ္ညာပိုင္းႏွင့္ ခ်ံဳကင္းတို႔ ဆက္စပ္သြားကာ ပင္လယ္ကူး သေဘၤာမ်ား ခ်ံဳကင္းထိ သြားလာႏိုင္ၿပီ ျဖစ္သည္။ ခ်ံဳကင္းတြင္ ဆိပ္ကမ္းႏွစ္ခုကို ထပ္မံ တည္ေဆာက္ေနရာ လုပ္ငန္းၿပီးစီးပါက ကုန္ပစၥည္း သယ္ယူစရိတ္ကို ၇၀ မွ ၉၀ ရာခိုင္နႈန္းထိ ေလ်ာ့ခ် ႏိုင္မည္ ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။

စီးပြားေရးႏွင့္ နည္းပညာ ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈေအာင္ပြဲ
*****************************************
၂၀၀၇ တြင္ တကမာၻလံုး စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ နႈန္းတြင္ တ႐ုတ္က အေမရိကန္ကို ပထမဆံုး ေက်ာ္တက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ အေနျဖင့္ ၁၉၃၀ ေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုး အေက်ာ္ခံ လိုက္ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ပညာရွင္မ်ား၏ ခန္႔မွန္းခ်က္ အရ ၂၀၂၀ တြင္ တ႐ုတ္ ဂ်ီဒီပီ သည္ ေဒၚလာ ၃၀ ထရီလီယံ ရွိမည္ ခန္႔မွန္းထားၿပီး အေမရိကန္ ဂ်ီဒီပီမွာ ၂၈ ထရီလီယံ သာ ရွိႏိုင္၍ တ႐ုတ္တို႔ နံပါတ္တစ္ ေနရာကို ယူလိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။

ဥေရာပသားတို႔ ႏွစ္ႏွစ္ရာ နီးပါး ျဖတ္သန္းၿပီးမွ ရရွိခဲ့ရေသာ ၿမိဳ႕ျပ တည္ေဆာက္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ႏွင့္ နည္းပညာ ဖြံၿဖိဳးမႈ အားလံုးကို တ႐ုတ္ တို႔က ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ျဖင့္ အမွီ လိုက္ခဲ့သည္။ ဆယ္ဆ အျမန္နႈန္း ျဖင့္ လိုက္ခဲ့သည္ ဟုဆိုရမည္။ နည္းပညာ စုပ္ယူမႈေၾကာင့္ မယံုႏိုင္ဖြယ္ ဧရာမ ခုန္ပ်ံ ေက်ာ္လႊားမႈၾကီး ျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မွီ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ား၊ လမ္း တံတားမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ားကို ဤႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ အတြင္း ေပၚထြက္ေစခဲ့ၿပီး လူေပါင္း သန္း ၄၀၀ ကို ဆင္းရဲတြင္းမွ ဆြဲထုတ္ႏိုင္ ခဲ့ပါသည္။

အာကာသ ေအာင္ပြဲ
*********************
၁၉၉၂ မွစ၍ ပေရာဂ်က္ ၉၂၁ အမည္ ေပးထားေသာ အာကာသ စီမံကိန္း စတင္ခဲ့သည္။ လူမဲ့ လႊတ္တင္မႈမ်ားကို ၁၉၉၉၊ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေလးႀကိမ္ စမ္းသပ္ လႊတ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၃ ေအာက္တိုဘာ ၂၃ တြင္ အာကာသယာဥ္ ရွင္ဇူး ၅ (Shenzhou -5) ကို လႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ အာကာသ ယာဥ္မႉး ရန္လီေဝ လိုက္ပါ သြား၍ ကီလိုမီတာ ရွစ္သိန္း အထိ ပ်ံသန္း ႏိုင္ခဲ့ သည္။ ၂၁ နာရီ ၂၂ မိနစ္ ၄၅ စကၠန္႔ ၾကာသည္။ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၀၅ တြင္ ရွင္ဇူး ၆ ကို လူႏွစ္ေယာက္ လိုက္ပါသြားၿပီး ထပ္မံ၍ ေအာင္ျမင္စြာ လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ အာကာသ ေအာင္ပြဲကို ႏိုင္ငံ တကာမွ စစ္ေရးအတြက္ လႊတ္တင္သည္ဟု သံသယ ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း တ႐ုတ္တို႔သည္ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ အတြက္သာ ဦးတည္ခဲ့သည္။

ဤမွ် တိုးတက္ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္တို႔၏ အတိတ္ကို တခ်က္ ျပန္ၾကည့္ ရေအာင္။

၁၉၇၅ စက္တင္ဘာ တြင္ ဗီယက္နမ္ အလုပ္သမား ပါတီ အတြင္းေရးမႈး လီဒြပ္ တ႐ုတ္တို႔ထံမွ အကူအညီ ေတာင္းခံရန္ ေရာက္လာသည္။ ေမာ္စီတုန္းက "ခင္ဗ်ားတို႔ တိုင္းျပည္က အဆင္းရဲဆံုး မဟုတ္ဘူးဗ်။ အဆင္းရဲ ဆံုးက က်ဳပ္တို႔။ လူဦးေရ သန္း ၈၀၀ ေက်ာ္တယ္။ စားဖို႔ေတာင္ မေလာက္ဘူး။ ေခါင္းေဆာင္ ပိုင္း မွာလည္း လုပ္ႏိုင္တဲ့သူ မရွိေတာ့ဘူး။ ထူထူ ေထာင္ေထာင္ ဆိုလို႔ တိန္႔ တစ္ေယာက္ပဲ က်န္ေတာ့တယ္" ဟု ညည္းတြား ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေမာ္ သည္ ၈၂ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ဴအင္လိုင္းမွာ ေဆးရံုေပၚတြင္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖင့္ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ ျဖတ္သန္းေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ထိုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂၁ ရက္တြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ကစ္ဆင္းဂ်ားႏွင့္ ေမာ္ ထပ္ေတြ႕ခဲ့သည္။ ေမာ္က အေမရိကန္ ႏွင့္ ဆိုဗီယက္ တို႔ ႏွစ္ဘက္ အစည္းအေဝးမ်ား စိပ္ လာျခင္းကို သံသယ ရွိေန၍ ကစ္ဆင္းဂ်ားမွ လာေရာက္ ေျဖရွင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဆြးေႏြးရာမွ ကစ္ဆင္းဂ်ားမွ အေမရိကန္သည္ တ႐ုတ္အေပၚ အျမတ္ထုတ္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာေသာအခါ ေမာ္က ေဒါပြ၍ ဤသို ့ေျပာ၏။

ေမာ္စီတုန္း - တ႐ုတ္ဆီက ခင္ဗ်ားတို႔ ထိုင္ဝမ္ကို အျမတ္ ထုတ္ၿပီး ၿပီေလ။

ကစ္ဆင္းဂ်ား - ဒီကိစၥက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညွိၿပီးၿပီေလ ဥကၠဌႀကီးရယ္။

ေမာ္စီတုန္း - ဟုတ္ပါၿပီေလ။ ခင္ဗ်ား ျပန္ေပး ရင္ေတာင္ က်ဳပ္ခု မယူႏိုင္ပါဘူး။ ေနာင္ ႏွစ္တစ္ရာ ဆိုရင္ေတာ့ ျပန္ယူမယ္။

ကစ္ဆင္းဂ်ား - (ရယ္ေမာရင္း) ႏွစ္တစ္ရာေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔ ဥကၠဌႀကီးရယ္။

ေမာ္စီတုန္း - (မ်က္ႏွာၾကက္ ကို ေငးေမာေနရင္း ငိုင္သြားကာ) တကယ္လို႔ က်ဳပ္ ေကာင္းကင္ဘံု မွာ ဘုရားသခင္ နဲ႔ ေတြ႕ခဲ့ရင္ ထိုင္ဝမ္ကို အေမရိကန္ လက္ထဲမွာပဲ ထားမယ္ ေျပာမိမွာပါ။

ကစ္ဆင္းဂ်ား - ဗ်ာ ...... ဘုရားသခင္ ေတာ့ အံ့ၾသ ကုန္ေတာ့မွာပဲ ဥကၠဌႀကီးရယ္။

ေမာ္ သည္ ထိုင္ဝမ္ကို တ႐ုတ္ျပည္မ ထဲသို႔ ရေအာင္ ျပန္သြင္းမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ ထားသည့္ အတင္းမာဆံုး လူျဖစ္ပါသည္။ ထိုင္ဝမ္ကိစၥမွ လြဲ၍ အေမရိကန္နွင့္ အားလံုး ညွိနိႈင္း ႏိုင္သည္ ဟုေျပာခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ အနုျမဴကိုပင္ ဂရုမစိုက္၊ စကၠဴက်ား ဟုေျပာခဲ့ေသာ ဧရာမ အာဏာရွင္ၾကီး ၏ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ တြင္ေတာ့ ၎၏ က်ဆံုး တိုင္းျပည္ကို တိုးတက္ေနသည့္ ထိုင္ဝမ္နွင့္ ယွဥ္ျကည့္၍ စိတ္ အားေလ်ာ့ ခဲ့ဟန္ တူပါသည္။

ထို အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံသည္ မူဝါဒ ေျပာင္းလဲျပီး ေနာင္ ႏွစ္သံုးဆယ္ ခန္႔ အၾကာ တြင္ လက္ရွိ ကမာၻ၏ စူပါ ပါဝါ ေနရာကို စိန္ေခၚလိမ့္မည္ ဆိုတာ ကိုေတာ့ ေမာ္ တြက္ဆ ႏိုင္လိုက္ မည္ မထင္ပါ။ ေမာ္ ကြယ္လြန္ျပီး ၁၉၇၈ ဝန္းက်င္ထိ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ပတ္သတ္မႈ မရွိဘဲ အထီးက်န္ ေနေသာ တ႐ုတ္ တို႔သည္ တိန္ ့ ၏ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္တြင္ ကမာၻ မ်က္နွာစာ သို ့ ျပန္ေရာက္လာသည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၌ ႏိုင္ငံ တကာ ကုန္သြယ္ေရး အဖြဲ႔ (GATT) ယခု (WTO) ကို ေလ့လာသူ အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာေငြေၾကး ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႔ (IMF) နဲ႔ ကမာၻ ့ဘဏ္ တို႔၏ အဖြဲ႔၀င္ ျဖစ္လာ ပါသည္။

ထိုစဥ္က အာရွတိုက္၏ အလားအလာ အေကာင္းဆံုး ၾကယ္ပြင့္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၇၄ မဆလ တစ္ပါတီ ဖြဲ႔စည္းပုံျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ လ်က္ရိွၿပီး ကမာၻဘဏ္တြင္ ႐ွိေနေသာ စံလင္း ၊ေမာင္ေကာင္း တို႔၏ ေငြေၾကး အာမခံ ေရႊမ်ား စတင္ ကုန္ခမ္း ေနျပီ ျဖစ္သည္။ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ ျပည္သူ တို႔ ဆင္းရဲတြင္းမွ ႐ုန္းထ ေနသည့္ တခ်ိန္တည္းတြင္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ တို ့၏ မွားယြင္းေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေၾကာင့္ အာရွ ၏ ထိပ္ဆံုး ေနရာမွ ကမာၻ ဘိတ္ဆံုး ဆင္းရဲ တြင္း ထဲသို႔ ခုန္ဆင္း ခဲ့ရေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ အျဖစ္မွာ ရင္နာစရာ ေကာင္းလြန္း လွပါသည္။

ဖီးနစ္ သို ့ မီးငွက္ (၈)
**********************

တရုတ္တို ့၏ အံမခန္း တိုးတက္မႈနွင့္ အတူ အျပစ္ အနာဆာမ်ား ေရာပါလာခဲ့ပါသည္။ လူဦးေရ အဆမတန္ တိုးပြားလာျခင္းေျကာင့္ သဘာဝ ေဂဟ စနစ္ကို ထိခိုက္ေစေသာ ျပႆနာ မ်ားစြာေပၚလာသည္။ ဥပမာ ခ်ံဳကင္းျမိဳ ့ တစ္ျမိဳ ့ထဲတြင္ နွစ္စဥ္ အညစ္ အေျကး တန္ခ်ိန္ တစ္ဘီလီယံ ထြက္သည္။ ၎ကို ယန္စီျမစ္ထဲသို ့ ပိုက္လံုးျကီးမ်ား နွင့္ စြန္ ့ပစ္ေနရာ ေရထု ညစ္ညမ္းမႈ ဆိုးရြားစြာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ထိုပမာဏမွာ ေလ်ာ့ရန္ မရိွဘဲ နွစ္စဥ္ တိုးရန္သာ ရိွသည္။ သန္ ့ရွင္းေသာ ေသာက္သံုးေရ ရရိွဖို ့လည္း အခက္အခဲ ၾကံဳေန သည္။ ရွန္ဟိုင္း တြင္ ရရိွနိုင္ေသာ ေျမေပၚေရ ၏ ၁ ရာခိုင္နႈန္း သာ ေသာက္သံုးရန္ စိတ္ခ်ရသည္။

ပီကင္း၊ ရွန္ဟိုင္း၊ ကြမ္က်ိဳး ၊ ေဟာင္ေကာင္ စေသာ ျမိဳ ့ျကီးမ်ားတြင္ ေလထု ညစ္ညမ္းမႈ ဆိုးရြားစြာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။ မ်ားျပားလွေသာ စက္ရံု မ်ားေၾကာင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ ထုတ္လႊတ္မႈ တြင္လည္း အေမရိကန္ နွင့္ ဂ်ပန္ကို ေက်ာ္တက္ သြားသည္။ ဓာတ္ ေျမၾသဇာ အဆမတန္ အသံုးျပဳ ျခင္းေၾကာင့္ ေျမထုတြင္ ဓာတုဓာတ္ၾကြင္း အာနိသင္ မ်ားျပားျပီး ေျမဆီလႊာ ပ်က္ဆီးမႈ မ်ား ရင္ဆိုင္ ေနရသည္။

ကမာၻ ့အၾကီးဆံုး ဆည္မ်ား ေဆာက္လုပ္ ျခင္းေၾကာင့္ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ ရရိွျပီး ပို ့ေဆာင္ ဆက္သြယ္ေရး လြယ္ကူလာ ေသာ္လည္း သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ မ်ားစြာ ထိခိုက္ျပီး ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေပၚေစ ခဲ့သည္။ နမူနာ ဆိုရေသာ္ ယန္စီျမစ္ေပၚရိွ ေရကာတာၾကီး သံုးခုေၾကာင့္ လူေပါင္း ၁၃ သိန္း ေနရာ ေရြ ့ေပး ခဲ့ရျပီး ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ေျမမ်ားစြာ ေရလႊမ္းမိုး ခံခဲ့ရသည္။ ထိုေၾကာင့္ တရုတ္တို ့သည္ အနာဂါတ္ စြမ္းအင္လိုအပ္ခ်က္ အတြက္ အျခားနိုင္ငံမ်ားတြင္ ျမစ္ဆံုကဲ့သို ့ေသာ ဆည္မ်ား ေဆာက္လုပ္ျပီး ရယူရန္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ၎တို ့၏ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ နွင့္ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲ ျခင္းကို ျပန္လည္ ထိန္းသိမ္းရန္ စီစဥ္ ေနသည္။

လူဦးေရ မ်ားျပားျခင္း ေျကာင့္ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလံုရန္ ေမြးျမဴေရး တိုးခ်ဲ ့ လုပ္ကိုင္ရသည္။ ထိုေနရာမ်ား တြင္ ၾကက္/ ငွက္ တုပ္ေကြး၊ ဆားစ္ ကဲ့သို ့ေသာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပါက ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ အလြန္ ခက္ခဲေသာ အေန အထား ျဖစ္လာသည္။ တျခား အႏၲရာယ္ၾကီးေသာ ကူးစက္ေရာဂါ မ်ား လည္း ျပန္ ့ ပြားေနသည္။ ၂၀၁၀ တြင္ HIV ေရာဂါသည္ ၁ သန္း ခန္ ့ ရိွသည္ ဟုခန္ ့မွန္းရသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ စနစ္ကို မဖ်က္သိမ္း ေသးေသာ ေၾကာင့္ လူအခြင့္အေရး နွင့္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ ရာတြင္ လည္း ျပႆနာ မ်ားစြာ ရိွေနသည္။ စီးပြားေရးကို တိုးတက္ ရန္သာ အဓိက တြန္းအား ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ က်င့္ဝတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဆုတ္ယုတ္မႈ မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ အျမတ္ ရမည္ ဆိုပါက မည္သည့္ အလုပ္မဆို မေၾကာက္ မရြံ ့လုပ္လာ ၾကသည္။

မူပိုင္ခြင့္ ရဲတင္းစြာ ခ်ိဳးေဖာက္ ၾကသည္။ အစိုးရ မွလည္း ထိေရာက္စြာ အေရးမယူ။ ေစ်းေပါေသာ အလုပ္သမားထု ႀကီး ကို မက္၍ လာေရာက္ ရင္းနွီး ျမဳပ္နံွသူတိုင္း တ႐ုတ္တို႔၏ မူပိုင္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ နွင့္ နည္းပညာ စုပ္ယူမႈ ခံရသည္။ ၂၀၀၄ ခုနွစ္တြင္ ေဒၚလာ ၅၆ ဘီလီယံ စတင္ ျမဳပ္နွံ ခဲ့ေသာ အေနာက္ ကမာၻ ႏွင့္ ဂ်ပန္ တို႔မွာ အထိအနာဆံုး ျဖစ္သည္။ တြက္ခ်က္မႈ မ်ားအရ မူပိုင္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေျကာင့္ ေဒၚလာ ၆၀ ဘီလီယံခန္ ့ ႏွစ္စဥ္ ဆံုးရံႈးသည္။ နည္းပညာ စုပ္ယူ ခံရသည္ ကိုပါ ထည့္တြက္ ပါက ရင္းနီွး ျမဳပ္နံွသူမ်ား မ်ားစြာအရႈံးေပၚ ခဲ့သည္။ ထိုေျကာင့္ တ႐ုတ္တို ့ႏွင့္ ဆက္ဆံ ရမည္ကို လုပ္ငန္းရွင္မ်ား စိတ္ကုန္ လာၾကသည္။

၁၉၈၀ တရုတ္ေျပာင္းလဲမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ယခု အသက္ ၆၀ နွင့္ ၇၅ နွစ္ၾကားရိွ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္ မ်ားမွာ အလြန္ ဆင္းရဲေသာ တံခါးပိတ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ ကာလကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရျဖင့္ ရုပ္ဝတၳဳ မက္ေမာမႈ နည္းသည္။ ပညာ မတတ္ၾက။ နွိမ္နိွမ္ခ်ခ် ေနၾကသည္။ ျခိဳးျခိဳး ျခံျခံ ေန၍ ျပင္းထန္စြာ ၾကိဳးစား ၾကသည္။ ယခု မ်ိဳးဆက္ကား တရုတ္ျပည္ ခ်မ္းသာခ်ိန္တြင္ ေမြး၍ နိုင္ငံ တကာနွင့္ ရင္ေဘာင္တန္း နိုင္ေသာ ပညာ၊ ဘာသာစကား၊ ၾကြယ္ဝမႈ နွင့္ နည္းပညာတို ့ ရရိွျပီး ယခင္ မ်ိဳးဆက္ မ်ားထက္ပင္ အဆမတန္ ပိုမို ခ်မ္းသာလာ ၾကသည္။ ျပိဳင္ဆိုင္မႈ ပိုမိုျပင္းထန္ လာျပီး ရုပ္ဝတၳဳပိုင္း ဆိုင္ရာ မက္ေမာမႈ၊ က်င့္ဝတ္ မေစာင့္ထိန္းမႈ၊ အလြန္ အမင္း ဇိမ္ခံမႈ နွင့္ ေမာက္မာမႈ တို ့စတင္ သေႏၶ တည္ေနျပီ ျဖစ္သည္။

ယခုနွစ္ထဲပင္ တရုတ္ အခ်မ္းသာဆံုး ပုဂိၢဳလ္ ဝမ္က်န္လင္၏ သားမွ သာမန္လူ ဝယ္မဝတ္ နိုင္ေသာ Apple Watch နွစ္လံုးကို ၎အိမ္ေမြးေခြး လက္တြင္ ပတ္ေပး၍ လူမႈကြန္ယက္တြင္ ဓာတ္ပံု ရိုက္တင္ ၾကြားလံုးထုတ္ ခဲ့ရာ ေဝဖန္မႈ မ်ားစြာ ၾကံဳ႕ခဲ့ရသည္။ သိန္းေထာင္ ဂဏန္းတန္ လက္ပတ္ နာရီ ပတ္၍ ဓာတ္ပံု ရိုက္တင္ ၾကြားေသာ ျမန္မာ နိုင္ငံရိွ သူေဌးသား မ်ားကဲ့သို ့ပင္ျဖစ္ပါသည္။ လူတန္းစား ကြာဟမႈ အလြန္ ၾကီးမား လာျပီး အာဏာပိုင္ မ်ားနွင့္ ဘီလီယံနာ မ်ား၏ သားသမီး မ်ားမွာ အေနာက္ကမာၻမွ အေကာင္းဆံုး ျပိဳင္ကားမ်ား၊ နာရီ၊ လူသံုးကုန္၊ အဝတ္အထည္နွင့္ ဇိမ္ခံ ပစၥည္း မ်ား အလ်ွံပယ္ ျပိဳင္ဆိုင္ သံုးျဖဳန္း ေနေသာေၾကာင့္ ျပည္သူ မ်ားၾကား မေက်နပ္မႈ တိုးပြား လာသည္။

အေနာက္ကမာၻမွ တရုတ္ျပည္ ထုတ္ကုန္ မ်ားကို ကန္ ့သတ္၍ တရုတ္ ၾကီးထြားလာမႈကို ရပ္တန္ ့လို လွေသာ္လည္း တရုတ္တို ့၏ ကမာၻ အၾကီးဆံုး ေစ်းကြက္ နွင့္ ေစ်းေပါေသာ လုပ္သားထု ကို လက္လြတ္ မခံနိုင္ျခင္း၊ အရည္အေသြး ေကာင္း၍ ေစ်းေပါေသာ ထုတ္ကုန္ ရရိွေနျခင္း နွင့္ တရုတ္ ျပည္တြင္း ကၽြံဝင္ေနေသာ ရင္းနီွးျမဳပ္နံွမႈ မ်ားေၾကာင့္ အခက္ေတြ ့ေနပါသည္။ ဥပမာ အေမရိကန္မွ တရုတ္လုပ္ ပုဇြန္၊ သားငါး မ်ားကို အရည္ အေသြး မမီွဟု ဆိုျပီး ပိတ္လိုက္ရာ တရုတ္ရိွ ဥေရာပ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ စက္ရံုထြက္ ပစၥည္းမ်ားက ပိုမ်ားေနသည္။ ဥေရာပမွ တရုတ္ ပစၥည္းကို စံခ်ိန္မမီွဟု ဆိုျပီး ပိတ္ျပန္ရာ တရုတ္ရိွ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ား၏ စီးပြားေရး အထိနာျပန္သည္။ ဂ်ပန္ မွာလည္း ရိွသမ်ွ နည္းပညာနွင့္ မူပိုင္ခြင့္ မ်ားအကုန္ ကူးယူခံရသျဖင့္ အၾကပ္ရိုက္ ေနသည္။

အာဆီယံ အေနျဖင့္ တရုတ္၏ ပါဝါကို ထိန္းခ်ဳပ္ခ်င္ေသာ အေနာက္ကမာၻ အတြက္ ေစ်းေပါေသာ လုပ္သားထု၊ တန္ဖိုးသင့္ အရည္ အေသြးရိွ ထုတ္ကုန္မ်ား၊ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈ နွင့္ ရင္းနီွး ျမဳပ္နံွမႈ မ်ား အေပၚ စနစ္ တက် အကာအကြယ္ ေပးမႈမ်ား ဖန္တီးေပးနိုင္ ပါက အခြင့္အလမ္း ၾကီးစြာ ရိွပါသည္။ စင္ကာပူ၊ ထိုင္း နွင့္ မေလးရွား တို ့ မွာ လုပ္ခ လစာ အတန္အသင့္ ျမင့္မားေနျပီ ျဖစ္၍ လက္က်န္ ျမန္မာ၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအို နွင့္ ကေမာၻဒီးယား တို ့အတြက္ အခြင့္အလမ္းကို ရယူရန္ အေကာင္းဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ဗီယက္နမ္မွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားစြာ ျပဳလုပ္ျပီး ေကာင္းစြာ အခြင့္အေရး ယူခဲ့သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသာ စနစ္ေျပာင္းလဲမႈ ထိေရာက္စြာ လုပ္ႏိုင္ပါက မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ ပထဝီ အေန အထား၊ စိုက္ပ်ိဳးေျမ မ်ားျပားမႈ၊ သယံဇာတ ၾကြယ္ဝမႈ၊ ေပါမ်ားလွသည့္ ေရခ်ိဳ အရင္းအျမစ္၊ သန္းငါးဆယ္ ရိွေသာ ေစ်းကြက္ နွင့္ တေန ့ သံုးေဒၚလာပင္ မရေသးေသာ လုပ္သားထု ေၾကာင့္ ဓားမ ေနာက္ပိတ္ေခြး ျဖစ္ခဲ့ရေသာ တိုင္းျပည္ ဘဝမွ အာရွ၏ အံ့ၾသဖြယ္ရာ တစ္ခု အျဖစ္ ျပန္ ခုန္တက္ လာရန္ အခြင့္ အလမ္း ၾကီးစြာ ရိွေနပါသည္။

ဖီးနစ္ သို ့ မီးငွက္ (၉) (ဇာတ္သိမ္း)
************************************

တရုတ္တို ့သည္ ၎တို ့ နွစ္ရွည္လမ်ား ခံစား ခဲ့ရသည့္ မခံခ်င္စိတ္ကို စစ္ေရးတြင္ မေဖာက္ခြဲဘဲ စီးပြားေရးတြင္ ေဖာက္ခြဲခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ ႀကီးမားေသာ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့သည္။ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံဘဝမွ ထိပ္တန္း ႏိုင္ငံ မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာ ေက်ာ္ျဖတ္လာျပီး ကမာၻ ့ ဒုတိယ ေနရာသို ့ ေရာက္ရိွ လာသည္။ ရာစုသစ္၏ နံပါတ္တစ္ အျဖစ္ ဆက္ခံဖို ့ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနျပီ ျဖစ္၏။ ကမာၻ ့ ကုန္သြယ္ေရး တြင္ ျဖစ္ေစ၊ ကမာၻၾကီး ပူေႏြးလာမႈ တြင္ ျဖစ္ေစ၊ ေျမာက္ ကိုရီးယား အေရးတြင္ ျဖစ္ေစ တရုတ္တို ့ မပါဘဲ ေျဖရွင္း၍ မရေတာ့ေသာ အေျခအေန သို ့ ေရာက္ရိွ ခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။

စူပါပါဝါ ျဖစ္လာ ေတာ့မည့္ ထို တရုတ္နိုင္ငံ သည္ တခ်ိန္တုန္းက

- ဥေရာပသားတို ့၏ ဘိန္းေၾကြးမႈေၾကာင့္ လမ္းေဘးရိွ ေလလြင့့္ ကေလးေလး မ်ားကို လက္တြန္းလွည္း ျဖင့္ လိုက္ေကာက္ ခဲ့ရသည့္နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- ဆန္ျပဳတ္ျဖဴ တပန္းကန္ကို ဆားခတ္ၿပီး လူမ်ား ဝိုင္းေသာက္ ခဲ့ရသည့္နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- က်ားမ အားလံုး ဇင္ပိတ္ျပာကိုသာ ဝတ္ဆင္ ခဲ့ရသည့္ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- အစာ ငတ္ျပတ္မႈေၾကာင့္ လူသန္း ၃၀ေက်ာ္ ေသဆံုး ခဲ့ရေသာ နိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။
- ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္တို ့၏ ေစာ္ကားမႈနွင့္ အရွက္ခြဲ ခံရမႈကို အနစ္နာဆံုး ခံခဲ့ရသည့္ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- မွားယြင္းသည့္ မူဝါဒမ်ားေျကာင့္ တိုင္းျပည္ တည္ေထာင္ျပီး နွစ္သံုးဆယ္ ေက်ာ္ ဒုကၡ ပင္လယ္ေဝ ခဲ့ရေသာ နိုင္ငံျဖစ္သည္။
- အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို မေကၽြးနိုင္ေတာ့၍ အေမရိကန္သာ လိုခ်င္ပါက ပို ့ေပးပါမည္ဟု ဇာတိပုည ဂုဏ္ မာနကို ေအာက္ခ်၍ ကမ္းလွမ္း ခဲ့ရေသာ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- စားစရာ မရိွေအာင္ ဆင္းရဲေနသည့္ ၾကားမွ ကမာၻ ပါဝါလြန္ အေမရိကန္နွင့္ စစ္စရိတ္ ၾကီးမားစြာ တိုက္ခိုက္ ခဲ့ရေသာ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- ကမာၻ ့ဒုတိယ စစ္အင္အား အၾကီးဆံုး ဆိုဗီယက္ ၏ ျခိမ္းေျခာက္မႈၾကားမွ အဏုျမဴ စစ္အင္အား ရေအာင္ တည္ေဆာက္နိုင္ ခဲ့ေသာ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။
- အေပါစား ဖီးနစ္တံဆိပ္ ရာဘာ ဖိနပ္ကို နွစ္ေပါက္ေအာင္ စီး၍ ျပည္ပတြင္ တေန ့နာရီ ၂၀ ထိ အလုပ္လုပ္ျပီး ကၽြန္ခံခဲ့ရသူ တို ့၏ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။

ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ဦး တက္လာျပီး ဦးေဆာင္မႈ မွန္သည္နွင့္ ထို အဆင္းရဲဆံုး နိုင္ငံကို နွစ္သံုးဆယ္ အတြင္း မ်က္လွည့္ျပ သကဲ့သို ့ေျပာင္းလဲ နိုင္ခဲ့သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အာရွတြင္ အဆင္းရဲဆံုး နိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေနေသာ္လည္း တရုတ္တို ့စတင္ ၾကိဳးစား ခဲ့ရေသာ အေျခအေန ထက္ အခြင့္အလမ္း မ်ားစြာ ပိုသာ ေနေသးသည္။ ဥပမာဆိုရေသာ္ ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ ဧရိယာ အက်ယ္အဝန္းမွာ စတုရန္းမိုင္ (၂၆၁၂၀၀) ရိွသည္။ ဧကဖြဲ ့မယ္ဆိုပါက ဧက ၁၆၇ သန္းေက်ာ္ (၁၆၇,၁၆၈,၀၀၀) ရိွ၏။ ေရခဲေတာင္ နဲ ့ ေက်ာက္ေတာင္ထြဋ္ တခ်ိဳ ့မွအပ စိုက္ပ်ိဳး၍ မရတဲ့ ေနရာ မရိွ။ တရုတ္ျပည္ တြင္ စုစုေပါင္း ေျမဧရိယာ ၏ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္း သာ စိုက္ပ်ိဳး ၍ ရသည္နွင့္ နႈိင္းယွဥ္ရန္ ျဖစ္သည္။

တရုတ္ျပည္ အငတ္ေဘးမွ ရုန္းထြက္ခ်ိန္တြင္ လူဦးေရ သန္း ၉၀၀ ေက်ာ္ျပီး ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း မွာ ျမန္မာျပည္ ကဲ့သို ့ မဖြံ ့ျဖိဳးေသး။ စိုက္ပ်ိဳးေျမ ရွားပါးလြန္း၍ အစစ အရာရာ ေခၽြတာရသည္။ ထိုခ်ိန္က တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားမွာ သန္း ၉၀၀ ေက်ာ္ ပါးစပ္ေပါက္ကို ထမင္းပံုမွန္ ေကၽြး နိုင္ဖို ့ အရူး မီးဝိုင္းေနခ်ိန္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ တြင္ လူဦးေရ ၅၁ သန္း ခန္ ့သာ ရိွသည္။ ေျမဧကနဲ ့ စားၾကည့္ပါက လူတစ္ဦး အတြက္ (၃.၂၇) ဧကစာ စိုက္ပ်ိဳးေျမ ရိွ၏။ မိသားစု တစ္စု အတြက္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ အနည္းဆံုး ၁၅ ဧက ကေန ဧက ၂၀ ေက်ာ္ ရိွသည္။ က်ိန္းေသ ေပါက္ ၾကြယ္ဝ ခ်မ္းသာ ရမယ့္ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ စားနပ္ ရိကၡာ ပိုလ်ွံျပီး ကမာၻ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး အဆင့္ (၁၊ ၂၊ ၈) ရိွသည့္ တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အိမ္နီးခ်င္း သံုးနိုင္ငံသို ့ ထုတ္ကုန္ မ်ား ေကာင္းစြာ ျပန္လည္ တင္ပို ့ေရာင္းခ် နိုင္ရမည့္ နိုင္ငံ ျဖစ္သည္။ လူဦးေရ ၁၅၆ သန္းေက်ာ္ ရိွေသာ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ အက်ယ္အဝန္းသာ ရိွပါသည္။

ေရသယံဇာတ ကိုၾကည့္ရေအာင္။ ေရခ်ိဳ ျမစ္ၾကီး ၄ စင္းနဲ ့ ျမစ္ငယ္ မ်ားစြာ ရိွသည္။ အဖိုးတန္ သစ္ေတာမ်ား၊ ေျမဆီလႊာမ်ားလည္း ရိွေသးသည္။ ေျမေအာက္ သယံဇာတ (ေရနံ၊ ဓာတ္ေငြ ့၊ ေက်ာက္မ်က္ နွင့္ တြင္းထြက္ ဓာတ္သတၳဳမ်ား)၊ ပင္လယ္ သယံဇာတ နွင့္ ပထဝီ အေနအထား အခ်က္အျခာ က်မႈ ပါထည့္တြက္ရင္ အလြန္ ၾကြယ္ဝေသာ နိုင္ငံ ျဖစ္ပါသည္။

ထိုၾကြယ္ဝမႈသည္ ယခင္ကလို စစ္အုပ္စုနွင့္ အေပါင္းအပါ တသိုက္ တို ့အတြက္သာ မျဖစ္သင့္ပါ။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးရိွ အေျခခံ လူတန္းစား မ်ား အတြက္သာ မက ကခ်င္ျပည္ နွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ရိွ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ မ်ားအတြက္လည္း ျဖစ္သင့္ပါသည္။ မိုးေခါင္ ေရရွား အညာသား ၾကီး မ်ားနွင့္ နာဂစ္ ဒဏ္ခံ ဧရာဝတီတိုင္း အပါအဝင္ ရခိုင္ရိုးမနွင့္ ခ်င္း ေတာင္တန္းမွ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ပါ အက်ံဳးဝင္ ရမည္။ မြန္၊ ကရင္၊ ကယား လူမ်ိဳးစု မ်ားနွင့္ တနလၤာရီတိုင္း ကၽြန္းစု မ်ားမွ မ်ိဳးႏြယ္စု မ်ားအတြက္ပါ သက္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ေရႊေရာင္ အခြင့္အလမ္း သည္ ၂၀၁၅ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေန ့ က လက္သန္းျပာ မ်ား ေထာင္၍ ျမန္မာျပည္သို ့့ တေက်ာ့ျပန္ ေရာက္ရိွလာျပီ ျဖစ္သည္။ သို ့ေသာ္ အခြင့္အလမ္းနွင့္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း ရရိွရံုႏွင့္ မၿပီး။ ျပည္တြင္း ျပည္ပရိွ ျပည္သူတို႔ ျပင္းထန္စြာ ႀကိဳးစားမွ ဓားမ ေနာက္ပိတ္ေခြး ဘဝမွ လြတ္ နိုင္မည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ထင္ရွားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ မီးငွက္ စာစဥ္ ကိုေရးပါသည္။

အံ့မခန္း ေျပာင္းလဲခဲ့ေသာ တရုတ္တို ့ကို ေလ့လာၾကည့္ပါက

၁။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ တိုင္းျပည္ကို အမွန္တကယ္ ခ်စ္စိတ္ရိွျခင္းနွင့္ မွန္ကန္ေသာ ဦးေဆာင္မႈ
၂။ အေနာက္ကမာၻမွ ေက်ာ္တက္သြားေသာ နွစ္နွစ္ရာစာ နည္းပညာကို အခ်ိန္တိုအတြင္း ျပန္လည္ စုပ္ယူနိုင္ခဲ့မႈ
၃။ အသံုးမဝင္သည့္ သန္း တစ္ေထာင္ လုပ္သားထုကို ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း အတြက္ အသံုးဝင္ေသာ သူမ်ား ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲ ေပးခဲ့ေသာ ပညာေရးစနစ္
၄။ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ ျဖစ္ပါလ်က္ ရဲတင္းစြာ ေစ်းကြက္ တံခါးဖြင့္ခဲ့ေသာ မူဝါဒ နွင့္
၅။ ျပည္ပ ရင္းနီွးျမဳပ္နွံမႈ မ်ား ေရာက္လာေစခဲ့ေသာ အစိုးရ၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား
ကို အဓိက အျဖစ္ေတြ ့ရမည္ ျဖစ္သည္။

အေရးအၾကီးဆံုး အခ်က္မွာ တရုတ္ မီးငွက္ မ်ိဳးဆက္ လူငယ္ မ်ား၏ ၾကိဳးစားမႈပင္ ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းနွင့္ ျပည္ပ ေရာက္ေနေသာ ဖီးနစ္တို ့၏ ဆင္းရဲတြင္းမွ ခုန္ထြက္လိုစိတ္၊ ရန္သူေတာ္ ဂ်ပန္၊ ထိုင္ဝမ္နွင့္ အေနာက္ ကမာၻ၏ တိုးတက္မႈကို ေအာက္က် မခံလိုသည့္ စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္တို ့က ေခတ္သစ္ တရုတ္ျပည္ကို ေမြးဖြားေပး ခဲ့ပါသည္။

ထို မီးငွက္မ်ိဳးဆက္သည္ ယခု အသက္ ၇၀ - ၈၀ တန္းကို ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အိပ္ေပ်ာ္ ေနေသာ တ႐ုတ္ နဂါးၾကီးကို ၎တို ့့၏ ေခၽြးစက္၊ မ်က္ရည္စက္မ်ား ျဖင့္ လန္ ့နိုးေစ ခဲ့သည္။ ယခု အခ်ိန္ တြင္ေတာ့ သူတို႔ လက္ျဖင့္ ပင္ပန္း ၾကီးစြာ တည္ေဆာက္ ခဲ့ရေသာ မိခင္ႏိုင္ငံ အေၾကာင္း သားသမီး ေျမးျမစ္ မ်ားကို ဂုဏ္ယူစြာ ျပန္ေျပာ နိုင္ျပီ ျဖစ္သည္။

တခ်ိန္က တိုင္းျပည္က ေကၽြးထားခဲ့ရေသာ တ႐ုတ္ လူငယ္တို႔၏ ပါးစပ္ေပါက္မ်ားကို ေခါင္းေဆာင္တို႔မွ မိခင္တိုင္းျပည္ အတြက္ ျပန္အန္ထုတ္ ေကၽြးေမြး သည့္ ပါးစပ္မ်ား ျဖစ္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ ျပီးခဲ့ေသာ နွစ္သစ္မိန္ ့ခြန္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွလည္း ျပည္သူတို ့ကို တိုုင္းျပည္ အတြက္ နွစ္သစ္ လက္ေဆာင္ ေပးဆပ္ ရန္သာ ျပင္ဆင္ ထားဖို ့ ေျပာခဲ့ပါသည္။ လက္ရိွ ျမန္မာ မ်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္လည္း မိခင္တိုင္းျပည္ကို စြမ္းနိုင္သမ်ွ ျပန္လည္ အန္ထုတ္ ေကၽြးေမြး လိုပါသည္။

တခ်ိန္က အာရွ၏ ၾကယ္ပြင့္ ျဖစ္ခဲ့ျပီး ယခု အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံမ်ားၾကားတြင္ အစစ အရာရာ ေအာက္က် ေနာက္က် ေနခဲ့ရေသာ ျမန္မာ ဖီးနစ္ မ်ိဳးဆက္မ်ား၏ ရင္ထဲတြင္ ပန္းေတြ ပြင့္ေနစရာ အေၾကာင္း မရိွပါ။ မခံခ်င္စိတ္ ဆူးေတြ သီးေနမည္သာ ျဖစ္သည္။

လတ္တေလာ ထိုင္းတြင္ ျဖစ္ခဲ့ေသာ ဝင္းနဲ ့ေဇာ္ ကိစၥ သည္ မ်က္နွာမြဲ၍ အနို္င္က်င့္ခံ ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ တရုတ္ သံအမတ္ ေခၚဆဲ လိုက္သည္ နွင့္ သစ္ခိုး တရုတ္မ်ားကို ၈ ရက္နွင့္ လြတ္ေပး ရသည္မွာ လည္း ဆင္းရဲ ၍ ေခါင္းငံု ့ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ မေလးရွားတြင္ သတ္ခံရေသာ ကိုယ့္နိုင္ငံသား မ်ားကို ကာကြယ္မႈ မလုပ္နိုင္ ခဲ့သည္မွာလည္း အင္အားမရိွ ေသာ အေျခအေန ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တခ်ိန္က ရခိုင္ဘုရင္ ပိုင္ခဲ့ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေရပိုင္နက္ အခ်ိဳ ့ ေပးလိုက္ ရသည္ မွာလည္း ျပည္ပကို ခပ္မာမာ တံု ့ျပန္နိုင္ေသာ အေနအထား မရိွေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို ့ ရင္ထဲ အရွက္တကြဲ စူးဝင္ခဲ့ရေသာ ဆူးမ်ားကို ဆြဲနႈတ္ရန္ အခ်ိန္က် လာပါျပီ။ လာမယ့္ နွစ္နွစ္ဆယ္ အတြင္း ျမန္မာ မီးငွက္ မ်ားမွ အနာဂါတ္ မ်ိဳးဆက္ အတြက္ သမိုင္းေပး တာဝန္ အျဖစ္ အမိေျမကို ဆင္းရဲတြင္းမွ အျမန္ ဆြဲထုတ္ရပါမည္။

ကြန္ျမဴနစ္ၾကီး တိန္ ့က "ခ်မ္းသာတာ က်က္သေရ ရိွပါတယ္ကြာ" ဟု ေျပာခဲ့သည္။ မွန္၏။ အရင္ ခ်မ္းသာဖို ့လိုသည္။ သို့မွသာ မိခင္တိုင္းျပည္ နွင့္ ေမာင္နွမ နိုင္ငံသား မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ နုိင္မည္။ အထက္ပါ အရွက္တကြဲ အက်ိဳးနည္း မႈ မ်ားမွ ကာကြယ္နိုင္မည္။

ဒီေလာက္ အေရးၾကီးေသာ အခ်ိန္တြင္ ဘာသာေရး အေရျခံဳ အတုအေယာင္ အမ်ိဳးသားေရးမ်ိဳး ကို အလိုမရိွပါ။ စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားေရး စိတ္ကိုသာ အလိုရိွပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တို ့ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ မ်ိဳသိပ္ခဲ့ရေသာ နာက်ည္းစိတ္ကို စီးပြားေရး တြင္ ေဖာက္ခြဲၾကမည္။

ျပီးခဲ့ေသာ နွစ္ငါးဆယ္အတြင္း ခုန္ဆင္း ခဲ့ရေသာ ဆင္းရဲတြင္းမွ ျပန္တက္ ၾကမည္။

ေရႊထီး ေဆာင္း ခဲ့ေသာ အတိတ္က ရာဇဝင္ ရဟတ္ဘီး ကို တပတ္ ျပန္လွည့္ ျပမည္။

အာရွ၏ ေနာက္ထပ္ အံ့ၾသဖြယ္ အသစ္ တစ္ခု ေပၚထြက္လာဖို ့" ျမန္မာ မီးငွက္တို ့ ေတာင္ပံ စခတ္ၾကစို ့" ဟုဆိုရင္း ဤစာစဥ္ကို အဆံုးသတ္ ပါသည္။

ကိုးကားစာမ်ား
****************
- ဆရာ ခ်စ္စံဝင္း၏ “အံ့မခန္း ဖြင့္ၿဖိဳး တိုးတက္ လာေသာ တ႐ုတ္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလ့လာခ်က္ စာတမ္း အမွတ္(၅)" ကို အဓိက ကိုးကားပါသည္။
- ဆရာ ခ်စ္စံဝင္း၏ “တရုတ္နိုင္ငံ ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာ ေလ့လာခ်က္ စာတမ္း အမွတ္(၄)"
- ဆရာ ေက်ာ္ဝင္း၏ "ရာဇဝင္ တြင္ရစ္မယ့္ စကားဝိုင္းမ်ား"
- http://www.economist.com/node/1666584
- http://fortune.com/2015/10/15/china-billionaires/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Zong_Qinghou
- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Three_Gorges_Dam
- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Qinghai-Tibet_Railway
- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shenzhou_program
- Photo Credit - Internet & Original Uploader


ယခင္အပိုင္းမ်ား
******************
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၁)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=573963529418444&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၂)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=574192269395570&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၃)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=575033492644781&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၄)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=577044842443646&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၅)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=577165202431610&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၆)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=578921082256022&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို႔ မီးငွက္ (၇)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=580847012063429&id=100004144057168
ဖီးနစ္ သို ့ မီးငွက္ (၈)
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=584860401662090&id=100004144057168

Copy from Phyo Ko Ko Naing Facebook post. All Credit to Original Writer, Phyo Ko Ko Naing.

Unicode

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၁)

*********************

မြန်မာပြည် မြောက်ပိုင်းတွင် ရှေးနှစ်ပေါင်း (၁.၇ သန်း) မှစ၍ လူသား မျိုးနွယ်စုများ နေထိုင်ခဲ့သော နိုင်ငံတစ်ခု ရှိပါသည်၊ သမိုင်း မှတ်တမ်းကို (ဘီစီ ၂၂ ရာစု) ထဲက တွေ့ရ၏၊ ရှေးနှစ်လေးထောင် ကပင် အဆင့်မြင့် ပိုးထည် ရက်လုပ်တတ်သည်၊ နှစ် ၃၅၀၀ ကျော်ထဲက ကြေးသွန်းနှင့် ကြွေထည် လုပ်ငန်း တတ်မြောက်သည်၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး ပညာများ ထွန်းကား၏၊ ရေအား စွမ်းအင်၊ ရေနာရီ၊ လေရဟတ်၊ ယမ်း နှင့် ပုံနှိပ် အတတ်များ ကို စောစီးစွာ တတ်မြောက်ခဲ့၏၊ ကမ္ဘာ ့ ယဉ်ကျေးမှု နှင့် နည်းပညာ ရှေ့ဆောင်နိုင်ငံ ဖြစ်ခဲ့သည်၊ ဟင်းခတ် အမွေးအကြိုင်၊ ကြွေထည် နှင့် ပိုးထည် များကို အနောက် ကမ္ဘာက မက်မောစွာ ကုန်သွယ် ခဲ့ရ၏၊ ဆောက်လုပ်ရေး၊ ဆေးပညာ၊ စစ်ပညာ နှင့် နက္ခတ္တဗေဒများ တဘက် ကမ်းခတ် ထွန်းကားခဲ့သည်၊ ကမ္ဘာ ့အံ့ဖွယ် မဟာတံတိုင်း တည်ဆောက်ခဲ့သည်၊ ၁၈ ရာစုက ဗြိတိသျှတို့ တည်ဆောက်ခဲ့သော သင်္ဘော များထက် သုံးဆကြီးသော သစ်သား သင်္ဘောကို ၁၅ ရာစု ကပင် ဆောက်လုပ် နိုင်ခဲ့သည်၊ (Treasure) ရတနာ အမည်ရှိ သင်္ဘောသည် တန်ချိန် ၇၀၀၀ ရှိပြီး နောင် နှစ်လေးရာ ကြာမှ အလားတူ သင်္ဘောမျိုးကို ကမ္ဘာက ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။

Copy from Phyo Ko Ko Naing Facebook post. All Credit to Original Writer, Phyo Ko Ko Naing.

ဤမျှ ကြီးမားသော သမိုင်းကြောင်းရှိသည့် နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ နည်းပညာ၊ ယဉ်ကျေးမှု အသာ စီးရမှု ကြောင့်မည်သူကိုမှ အထင်မကြီးဘဲ တံခါး ပိတ်ဝါဒ ကျင့်သုံးကာ ကမ္ဘာနှင့် အဆက်အသွယ် ဖြတ်ခဲ့သည်၊ ဥရောပ၏ စက်မှု တော်လှန်ရေး နှင့် နည်းပညာ ထွန်းကားမှုကို လျစ်လျူရှုခဲ့၏၊ ထို အကျိုးဆက် များကြောင့် ၁၉ ရာစု တွင် ဗြိတိသျှတို့ ကျူးကျော်မှု နှစ်ကြိမ်ခံခဲ့ရပြီး သယံဇာတ နှင့် အခွင့်အရေး များစွာ ပေးခဲ့ရသည်၊ (၁၉၁၂) ခုနှစ် တွင် ယိုင်တိယိုင်တိုင်ဖြင့် သမ္မတနိုင်ငံ စတည်ထောင် သည်၊ တည်ထောင်ပြီး ၁၉ နှစ် အကြာတွင် တိုင်းပြည် အရှေ့ မြောက်ဘက် ကို ဂျပန်တို့ ကျူးကျော် သိမ်းပိုက်သည်၊ နောင် ၆ နှစ်အကြာ တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးကို ဝင်ရောက် ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်သည်။

ဂျပန်တို့၏ အံ့မခန်း ရက်စက်မှုကို အနစ်နာဆုံး ခံခဲ့ရသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်၊ နမူနာ ပြရသော် နန်ဂျင်းမြို့ တမြိ်ု့တည်းတွင် ဂျပန်တို့မှ လူပေါင်း သုံးသိန်းကျော်အား ခြောက်ပတ် အတွင်း နည်းလမ်း မျိုးစုံဖြင့် ရက်စက်စွာ သတ်ပြခဲ့သည်၊ အမျိုးသမီး နှစ်သောင်း ကျော် အား အဓမ္မပြုကျင့်၊ ကိုယ်လုံးတီး တန်းစီ မတ်တပ်ရပ်ခိုင်း၊ ဓာတ်ပုံ ရိုက်ယူပြီး အရှက် တကွဲ ဖြစ်စေခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့၏ မျိုးရိုးမာန်ကို ချိုးနှိမ်ရန် တမင်လုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်၊ ထိုထဲတွင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်များ၊ ကလေးငယ် များ နှင့် အရွယ်လွန် အမျိုးသမီး များ ပါဝင်ခဲ့ပြီး ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခြင်းလဲ ခံခဲ့ရသည်၊ မြို့သုံးပုံနှစ်ပုံကို ရစရာ မရှိအောင် ဖျက်ဆီး ခဲ့သည်၊ နေရာအနှံအပြား ထိုသို့ ကျူးကျော် ခံခဲ့ရသည်၊ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်တွင် ဂျပန်တို့ စစ်ရှုံးမှသာ သက်သာရာ ရခဲ့၏၊ ထိုနောက် မပြီးဆုံးသေးသော ပြည်တွင်းစစ်ကို ဆင်နွဲရပြန်သည်။

ပြည်တွင်းစစ်ပြီးဆုံးပြီးနောက် တိုင်းပြည် ပြန်လည် တည်ထောင်သည်၊ တည်ထောင်ပြီး တစ်နှစ် အကြာတွင် ကိုရီယားစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားရာ ဝါဒရေးရာ မဟာမိတ် မြောက် ကိုရီးယား ဘက်မှ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်သည်၊ အင်အား ကြီး အမေရိကန်မှ တောင် ကိုရီးယား ဘက်မှ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ရာ စစ်စရိတ် များစွာ ဆုံးရှုံးပြန်သည်၊ ပြည်တွင်းတွင်လည်း မဟာ ခုန်ပျံကျော်လွားမှု၊ ဘုံ လယ်ယာမြေ စနစ် နှင့် ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန်ရေး စသည့် မူဝါဒ အမှားကြောင့် (၂၆ နှစ်) အကြာတွင် တိုင်းပြည် သည် အဆိုးဆုံး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိ လာသည်။

များပြားသည့် လူဦးရေနှင့် ကာမိအောင် စိုက်ပျိုးမြေ မရှိသောကြောင့် လူပေါင်း (သန်း ၃၀) ငတ်မွတ်သေကြေခဲ့၏၊ ပါဝါလွန် အမေရိကန်၏ ဘက်ပေါင်းစုံ ထိုးနှက်ချက် ခံရသည်၊ စူပါပါဝါ ဆိုဗီယက်၏ စစ်ရေး ရန်စမှု ပြဿနာ ပေါ်လာသည်၊ အစာ ငတ်မွတ်ခြင်းနှင့် လယ်ယာ မြေ ရှားပါးမှု ကြောင့် လူပေါင်းများစွာ တိုင်းပြည်မှ ထွက်ပြေး၍ အခြားနိုင်ငံများသို့ ပြောင်းရွေ့ ကာ အောက်ခြေ အလုပ်သမားများ အဖြစ် လုပ်ကိုင် ရသည်၊ အင်္ဂလိပ်တို့၏ ဘိန်းကျွေး ခဲ့မှု ကြောင့် တစ်ပြည်လုံး ဘိန်းစား ပြဿနာကို ရင်ဆိုင် ရသည်၊ ဒီကြားထဲ လူဦးရေ ပေါက်ကွဲ မှုက သန်း ၁၀၀၀ နီးပါး ရှိလာချိန် တွင် ကျွေးစရာ မရှိသော အစိုးရမှာ အရူးမီးဝိုင်း ဖြစ်ရပြန်သည်၊ ဤမျှ များပြား သော လူဦးရေ ရှိပါလျက် ကမ္ဘာက ဝိုင်းပယ်ထား၍ ကုလသမဂ္ဂသို့ ဝင်ခွင့် မရခဲ့ခြင်းတို့ကလည်း အကူ အညီများစွာ ဆုံးရှုံးစေသည့်ပြင် တိုင်းပြည် သိက္ခာ လည်း ကျဆင်း ခဲ့ရသည်။

ထိုချိန်တွင် စက်မှုတော်လှန်ရေး နှင့် နည်းပညာများ လျင်မြန်စွာ ထွန်းကား လာသည်၊ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပတို့မှ နည်းပညာတွင် ပြိုင်ဘက်ကင်း ဦးဆောင် လာသည်၊ ဆိုဗီယက်နှင့် အာရှ ကွန်မြူနစ် သြဇာကို ထိန်းချုပ်ရန် အမေရိကန်၏ ကူညီမှုကြောင့် ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား စသည့် အာရှ ကျားများ ပေါ်လာသည်၊ ထိုပြင် အမေရိကန်မှ ၎င်းတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ တံကျင်လျှို ပေးသည့်နှယ် ရန်သူတော် ထိုင်ဝမ် ကို စက်မှုနိုင်ငံကြီး အဖြစ် တည်ထောင် ပေးလိုက်သည်၊ နံကြားထဲ ထိုးသည့် နောက် ဓားတချက် အနေဖြင့် ရန်သူဟောင်း အင်္ဂလိပ် ကလည်း ဟောင်ကောင်ကို စျေးကွက် စီးပွားရေး ထူထောင် ပေးသည်၊ ပေါ်တူဂီ လက်အောက် ရောက်နေသော မကာအို မှာလည်း လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည်၊ ထိုပြင် သမိုင်းရန်ကြွေး အကြီးဆုံး ဂျပန်သည် အဆမတန် ကြွယ်ဝချမ်းသာ လာသည်။

ကမ္ဘာကို ကြာမြင့်စွာ ဦးဆောင် နိုင်ခဲ့သည့် မြင့်မားသော ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အံ့မခန်း အနုပညာ များ ပိုင်ဆိုင်သောနိုင်ငံ၊ ကျယ်ဝန်းလှ သည့် နိုင်ငံဧရိယာ နှင့် သမိုင်းဂုဏ် မျိုးရိုးမာန် ကြီးလှသော ထိုနိုင်ငံသည် ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊ ငတ်မွတ်မှု၊ အနိုင်ကျင့် စော်ကားခံရမှုနှင့် အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်း ဖြစ်ရပ်များကို ကြိတ်မှိတ်ခံစား နေခဲ့သည်၊ ၎င်းတို့ လောက် သမိုင်းဂုဏ် မကြီးကျယ်ခဲ့သော ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယား၊ တချိန်က ပိုင်ဆိုင်ခဲ့သည့် ထိုင်ဝမ်၊ ဟောင်ကောင်၊ မကာအို၊ သူတို့ကို ခေါင်းပုံ ဖြတ်ခဲ့သော ဥရောပ တို့ နှင့် မဟာဗျူဟာ ရန်ဘက် ကြီး အမေရိကန်တို့၏ ကြွယ်ဝချမ်းသာ မှုကို မျှော်ကြည့်ရင်း နာကျည်းစိတ်ဖြင့် အံကြိတ် နေခဲ့ ပါသည်။

(၁၉၇၈) တွင် အစိုးရ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်၍ ခေါင်းဆောင်ကောင်း တစ်ဦး၏ လက်ထဲသို့ လုပ်ပိုင် ခွင့် အာဏာ ရောက်လာသည်၊ အုပ်ချုပ်သူ နှင့် စနစ် အကူးအပြောင်း တွင် ခေါင်းဆောင် နှင့် ပြည်သူများ အားလုံး ဒီတခါတော့ အလွတ် ရုန်းတော့မည်ဟု ဆုံးဖြတ်ပြီး နေ့နေ့ညည ကြိုးစား၍ ဆင်းရဲတွင်းမှ ခုန်တက်ခဲ့ပါသည်။

မှန်ကန်သောမူဝါဒ ဖော်ဆောင်ခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင်ကောင်း နှင့် ပြည်တွင်း ပြည်ပရှိ နိုင်ငံသားများ နှစ်ဘက်ပြိုင်၍ အနိုင်ကြဲခဲ့သော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်၊ တမျိုးသားလုံး တအုံနွေးနွေး ခံစားခဲ့ရသည့် နာကျည်းစိတ် ကို စီးပွားရေးဘက်တွင် ဖောက်ခွဲခဲ့သော ကမ္ဘာ ကျော် ပုံပြင် တစ်ပုဒ် လည်းဖြစ်၏၊ "ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် ပုံပြင်" ဟု အမည် တပ်လိုပါသည်၊ နှစ်ပေါင်းများစွာ အိပ်ပျော်နေခဲ့သော တရုတ် နဂါးကြီး နိုးလာခဲ့သည် ဟုလည်း ဆိုနိုင် ပါသည်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၂)

*******************

၁၉၆၀ လောက်မှစ၍ ဆင်းရဲ ငတ်မွတ် လွန်း သောကြောင့် တရုတ်ပြည်မှ ပြည်ပသို့ ထွက်ခွာ လာသော အသက် ၁၅ နှစ်မှ အသက် ၃၀ ကြား တရုတ် လူငယ် မျိုးဆက်တစ်ခု ရှိပါသည်၊ နီးစပ်ရာ အာရှ နိုင်ငံများ၊ ဥရောပ နှင့် အမေရိကတိုက် သို့ ရရာနည်း ဖြင့် ထွက်ခွာကြသည်၊ ရောက်ရှိရာ ကမ္ဘာအနှံ ့ ရရာအလုပ်ကို ပင်ပန်းဆင်းရဲ ကြီးစွာ လုပ်ကြသည်၊ ၎င်းတို့၏ တစ်ခု တည်းသော အာရုံမှာ နာကျည်းစိတ်မှ ပေါက်ဖွားလာသော ကြီးပွားလို စိတ်ပင် ဖြစ်သည်၊ ဘိုးဘွားများ ပြောပြ သော အတိတ်က ခမ်းနားသည့် ပုံပြင်များကို နားထောင်သည်၊ ကွန်ဖြူးရှပ် အဆုံးအမ များကို နာယူသည်၊ ရွှေရောင် လွမ်းခဲ့သည့် အချိန်ကို အာရုံ ပြုသည်၊ သို့သော် လက်တွေ့ ရင်ဆိုင် နေရသည်က လူရာ မဝင်သည့် ဘဝ နှင့် ခက်ခဲသည့် ပတ်ဝန်းကျင် သစ်၊ အမိမြေကို ထပြန်ချင် လှသော်လည်း မိသားစု အနာဂါတ် ကို စဉ်းစားပြီး နေရာသစ် တွင် ရှင်သန် နိုင်ရန်သာ ကြိုးစားကြသည်။

ရှေးရာစုနှစ်များက ကြိုရောက် နေသော တရုတ်များက ထိုမျိုးဆက်သစ်အတွက် ယဉ်ကျေးမှု မပျောက်ပျက်ရန် ဘုံကျောင်းများ တည်ထောင် သည်၊ ဘုံကျောင်းမှတဆင့် အတွေး အခေါ်၊ ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အကူအညီ များ လက်ဆင့်ကမ်း ကာ တရုတ် လူငယ် တို့၏ မခံချင်စိတ် ကို မြေတောင်မြှောက် ပေးခဲ့ကြသည်။

တိုးတက်လိုစိတ်ဖြင့် အလုပ်ကို ပြင်းထန်စွာ ကြိုးစားသည်၊ အောက်ခြေသိမ်း အလုပ်များကို မခိုမကပ် လုပ်သည်၊ ဥရောပနှင့် အမေရိကန် လုပ်ငန်းရှင် များမှာ တရုတ်တို့ကို ခိုင်းရတာ တန်သည်၊ ၎င်းတို့ နိုင်ငံသားများ ထက် လစာ သုံးဆလျော့ပေးသည်၊ တရုတ် လူငယ် များသည် အိမ်ထောင်ကျ ပြီးတာတောင် အိမ်ခန်း ငှားမနေကြ၊ စက်ရုံဟောင်းများတွင် ညအိပ်ကြသည်၊ ဖြစ်သလို စားသည်၊ အကျႌများကို စုတ်ပြတ်နေသည့် အထိ ဝတ်သည်၊ တနေ့ ၁၂ နာရီ အနည်းဆုံး အလုပ် လုပ်၏၊ တချို့ နာရီ ၂၀ နီးပါး အလုုပ်လုပ်၍ ၄ နာရီ ခန့် သာ အိပ်စက်ကြသည်။

ခေါင်းဆောင်း၊ ခါးပတ်၊ ခါးသိုင်းကြိုးများ မပါသော တရုတ် အလုပ်သမား များသည် အထပ် ၈၀ တိုက် များ ပေါ်တက်ကာ တနေ့ ၁၂ နာရီ အလုပ် လုပ်ကြ သည်၊ မကြာခင် တွင် လုပ်ငန်းခွင်တွင် အတော်ဆုံး သူများ ဖြစ်လာ သည်၊ သူတို့နဲ့ ယှဉ်သော် ဒေသခံ အလုပ်သမား များကို လုပ်ငန်းရှင်များမှ မခိုင်း လိုတော့၊ ထိုကြောင့် ဒေသခံများမှ လုပ်စရာ စျေးကွက် ပျောက်လာ၍ အလုပ်သမား သမဂ္ဂကို တိုင်ကြား ကြသည်၊ တရုတ်များ အချိန်ပို အလွန် အကျွံ ဆင်းနေသည်မှာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်သမား အခွင့် အရေးကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်သည်ဟု တင်ပြ ကြသည်၊ ထိုကြောင့် တနေ ့ နာရီ ၂၀ လုပ်ခြင်းကို ရပ်နား လိုက်ရသည်၊ တရုတ် တို့မှာ မကျေနပ်ကြ၊ သူတို့မှာ အလုပ် များများလုပ်၍ ငွေများများ ရလိုသူများ ဖြစ်သည်။

ငွေကြေးကို တတ်နိုင်သမျှ ချွေတာ၍ စုဆောင်းသည်၊ မည်သည့်လုပ်ငန်း လုပ်နေ သည်ဖြစ်စေ၊ တနေ့ ကိုယ်ပိုင် ဖြစ်ရမည်ဟု စိတ်ကူး ယဉ်ကြသည်၊ တရုတ်ပြည်ထုတ် စျေးအပေါဆုံး ဖီးနစ် (မီးငှက်) တံဆိပ် သားရေ ဖိနပ်များကို စုတ်ပြတ် သည်ထိ ဝတ်ကြသည်၊ သွားပွတ်တံ များ စုတ်ပြတ်နေမှ အသစ် ဝယ်သည်၊ ထိုကြောင့် ဥရောပသား များက ဖီးနစ်တွေ (အပေါစားကောင်) ဟု နှိမ်ခေါ်ကြ၏ ။

ဤကား နိမိတ်ကြိုဖတ်သည့်နှယ် ဖြစ်သည်၊ ဖီးနစ် ငှက်သည် ဒဏ္ဏာရီလာ မသေသည့် ငှက်မျိုး၊ သေခါနီး အချိန်တွင် မီးလျှံထဲသို့ ခုန်ချ၊ နုပျိုမှုများ ပြန်ရပြီး တဖန် ပြန် ရှင်သန် သည့် မှော်မီးငှက် ဖြစ်သည်၊ မည်မျှ ရှုံးနှိမ့် နေပါစေ၊ မလျော့သော ဇွဲဖြင့် မူလထက်ပင် ပိုမို အောင်မြင်အောင် လုပ်ခဲ့သူ တို့ကို ဖီးနစ်ဟု တင်စားကြသည်။

ဖီးနစ်တို့ သည် ထိုသို့ အနှိမ် ခံရင်း အလုပ်စုံ သိမ်းကျုံး လုပ်ကိုင်၍ နည်းပညာ ယူသည်၊ ငွေကြေးစုမိ လာသည်နှင့် တပိုင်တနိုင် ကိုယ်ပိုင် လုပ်ငန်းများ စ တည်ထောင်သည်၊ တရုတ်ပြည်မှ ဆွေမျိုး များကို ၎င်းတို့ဆီခေါ်၍ အလုပ် သွင်းပေးသည်၊ ရောက်လာသမျှ တရုတ် များမှာ အောက် သက်ကြေပြီး အလုပ်စုံ သိမ်းကျုံး လုပ်သည်၊ အလုပ် ကြိုးစားရင်းနှင့် တရုတ် မီးငှက် မျိုးဆက်သည် အဝေး မှနေ၍ သူတို့ ချစ်သော အမိမြေကို မျှော်ကြည့် နေခဲ့ပါသည်။

၁၉၇၆ တွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ဥက္ကဌကြီး မော်စီတုန်း ကွယ်လွန်သည်၊ ၁၉၇၈ တွင် အသက် ၇၄ နှစ်အရွယ် အဖိုးအို တိန့်ရှောင်ဖိန် လက်ထဲ အကြွင်းမဲ့ အာဏာ ရောက်ရှိ လာသည်၊ ဦးထုတ်နီ ဆောင်းထားသော တိန့်က "ချမ်းသာတာ မင်္ဂလာပါ" ဟု မိန့်ခွန်း စချွေသည်၊ "ကြောင်ဖြူ ကြောင်မည်း အရေးမကြီးဘူး၊ ကြွက်ခုတ်ရင် ရပြီ" ဟု ဆိုသည်၊ "အရင် ချမ်းသာဖို့ လိုသည်၊ မည့်သည့် စနစ်မဆို တိုင်းပြည် အတွက်ကောင်းရင် လက်ခံ မည်" ဟု ဆိုလိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုမိန့်ခွန်းဖြင့် ပြည်တွင်းရှိ တရုတ်တွေကို စိတ်ကူးယဉ် ကွန်မြူနစ် နိဗ္ဗာန်ဘုံ ထဲမှ လှုပ်နိုးလိုက်သည်၊ လန့်နိုးလာ၍ ဘေးပတ်ဝန်း ကျင် ကို ကြည့်လိုက်ရာ အားလုံး နတ်ဘုံ နတ်နန်း လို ဖြစ်နေပြီ၊ မခံချင်စိတ်က ငယ်ထိပ်ဆောင့် တက်လာသည်၊ ဥက္ကဌ မော်၏ သြဝါဒ များကို မေ့လိုက်ပြီ၊ ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း တွင် ၎င်းတို့၏ ပြင်းပြသော ခံစားချက် များကို ဖောက်ခွဲရန် အသင့်ဖြစ်ပြီ။

တိန့်သည် အာဏာ ရပြီးသည်နှင့် နိုင်ငံရေး၊ ပညာရေး နှင့် စီးပွားရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု များစွာ လုပ်သည်၊ နိုင်ငံရေး တွင် စစ်ကို ရှောင်ရှားရန် ရန်လိုသော မူဝါဒ အစား စီးပွားရေးသာ အဓိက မူဝါဒကို ပြောင်းလိုက်သည်၊ အာရှနိုင်ငံ များသို့ ကွန်မြူနစ် အတွေး အခေါ် ထုပ်ပိုး တင်ပို့ ခြင်းကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်၊ ဥက္ကဌ မော် လက်ထက်ထဲက အစပျိုးခဲ့သော အမေရိကန် နှင့် ဆက်ဆံရေး ပြန်လည် ကောင်းမွန် လာသည်၊ အမေရိကန် ကို မဟာ ဗျူဟာ ရန်ဘက်မှ မဟာဗျူဟာ ပြိုင်ဘက် အဆင့် သို ့ လျော့ချ နိ်ုင်ခဲ့သည်။

တိန့်သည် စျေးကွက် စီးပွားရေး စနစ်ကို ရဲရဲ ကျင့်သုံးခဲ့၏၊ တရုတ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကွန်မြူနစ်စနစ် ကို မဖြိုဖျက်ဘဲ နှင့် စျေးကွက် စီးပွားရေး တည်ဆောက် အောင်မြင်ခဲ့သော ပထမဆုံး အံ့မခန်း မော်ဒယ်သစ် ဖြစ်၏၊ နိုင်ငံပိုင် မြေယာ အများစုကို ပုဂ္ဂလိက ပိုင်ဆိုင်မှု ပြောင်းပစ် သည်၊ ပြည်သူပိုင် စက်ရုံ များကို ပုဂ္ဂလိက သို့ လွဲပေးသည်၊ စက်မှုဇုန်များ သတ်မှတ်၍ နိုင်ငံခြားသား များ စျေး သက်သာစွာ ငှားရမ်း လုပ်ကိုင်နိင်ရန် စီစဉ်ပေး၏၊ လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်မှု မြန်ဆန်ရန် ကြိုးနီ စနစ်ကို လျော့ချပစ်၏၊ ဆိပ်ကမ်းများ၊ စက်မှုဇုန်များ တွင် လိုအပ်သော အခြေခံ အဆောက်အအုံ၊ ဆက်သွယ်ရေး စနစ်များ ပြည့်စုံစွာ တပ်ဆင် ပေးသည်၊ ပြည်ပ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု များကို အပြည့်အဝ ကာကွယ်ပေးသည်။

နိုင်ငံခြားသား ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု ကို အားပေးသော ဥပဒေ များစွာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်၊ စက်ကိရိယာ များ တင်သွင်းပါက အခွန် ကင်းလွတ် ခွင့် ပြုသည်၊ ပြည်ပ ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှုကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ခွင့်ပြုသည်၊ တချို့နေရာ များတွင် ကာလ တစ်ခု အထိ ရာခိုင်နှုန်းပြည့် အမြတ်ခွန် ကင်းလွတ် ခွင့် ပြုသည်၊ တရုတ် နိုင်ငံသား တို့နှင့် ဖက်စပ် လုပ်ကိုင်ပါက အခွန် ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ထပ်မံ လျော့ခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်သည်၊ ယခင်က ပြည်ပ ထွက်ခွာ သွားသော တရုတ်များကို သစ္စာဖောက် ဟု သတ်မှတ်သော အစဉ် အလာကို ပြောင်းလဲ၍ လူငယ်များကို နိုင်ငံ ရပ်ခြား သို့ သွားရောက် ပညာ သင်ရန် သို ့ အလုပ်လုပ်ရန် လွယ်ကူ အောင် စီစဉ် ပေးသည်။

ကမ္ဘာ ့ နည်းပညာကို ပြန်ဦးဆောင်နိုင်ရန် နှင့် ပြည်ပမှ လာရောက် ဖွင့်လှစ်သော စက်ရုံ များတွင် လိုအပ်သော ကျွမ်းကျင် လုပ်သား ရရှိရန် ပညာရေး စနစ်ကို အဓိကထား ပြုပြင် ခဲ့သည်၊ ကွယ်လွန်သွားပြီ ဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ် ချူအင်လိုင်း ၏ ပညာရေး ပြုပြင်ရန် အတွေးအခေါ် ကို တိန့်က ဆက်ခံသည်၊ ၁၉၇၈ မှ စ၍ စာမေးပွဲ ဦးတည် ကျက်မှတ် ပညာရေးမှ နိုင်ငံ အတွက် လိုအပ်သော အရည် အသွေး ရရှိစေမည့် ပညာရေး ဖြစ်ရန် ပညာရှင် များနှင့် အကြိမ်ကြိမ် ညှိနှိုင်း၍ ဥပဒေ များစွာ ထုတ်၊ အပြီးတိုင် ပြင်ဆင် ခဲ့သည်၊ ချူနှင့် တိန့် တို့ မျိုးစေ့ချ ခဲ့သော ကမ္ဘာ အဆင့် ပညာရေး အောင်မြင်မှု အိမ်မက်ကိုတော့ ၎င်းတို့ မမြင်တွေ့ နိုင်လိုက်ပါ၊ နောင် နှစ်နှစ်ဆယ် အကြာ ကျန်ဇီမင်း လက်ထက် တွင် သီးပွင့် လာသော အဆင့်မှီ ပညာရေး ကို တမလွန်မှ ခေါင်းဆောင် နှစ်ဦး မြင်ပါက ပီတိ ဖြစ်နိုင်မည် ဖြစ်ပါသည်။

ခေါင်းဆောင်ကောင်း တက်လာပြီ ဆိုသည်နှင့် ပြည်တွင်း ပြည်ပမှ တရုတ်တို့၏ စိတ်အား ပြန်တက်လာသည်၊ ပြည်ပရောက် ဖီးနစ်များမှာ နိုင်ငံရေး နှင့် စီးပွားရေး ပြောင်းလဲမှု သတင်းများ နားထောင်ပြီး ထိန်းသိမ်း မရအောင် တက်ကြွ လာသည်၊ အမိမြေ ကို လွမ်းလှပြီ၊ ဆွေမျိုး တွေနှင့် ပြန်တွေ့ချင်ပြီ၊ ပြည်ပတွင် မွေးခဲ့သော သားသမီးတွေကို မိခင်တိုင်းပြည် ကို ပြန်ခေါ်ပြမည်၊ ကိုယ်မြေကိုယ်ရေ တွင် ကိုယ့်ကြမ္မာ ကိုယ် ဖန်တီးကြမည်၊ ၂၀၀၀ ခုနှစ် ပြည့်ခါနီး တွင်တော့ ဖီးနစ်များ သူတို့ ချစ်သောမြေကို ပြန်လာ ပါပြီ၊ အလုပ်ကြမ်း သမား များ ဘဝဖြင့် ပြန်လာခြင်း တော့ မဟုတ်၊ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံများမှ အရင်းအနှီး နှင့် နည်းပညာများ ယူ၍ ပြန်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အပေါစား ဖိနပ် စီးသော မီးငှက်တို့ မကြာခင် တောင်ပံ ထခတ်တော့ မည် ဖြစ်သည်၊ နာကျည်း စိတ်ဖြင့် အံကြိတ် နေခဲ့ရသော ကာလများ၏ နောက်ဆုံး အချိန် နီးကပ် လာပါပြီ၊ ခေါင်းဆောင် နှင့် နိုင်ငံသား များ ပြိုင်တူထ တွန်းရာမှ ရာဇဝင် ရဟတ်ဘီး တပတ် ပြန်လည်တော့ မည်ဖြစ်ပါသည်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၃)

********************

အမိမြေ ပြန်လာသော ဖီးနစ် တို့ကို ခေါင်းဆောင် များက နွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုသည်။ တရုတ်ပြည်ကို ပြန်တည်ဆောက်ရန် ၎င်းတို့ အားပါမှ ရမည်ကို ကောင်းစွာသိသည်။ ဦးစွာ ပြည်ပ ဖီးနစ်တို့ ၏အားကို အသုံးပြု၍ ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း မြင့်တင်မည် ဆုံးဖြတ်သည်။ ဖီးနစ်တို့ကို ကျေးလက် များတွင် စက်ရုံများ တည်ထောင် နိုင်ရန် ငွေချေး ပေးသည်။ ရည်မှန်းချက် ကြီးသော ဖီးနစ် တို့သည် မကြာမီ တရုတ် ကျေးလက် တွင် ကိုယ်ပိုင်စက်ရုံ များ တည်ထောင် လာကြသည်။ ဘာသာစကား တတ်မြောက် လာခြင်း၊ ပြည်ပ အတွေ့ အကြုံ၊ နည်းပညာ များ နှင့် အဆက် အသွယ် များ ပါလာခြင်း တို့ကြောင့် ၎င်းတို့သည် တရုတ် စီးပွားရေး၏ အဓိက မောင်းနှင် အား ဖြစ်လာသည်။

ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်ရှိ ၎င်းတို့ အလုပ်ကြမ်း လုပ်ခဲ့သော စက်ရုံဟောင်း များကို အောက်စျေး နှိုက်ကာ ပြန်ဝယ်ယူ သည်။ ထိုသို့ ဝယ်ယူနိုင်ရန် အစိုးရ မှ ငွေထုတ်ချေးသည်။ ထိုစက်အစုတ် များမှ အခြေခံ နည်းပညာများ ရှာဖွေသည်။ နည်းပညာဟောင်း များသည် တရုတ်တို့ အတွက် တော့ အသစ်ပင် ဖြစ်သည်။ ထိုမှ တဆင့် ၎င်းတို့၏ ဉာဏ်နှင့် ပေါင်း စပ်ကာ နည်းပညာသစ်များ တီထွင်သည်။

ပြည်ပရောက် တရုတ်ဖီးနစ်တို့၏ အဆက် အသွယ် နှင့် နည်းပညာ ရရှိလာမှု၊ တရုတ်ပြည်၏ စီးပွားရေး မူဝါဒ ပြောင်းလဲမှု၊ စျေးပေါသော အလုပ်သမား များစွာ ရှိမှုတို့ကြောင့် ကမာ ္ဘအရပ်ရပ်မှ စီးပွားရေး သမား များ တရုတ်ပြည် သို့ လာရောက် ရင်းနှီး မြုပ်နှံ ကြသည်။ အစိုးရမှ နွေးထွေးစွာ ကြိုဆို၍ ဥပဒေနှင့် အကာအကွယ် ပေးသည်။

ထိုချိန်တွင် အနောက်ကမ္ဘာ နှင့် ဂျပန် လုပ်ငန်းရှင်တို့ ရင်ဆိုင်ရသော ပြဿနာမှာ လုပ်အားခ စျေးကြီးခြင်း နှင့် အလုပ်သမား အခွင့်အရေး များစွာပေးရခြင်း ဖြစ်သည်။ တိန့်က စျေးပေါသော အလုပ်သမား ထုကြီး ကို ပြကာ ပြည်ပ ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှု များကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ လုပ်သား စျေးကွက် ကို မက်မောသဖြင့် ပြည်ပ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု များ ဝင်ရောက်လာ သည်။ ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ မှ ပြန်လာသော တရုတ် လုပ်သား များမှာ နိုင်ငံခြား စက်ရုံ များနှင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် အလုပ် ဝင်လုပ်ကြသည်၊ နည်းပညာ များကို လျင်မြန်စွာ အတုခိုး ကြသည်။ ပြည်ပမှ ပြန်ရောက် လာသော တရုတ်များသည် တကမ္ဘာလုံး မှ နည်းပညာ အခြေခံများ တတ်မြောက်ပြီး ဖြစ်ရာ လျင်မြန်စွာ အတုခိုးနိုင်သည်။

ဥပမာ ဆိုရသော် အီတလီသို့ ၁၉၈၉ တွင် ခိုးဝင်လာသော ဝမ်ရီဟွား သည် ရောက်ခါစတွင် အသက် ၁၉ နှစ်သာ ရှိသေး သည်။ အကျႌဆိုင်တွင် မဖြစ်စလောက် လခ ဖြင့် အလုပ်လုပ်သည်။ ငွေကိုစုပြီး လမ်းဘေး အထည်ဆိုင် ဖွင့်သည်။ ထိုမှ တဆင့် အရောင်း သွက်လာကာ ဆိုင်ကြီး ဖြစ်လာသည်။ အကျႌ ဒီဇိုင်းများကို မှတ်သားပြီး အီတလီ ဒီဇိုင်းနာ တစ်ဦးကို အလုပ်ခန့်၍ ဒီဇိုင်းဆွဲစေသည်။ ထိုနောက် တရုတ်ပြည် ပြန်ပို့၍ ချုပ်စေသည်။ ဝမ်၏ ဒီဇိုင်းများကို တရုတ်ပြည်မှ တသွေ မတိမ်း လက်ရာတူ ပြန်ချုပ်၍ အီတလီ သို့ ပြန်ပို့သည်။ အီတလီရှိ အလုပ်သမားခ ထက် ဆယ်ဆ သက်သာ သွားပြီး အမြတ် အစွန်း များစွာ ရရှိ၍ မကြာခင်တွင် Great Fashion ကုမ္ပဏီ တည်ထောင်သည်။ အီတလီ အထည်ချုပ် လုပ်ငန်း များကို ယှဉ်ပြိုင်သည်။ အရည်အသွေး ထပ်တူ ကြပြီး လုပ်အားခ သက်သာလှသော တရုတ် အထည် များကို အီတလီ အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းရှင် များ မယှဉ်နိုင်ဘဲ ပိတ်သိမ်းရသည် အထိ ဖြစ်ကုန်သည်။

ထိုကြောင့် တရုတ်များနှင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် အီတလီ လုပ်ငန်းရှင်များမှ လုပ်ခ စျေးပေါသော တရုတ်ပြည်တွင် စက်ရုံ တည်ဆောက်၍ ချုပ်လုပ်ပြီး ပြန်ပို့ရန် စီစဉ်သည်။ အီတလီမှ ဒီဇိုင်းနှင့် ချုပ်နည်းစနစ် ပို့ပေးလိုက်သည်။ မကြာခင်တွင် တရုတ်ပြည် စက်ရုံရှိ တရုတ် လုပ်သား တို့မှ ဒီဇိုင်းနှင့် နည်းပညာ အကုန် ရယူသွားရာ အီတလီ အထည် လုပ်ငန်းရှင် များမှာ ဆုပ်လည်းစူး စားလည်းရူး ဖြစ်ကုန်သည်။

အမေရိကန်တွင် စစ်လက်နက် ထုတ်လုပ်သော ရော့ခ်ဖို့ဒ် အမည်ရှိ မြို့ ရှိသည်။ ထိုမြို့ရှိ ဆန်းထရင်း ကုမ္ပဏီမှ လေယာဉ် အဆင်းအတက် ကိစ္စများကို ထိန်းချုပ်သော အီလက် ထရောနစ် နည်းပညာကို တီထွင်ခဲ့သည်။ ထိုနောက် ၎င်းတို့၏ စက်ရုံပစ္စည်း အဟောင်း များကို စွန့်ပစ်ရာ ဖီးနစ်တို့မှ စျေးပေါပေါဖြင့် ဝယ်ယူသွားပြီး နည်းပညာ ရယူခဲ့ပြန်သည်။ ထိုမြို့ရှိ အင်ကာဆို ကား ထုတ်လုပ်ရေး စက်ရုံံဟောင်းကြီး ကို ရောင်းချပြန်ရာ ဖီးနစ်များမှ ဝယ်ယူပြီး တရုတ် ပြည် သို ့စက်ရုံတစ်ခုလုံး ဖြုတ်သယ်သွားသည်။ ထိုစက်ရုံဟောင်းမှ နည်းပညာကို လေ့လာပြီး နည်းပညာသစ် ပံ့ပိုး၍ ကားသစ်များ ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုမှတဆင့် တရုတ်တို့ ကား ထုတ်လုပ်ရေး နည်းပညာ ရသွားပြန်သည်။

ထိုပြင် အင်ကာဆို စက်ရုံ ၏ ရေဒါ မမိအောင် ပြုလုပ်သည့် သတ္ထုများ ထုတ်လုပ် သည့် သံပြားကြိတ်စက် ကို ဖီးနစ်တို့ အမှိုက်စျေးဖြင့် ဝယ်ရန် ချောင်းနေ ပြန်သည်။ တရုတ်တို့ စွန့်ပစ်စက်ရုံ ပစ္စည်းများကို နည်းပညာရယူရန် လိုက်ဝယ် နေခြင်းကို စီအိုင်အေ ပင် သတိ မထားမိပါ။ ကွန်ဂရက် အမတ် မန်ဇာလို မှ သတိ ထားမိလာ၍ အစိုးရကို အသိပေး သောကြောင့် ထို စက်ရုံ ပစ္စည်းဟောင်း များကို တရုတ် တို့ကို မရောင်းဘဲ အီတလီ ကုမ္ပဏီ ကမ်မိုဇီ သို့ ရောင်းလိုက်သည်။ အမေရိကန် မသိလိုက် သည်မှာ ကမ်မိုဇီ သည်လည်း တရုတ် အစိုးရမှ တဘက်လှည့်နှင့် အီတလီ တွင် ဟန်ပြ ထောင်ထားသော ကုမ္ပဏီ ဖြစ်သည်။ မကြာခင် တွင် ထိုစက်ရုံဟောင်းနှင့် နည်းပညာ အကုန် တရုတ်တို့ လက်ထဲပါ သွားပြန်သည်။

ဂျာမနီ သည် ဥရောပ စီးပွားရေး၏ အဓိက မောင်းအားဖြစ်သည်။ စက်မှု အထွန်းကားဆုံး ဒေသမှာ ဒေါ့မွန်မြို့ဖြစ်သည်။ ထိုမြို့သို့ တရုတ် ဖီးနစ် များသည် ပန်းကန်ဆေး၊ သန့်ရှင်းရေး စသည့် အောက်ခြေ အလုပ်များလုပ်ရန် ရောက်လာသည်။ ဖိနပ်စုတ် စီး၍ ငွေစုသည်။ ဘာသာ စကား သင်သည်။ ထိုနောက် နည်းပညာကို ကြိတ် အတုယူသည်။ အရင်းအနှီး နှင့် နည်းပညာ ရသည်နှင့် တရုတ်ပြည် သို့ ပြန်ယူသွားကာ စက်မှု လုပ်ငန်း ပြန် ထူထောင်သည်။ ထိုဖီးနစ် များသည် ၂၀၀၀ ခုနှစ်ကျော်တွင် ဂျာမနီသို့ ပြန်လာသည်။ ယခင် ကလို အလုပ်ကြမ်းသမား အဖြစ်တော့ မဟုတ်။ လုပ်ငန်းရှင်များ အနေဖြင့် ဖြစ်သည်။ သူတို့တွင် အစိုးရ ချေးငွေပါလာသည်။

ဒေါ့မွန် တွင်ရှိသည့် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ထဲက လက်ကျန် သံတိုသံစ များကို အမှိုက်စျေးဖြင့် ဝယ်သည်၊ အမှိုက်များကို မမြင်လိုသည့် ဂျာမန်များမှ ပေါပေါနှင့် ရောင်းလိုက်သည်။ ထိုနောက် လန်ဒန်ရှိ သံရည်ကြို စက်ရုံဟောင်း အစိတ်အပိုင်း များ ဝယ်ပြန်သည်။ ဂျာမနီရှိ သက်ဆင်ကရပ် သံမဏိ စက်ရုံကြီးကို အောက်စျေး (ဒေါ်လာ ၃၇.၂ သန်း) ဖြင့် ဝယ်သည်။ ထိုနောက် တရုတ်ပြည်သို့ သံတို သံစနှင့် စက်ရုံ အစိတ်အပိုင်း များပို့၍ ပြန်လည် တပ်ဆင်ကာ သံမဏိပြားမှ ထုတ်လုပ်ကာ တရုတ် သံမဏိခေတ် ပြောင်းစေခဲ့ သည်။ ထိုဖြစ်ရပ်များမှ သံမဏိ ဘုရင် ရှန်ဝန်ယုံ စသူတို့ ပေါ်ထွက် လာသည်။

သံတိုသံစများ ရှင်းလင်းသွားသော ဒေါ့မွန်မြို့ လမ်းမကြီးတွင် အီတလီမှ နည်းပညာ ရယူလာ သော ဖီးနစ်များမှ အထည်ချုပ် စက်ရုံများ လာဖွင့်သည်။ ၎င်းစက်ရုံထွက် အထည်များမှာ စျေးချို၍ အရည်အသွေး ကောင်းလှသော ကြောင့် ဂျာမန် အိမ်ရှင်မ များတန်းစီ ဝယ်ကြသည်။ ယခင်က ဂျာမနီတွင် အိုးတိုက် ပန်းကန်ဆေး ခဲ့သော တရုတ်ဖီးနစ် တို့ မှာ ၎င်းတို့ ဆီမှ အထည်များ တန်းစီ ဝယ်နေသည့် ဂျာမန် အိမ်ရှင်မ များကို စောင့်ကြည့်၍ ပီတိဖြစ် နေခဲ့ပါသည်။

နမူနာ တချို့ ဖြစ်ပါသည်။ တရုတ် ပစ္စည်း များကို စားသုံးသူက ကြိုက်နေတော့ ပြိုင်ရ ခက်လှသည်။ တချိန်က တရုတ်ပြည်ကို ဘိန်းစစ်ဖြင့် အဓမ္မ တံခါး တွန်းဖွင့်၍ ဝင်လာခဲ့သော ဥရောပသားမှာ တရုတ်တို့၏ လုပ်သား နှင့် စျေးကွက် စစ် ဖြင့် ပြန် တိုးဝင်လာ ခြင်းကို အလူးအလဲ ခံနေရသည်။ အမေရိကန် နှင့် ဂျပန် တို့ပါ ပြေးမလွတ်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၄)

********************

၁၉၇၅ ဝန်းကျင်တွင် တရုတ်ပြည် ရင်ဆိုင်ရသော အဓိက ပြဿနာမှာ မြေယာ ရှားပါးမှုနှင့် လူဦးရေ ပေါက်ကွဲမှုပင် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မတူသည့် အချက်မှာ တိုင်းပြည် ကြီးသော်လည်း စိုက်ပျိုးမြေ ရှားပါးခြင်း ဖြစ်သည်။ တိုင်းပြည်၏ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း သာ စိုက်ပျိုး၍ ရသောမြေဖြစ်သည်။ နေရာ အများစုမှာ ကျောက်တောင်များ၊ သဲကန္တာရ များ ဖုံးလွှမ်းနေသည်။ ထိုကြောင့် မကြာခဏ စားနပ် ရိက္ခာ ပြတ်လပ်မှု ဖြစ်ပြီး လမ်းမ ပေါ်တွင် လူများ သေဆုံးသည် အထိ ဖြစ်ရသည်။ တရုတ်ပြည် တည်ထောင် ကာစ ၁၉၅၃ တွင် လူဦးရေ ၅၈၂.၆ သန်းရှိပြီး ၁၉၇၅ ရောက် လာသောအခါ လူဦးရေ သန်း ၉၀၀ ကျော်လာ သည်။ လူဦးရေ အဆမတန် တိုးလာ သော်လည်း ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း မတိုးတက်လာ။ ပြည်ပသို့ ပို့ရန် မဆိုထားနှင့်၊ ပြည်တွင်း၌ပင် မလုံလောက်။ တရုတ် ခေါင်းဆောင် များမှာ တိုးလာသော ပါးစပ် ပေါက် များကို ဘယ်နည်းဖြင့် ရှာကျွေး ရမည် မသိဘဲ အရူးမီးဝိုင်း ဖြစ်နေသော အချိန် ဖြစ်သည်။

တိန့်သည် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း မတိုးတက်သည့် ကိစ္စကို အလေးအနက် စဉ်းစားသည်။ လူဦးရေ ဆက်တိုးနေသော ကြောင့် တိုင်းပြည်က ကျွေးရ မည့် ပါးစပ်ပေါက် များလာသည်။ ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်းတွင် သုံးမရသည့် ပါးစပ်ပေါက် များလေ၊ တိုင်းပြည် ဆင်းရဲလေ ဖြစ်သည်။ လမ်းပေါ်တွင် အလုပ်မရှိဘဲ ဟိုယောင် ဒီယောင် လုပ်နေသော လူငယ်စုကို မိခင် တိုင်းပြည်အတွက် ရုန်းကန်ခိုင်း မည်ဟု ဆုံးဖြတ်သည်။ တရုတ် လူငယ်များ ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်းတွင် ဘာကြောင့် မအောင်မြင် လဲကို လေ့လာရာ ရှေးရိုး စာမေးပွဲ ဦးတည် ကျက်မှတ် ပညာရေး ကြောင့် ဆိုသည်ကို တွေ့ရ သည်၊

တရုတ်တို့ အရိုးထဲ စွဲမြဲနေသော ပညာရေး မှာ နန်းတွင်းသို ့ဝင်၍ ကဗျာ၊ စာများ အလွတ် ရွတ်ပြ ကာ အစစ်ခံသော ပညာရေး ဖြစ်သည်၊ ဖတ်အားကောင်း သူများသာ အောင်မြင်သော စနစ်ဖြစ်သည်၊ ထိုသူများကို ဘုရင်မှ ပညာရှိ အဖြစ် ရွေးချယ်၍ သူကောင်းပြုသည်၊ ထိုစနစ်သည် အလွတ်ကျက် ပညာရေး ဖြစ်သဖြင့် တရုတ်တို့၏ ဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာ တီထွင် ဖန်တီးမှု ဆုတ်ယုတ် စေသည် ဟု တိန့်က ဆုံးဖြတ်သည်၊ ထိုကြောင့် ၁၉၈၀ မှစ၍ တီထွင် ဖန်တီးတတ်သော ဦးနှောက် ဖြစ်စေ ရန်နှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း အတွက် အသုံးဝင် ရန် ပညာရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု များစွာ လုပ်ခဲ့သည်၊ ပညာရေး ပြင်ဆင်ချက်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် ပြဌာန်းခဲ့သည်။

တိန့် ၏ ပညာရေး ပြောင်းလဲမှုက နောင် ၁၀ နှစ် ကျော်အကြာတွင် အကျိုး သက်ရောက် လာသည်။ တရုတ် တို့၏ ဗီဇ အသိဉာဏ် ကောင်းမွန်မှု၊ တအုံနွေးနွေး ပေါက်ကွဲလိုသော အမျိုးသားရေး စိတ် နှင့် ကြီးပွားလိုစိတ် တို့ကို ပညာရေးဖြင့် လမ်းခင်းပေးမည်။ ထိုနောက် စီးပွားရေး သို့ လမ်းကြောင်းလွဲ ပေးလိုက်ပါက လူငယ်တို့ စိတ်ပါသွား နိုင်သည် ဟု ခေါင်းဆောင်တို့ တွက်ဆ၏။ တွက်ကိန်း မလွဲခဲ့ပါ။ လမ်းမ ပေါ်တွင် ဘာစလုပ်ရမှန်း မသိ၍ အချိန်ကုန် နေသော တရုတ်လူငယ် တို့မှာ အသိပညာ အနည်းငယ် ရသည် နှင့် ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း လမ်းကြောင်းပေါ် ခုန်တက်လာသည်။

တရုတ်ပြည် အဆမတန် တိုးတက်ခဲ့ရာတွင် ပြည်သူ လူထုကို ချန်၍မရ။ ထိုစဉ်က တရုတ် မျိုးဆက်မှာ ကမ္ဘာ အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံတွင် ကြီးခဲ့ရာ အလုပ် ကြိုးစား သလောက် အသုံး အစွဲ လည်းချွေတာလှ သည်။ မြေဆီ မြေသြဇာ မကောင်းသော မြေမှာ စိုက်ပျိုးစေကာမူ တရုတ်တို့ တဧက ထွက်နှုန်းသည် မြေသြဇာ ကောင်းသော ပါကစ္စတန်၏ ထွက်နှုန်း ထက် ပိုသည်ဟု တရုတ်ပြည် လာလည်သော ပါကစ္စတန် တရားသူကြီးချုပ် မှတ်တမ်း တင်ဖူး သည်။ ပြည်သူရော အစိုးရရော ဟန်ပြအလုပ် လုပ်တာ မရှိ။ ရိုးရိုးစင်းစင်းသာ ကြိုးစားကြ သည်မှာ ပါကစ္စတန်တို့ အတုယူဖွယ်ဟု ဆိုခဲ့ပါသည်။ ထိုကြောင့် ခေါင်းဆောင်တို့က လမ်းခင်း ပေးလိုက် သည်နှင်တပြိုင်နက် ခုန်တက် ခဲ့သော လူထု၏ စုပေါင်း အားမာန်က တိုင်းပြည်ကို ဆင်းရဲတွင်းမှ ဆွဲထုတ် ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။

တရုတ်မီးငှက် မျိုးဆက်မှ အချို့ကို နမူနာပြ လိုပါသည်။

၁။ သံမဏိသူဌေး ရှန်ဝန်ယုံ

***************************

၁၉၄၆ တွင် ရှန်စီမြစ် အောက်ဘက်ရှိ ရွာငယ်လေး တွင် မွေးသည်။ အစာရေစာ အမြဲ ငတ်မွတ်သော ရွာလေးဖြစ်သည်။ အသက် ၂၄ နှစ်တွင် ချည်မျှင် စက်ရုံ တစ်ခုတွင် အလုပ်ကြမ်း လုပ်ရသည်။ ထိုစက်ရုံ တွင် အလုပ် လုပ်နေရာမှ နောက်ပိုင်း စက်မှု လုပ်ငန်း ဖွင့်ဖြိုး၍ စက်ရုံများ တည်ပါက သံမပါလျှင် မပြီးသည်ကို သဘော ပေါက်လာ သည်။ ထိုကြောင့် ငွေကြေး စုဆောင်း၍ သံတိုသံစ များ နှင့်သံရည်ကျို စက် အဟောင်း တစ်လုံး ဝယ်ကာ လုပ်ငန်း စတင်သည်။

အသက် ၂၉နှစ်တွင် Shagang Group ကို စတည်ထောင်သည်။ တိန့် အာဏာ ရလာသော အခါ ငွေချေးပေးခြင်း၊ ကိုယ်ပိုင် လုပ်ငန်း ချဲ့ရန် အားပေးခြင်းကြောင့် ရှန်သည် အလုပ်ရုံ ထပ် တိုးချဲ့သည်။ အလုပ်သမား များပိုမို ခန့်ထား၍ လည်ပတ်ရာမှ လုပ်ငန်း အောင်မြင် လာသည်။ သူ့စက်ရုံမှ တစ်နှစ် သံတန်ချိန် နှစ်သိန်းခွဲ ထုတ် နိုင်လာသည်။ ထိုနောက် လုပ်ငန်း တိုးချဲ့လို၍ အင်္ဂလန်မှ လျှပ်စစ် သံရည်ကျို စက်ရုံ အဟောင်း ကြီး ကို ဝယ်ယူရန် ကြိုးပမ်းသည်။ မအောင်မြင်ဘဲ ငွေကြေး ဆုံးရှုံးမှု များ ဖြစ်သွား သည်။ ၁၉၉၂ အသက် ၄၆ နှစ်တွင် အကြွေးများ ပတ်လည် ဝိုင်းနေပြီ ဖြစ်သည်။ စိတ်ဓာတ် ကျလွန်း ၍ အားလျော့ခါနီး တွင် တိန့်မှ "သတ္တိ နည်းနည်း ပိုရှိလိုက်" ဟုတိုင်းပြည်ကို လှုံ ့ဆော် ရာမှ စိတ်ပြန် တင်း၍ ကြိုးစားသည်။ ထိုမှ လုပ်ငန်းများ ပြန် လည်ပတ်လာသည်။

၁၉၉၅ တွင် တရုတ် စီးပွားရေး ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက် လာသည်။ ကမ်းစပ်မြို့များတွင် စက်မှုဇုန်များ တည်ထောင် ပေးရာမှ လျင်မြန်စွာ ဖွံဖြိုး လာသည်။ တရုတ်များ ငွေကြေးပြေလည် လာသည်။ မကြာခင် ကားဝယ်စီးလိမ့်မည် ဟု ရှန်က တွက်ဆပြီး ကားတွင် တပ်ဆင်မည့် သံမဏိပြား ထုတ်လုပ်ရန် ကြိုးစားသည်။ ထိုနောက် ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ဂျာမန် သံမဏိ စက်ရုံဟောင်း သက်ဆင်ကရပ် ကို အောက်စျေး ဒေါ်လာ ၃၇.၂ သန်းဖြင့် ငွေချေးဝယ်သည်။ ထိုကြောင့် ကမ္ဘာက သူ့ကို သတိထား မိလာသည်။ ထိုစက်ရုံကို သူဇာတိ မြို့ ကိုသယ်ဆောင်၍ မူလီတစ်ချောင်း မကျန် ပြန် တပ်ဆင်၍ သံမဏိပြား စထုတ်သည်။ ၂၀၀၄ တွင် သံမဏိ စျေးကောင်း လာရာမှ ရှန်သည် အကြွေး များ ကြေကာ အလွန် ချမ်းသာ ကြွယ်ဝလာသည်။

၁၉၇၅ က ချေးငွေ ယွမ် လေးသိန်းခွဲနှင့် စခဲ့သော သူ့ ကုမ္ပဏီ Shagang Group သည် ၂၀၀၇ တွင် အလုပ်သမားပေါင်း ၂၆၇၀၀ ကို အလုပ်ပေးနိုင်ပြီး ပိုင်ဆိုင်မှု ယွမ် ဘီလီယံ ၁၀၀ ကျော် ကြွယ်ဝ လာသည်။ နှစ်စဉ် သံတန်ချိန် ၂၃ သန်း ထုတ်လုပ် ပေးနေပြီး ကမ္ဘာအနှံ သို့ ပြန်လည် တင်ပို့ ရောင်းချ သည်။ တရုတ်ပြည်၏ အကြီးဆုံး ပုဂ္ဂလိကပိုင် သံမဏိ စက်ရုံ ဖြစ်သည်။

ရှန်သည် တိုင်းပြည် အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ချိန် သူ့ အသက်၂၉ နှစ်တွင် ထရုန်းကန် ခဲ့သော မီးငှက် မျိုးဆက် တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ယခု ၆၉ နှစ် ရှိပြီ ဖြစ်သည်။ ငတ်ပြတ်နေသည့် မိခင်နိုင်ငံကို ထမင်း ပြန်ခွံ ့ကျွေးခဲ့သော သားကောင်း တစ်ယောက် လည်း ဖြစ်ပါသည်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၅)

********************

၂။ ခေါက်ဆွဲခြောက်ကို လေယာဉ်လေးစီးနှင့် လဲခဲ့သူ

****************************************************

လေယာဉ်လေးစီး ကို ခေါက်ဆွဲခြောက် ဖြင့် လဲလို့ ရမည်ဟု သင်ထင်ပါသလား။ တရုတ် ဖီးနစ် တစ်ယောက် ကတော့ လဲပြ ဖူးပါသည်။ သူ့နာမည်က မော်ကီချောင်း။ ၁၉၇၉ တွင် ထောင်မှ လွတ်လာ သည်။ အစိုးရထံမှ ငွေချေးကာ နိူးစက်နာရီ များစရောင်းသည်။ ထိုမှ တဆင့် အမြတ် ရရှိလာသည်။ ကြီးပွားမည့် အခွင့်အလမ်း ရှာဖွေရာမှ စီချွမ် လေကြောင်းလိုင်း အကြောင်း သိလာသည်။ ၎င်းတို့မှာ လေယာဉ် ဝယ်၍ ပျံသန်း လိုသော်လည်း ဝယ်ရန် ငွေမရှိ။ ၎င်းတို့ လိုချင်သော လေယာဉ်မှာ ဆိုဗီယက်တွင် ရှိသည်။

မည်သို့ အကျိုးဆောင်ရင် ကောင်းမလဲ စဉ်းစားရာမှ ဆိုဗီယက်တို့လည်း လူသုံးကုန် ပစ္စည်းများ အရေးတကြီး လိုအပ် နေသည်ကို သိလာသည်။ တရုတ်မှာလည်း အသေးစား လုပ်ငန်းများ ဖွံ ့ဖြိုး နေပြီဖြစ်ရာ ထိုပစ္စည်း များ ကောင်းစွာ ထုတ်နိုင်သည်။ ထိုကြောင့် ဆိုဗီယက် တာဝန်ရှိသူ များကို သွားရောက်၍ အထည်၊ ဖိနပ်နှင့် ခေါက်ဆွဲခြောက် များကို လေယာဉ်နှင့် လဲရန်ညှိသည်။ ဆိုဗီယက် တို့က လေယာဉ်ကို ရောင်းရန်သာ စိတ်ဝင်စား သော်လည်း မော်ကီချောင်း အကြိမ်ကြိမ် ညှိရာမှ သဘောတူပြီး အလဲအလှယ် ဖြစ်သွားသည်။ နောက်ဆုံး တရုတ် လုပ် အထည်၊ ဖိနပ်နှင့် ခေါက်ဆွဲခြောက် ရထား အစီးငါးရာတိုက် ဖြင့် ဆိုဗီယက် လေယာဉ် လေးစီး လဲယူခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်ရပ် ပြီးနောက် မော်ကီချောင်းမှာ နာမည်ကြီး လာပြီး ဆိုဗီယက် အာဏာပိုင် များ နှင့် ရင်းနှီး လာကာ ဆိုဗီယက် ဂြိုလ်တု လွှတ်တင်ရေး တွင်ပါ ရင်းနှီး မြုပ်နှံခဲ့သည်။

မဖြစ်နိုင်ဟု ထင်ရသော အရောင်းအဝယ်ကို စိတ်ရှည်စွာ ရအောင် အကြိမ်ကြိမ် ညှိနှိုင်း ခဲ့သည့် မော် သည် တရုတ်တို့ ၏ စိတ်ကူး အကောင်းဆုံး လုပ်ငန်းရှင်များတွင် ပါလာ သည်။ မြန်မာတို့ ၏ ပြန်မရနိုင်သော သဘာဝ သယံဇာတ များကို တန်ဖိုး မရှိသည့် တရုတ် ထုတ်ကုန်များနှင့် လဲနေရခြင်းနှင့် နှိုင်းယှဉ် စေချင်ပါသည်။ မော်က တော့ စီချွမ် လေကြောင်း သမိုင်းတွင် ခေါက်ဆွဲခြောက် နှင့်လေယာဉ် လဲစီးခဲ့သူ ဟု သမိုင်းဝင် ခဲ့သည်။

၃။ အချိုရည် လုပ်ငန်းရှင် လီရှောင်ဟွေး

***************************************

ငယ်စဉ် စာသင်နေချိန်တွင် ယဉ်ကျေးမှု တော်လှန် ရေး ဂယက်ကြောင့် ရုရှားနယ်စပ် ပို့ခံရပြီး တောင်သူ လုပ်ရသည်။ ပညာရေး တပိုင်းတစ ဖြစ်သွားသော လီရှောင်ဟွေးမှာ အသက် ၃၀ မှ မြို့ပေါ် ပြန်ရောက်သည်။ ရောက်ရောက်ခြင်း လုပ်စရာ အလုပ်မရှိ၍ နာရီတု များ ရောင်းချသည်။ ထိုနောက် ထို အလုပ်ကို မကြီးပွား နိုင်ဟု ဆုံးဖြတ် စွန့်လွတ်ကာ အမေရိကန် လုပ် ပက်စီ၊ ကိုကာကိုလာ များ စရောင်းသည်။ ထိုမှတဆင့် အချိုရည် ကိုယ်တိုင်ထုတ်လုပ်ပြီး ရောင်းချ သည်။ထိုလုပ်ငန်းကို ဇောက်ချ လုပ်ကိုင်ရာမှ ၁၉၉၄ တွင် တရုတ်ပြည်၏ ဒုတိယ အကြီးဆုံး အချိုရည် လုပ်ငန်းရှင် ဖြစ်လာသည်။

၄။ အသက် ၄ဝမှ စာအုပ်လက်ပွေ့ ရောင်းရသူ (သို့) လီဖန်း သူဌေး ယင်မင်ရှန်

**********************************************************

၁၉၄၀ တွင်မွေးသည်။ အသက် ၁၈ နှစ် အရွယ်တွင် လက်ယာ အတွေးအခေါ် လွှမ်းမိုးသည် ဆိုပြီး ကျောင်းထုတ်ခံရသည်။ နောက် သုံးနှစ်အကြာတွင် အရင်းရှင် ဝါဒ ကိုင်းညွတ်သည် ဆိုကာ ထောင် ၉ လ ချခံရသည်။ အသက် ၂၃ ရောက်သော အခါ သူငယ်ချင်း ဖြစ်သူကို အမေရိကန် သွားနိုင်ရန် ကူညီမိ သောကြောင့် သစ္စာဖောက်ဟု တံဆိပ် တပ်ပြီး အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ် အနှစ် နှစ်ဆယ် ချခံရပြန်သည်။ အသက် ၄၀ ဝန်းကျင် တွင် ထောင်မှ လွတ်လာသည်။

ထောင်မှ လွတ်လာချိန်တွင် ဝန်ထမ်းလုပ်ရန် စစဉ်းစားသည်။ တိန့် အာဏာရသွားပြီး စီးပွားရေး မူဝါဒ ပြောင်းလဲမည် ဟု သတင်းကြား၍ ဝမ်းမြောက် ဝမ်းသာ ဖြစ်ကာ ကိုယ်ပိုင်လုပ်ငန်း ထူထောင်ရန် ကြံစည်သည်။ အစိုးရဆီမှ အသေးစား ချေးငွေ ချေး၍ စာအုပ်လက်ပွေ့ ရောင်းသည်။ ဝန်ထမ်း ဘဝထက် ဝင်ငွေပိုရ လာသည်။ မကြာမီ စာအုပ်ဆိုင် ပိုင်ရှင် ဖြစ်လာသည်။ စာအုပ်ဆိုင် ထိုင်ရင်း အသွားအပြန် လုပ်နေသော လူများကို ကြည့်ကာ မော်တော် ဆိုင်ကယ် ရောင်းရင် ကောင်းမလား ဟု အတွေး ပေါ်လာသည်။ ထိုနောက် ၁၀ နှစ်နီးပါး လုပ်ကိုင် ခဲ့သော စာအုပ်ဆိုင်ကို ရောင်းချကာ ဆိုင်ကယ် စတင် ထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်သည်။

အသက် ၅၂ အရွယ် ၁၉၉၂ တွင် ယင် သည် ဝန်ထမ်း ၉ ယောက်ငှားကာ ချုံကင်း မြို့တွင် ဆိုင်ကယ် ထုတ်လုပ်ရန် စတင်သည်။ ကနဦး ရင်းနှီးငွေ (ဒေါ်လာ ၃၆၀၀၀) ဖြစ်သည်။ ဂျပန် ဟွန်ဒါ (Honda) ကို သဘောကျ၍ သူဆိုင်ကယ်ကို (Hongda) ဟု ဆင်တူယိုးမှား နာမည်ပေးသည်။ မကြာမီ ပြည်တွင်း စျေးကွက်တွင် အောင်မြင် လာသည်။ ထိုနောက် စျေးကွက် ကို မခန့်မှန်းဘဲ ယုံကြည်မှု လွန်ကဲပြီး ဆိုင်ကယ် ၁၅ သန်း ထုတ်လိုက်ရာ ၅ သန်းသာ ရောင်းထွက် ပြီး ကျန် ဆိုင်ကယ် ၁၀ သန်းကို သံရည်ကျို စျေးဖြင့် ရောင်းလိုက်ရသည်။ စီးပွားပျက်မလို ဖြစ် သွား ချိန်တွင် ဂျပန် ကုမ္ပဏီ ဟွန်ဒါမှ ဆင်တူယိုးမှား နာမည် သုံးသဖြင့် တရားစွဲခံရသည်။

ယင် သည် ဇွဲမလျော့ဘဲ ဆက်ကြိုးစား ပြန်သည်။ မကြာခင် ပြည်တွင်းတွင် ဆိုင်ကယ် ထုတ်လုပ် သည့် စက်ရုံပေါင်း တစ်ထောင် ကျော် ဖြစ်လာ ပြန်ရာ စျေးကွက် ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန် လာသည်။ ထိုကြောင့် ဗီယက်နမ် စျေးကွက် သို့ ဝင်ရန် ကြိုးစားသည်။ ဗီယက်နမ် တွင် ဂျပန်ကုမ္ပဏီ ဟွန်ဒါက စျေးကွက် အုပ်ထားသည့် အပြင် ယင်၏ Hondga နာမည်ကို တရားစွဲ ထားသောကြောင့် နာမည်သစ် လီဖန်း (Lifan) ကို သုံးကာ ဝင်ပြိုင်ရာမှ မထင်မှတ်ဘဲ စျေးကွက်သစ် ရရှိ အောင်မြင် ခဲ့သည်။

ယခုအသက် ၇၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်သော ယင် သည် တရုတ် ၏ အချမ်းသာဆုံး လုပ်ငန်းရှင်များမှ တစ်ယောက် ဖြစ်လာပြီး ဝန်ထမ်း ၅၀၀၀ ကျော်ကို အလုပ်ခန့် ပေးထားနိုင်ခဲ့သည်။ လက်ရှိ ချုံကင်း ပြည်နယ် အစိုးရအကြံပေး အဖွဲ့၏ ဒုဥက္ကဌ လည်း ဖြစ်ပါသည်။ ၁၉၉၂ မှ စ၍ ယနေ့ထိ လူမှုအကျိုးပြု လုပ်ငန်း များ အတွက် ယွမ် (၆၄၁၃) သန်း လှူဒါန်းခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ် စာရင်း အရ လီဖန်း ဆိုင်ကယ်နှင့် လယ်ယာ သုံး စက်များ၊ ကားများကို ပြည်တွင်း ပြည်ပ သို့ ယွမ် (၁၂.၁၆) ဘီလီယံဖိုး ရောင်းချခဲ့ရသည်။

ငယ်ဘဝ နှစ်နှစ်ဆယ် ကို အပြစ်မရှိဘဲ ထောင်ထဲ တွင် အချိန်ကုန်ခဲ့ရသော၊ အသက် ၄၀ မှ စီးပွားရေး စလုပ်ခဲ့ရသော၊ အရှုံးများစွာ ရင်ဆိုင် ခဲ့ရသည့် စာအုပ် လက်ပွေ့ ရောင်းသူ သည် နောင် ၂၅ နှစ် အကြာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် တွင်တော့အစိုးရသို့ အခွန် ဒေါ်လာ ၁၅ သန်း ဆောင်နိုင် သည့် လုပ်ငန်းရှင် ဖြစ်လာ သည်။ သူသည် မိခင်တိုင်းပြည် အတွက် အရှုံးမပေး တတ်သော ကျားကုတ် ကျားခဲ ဇွဲကြီးလှသည့် စိတ်ဓာတ် ပိုင်ရှင် သားကောင်း တစ်ဦး လည်း ဖြစ်ပါသည်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၆)

********************

၅။ ရေခဲမုန့် ရောင်းတဲ့ ချောင်ကျင်ဟို

*************************************

၁၉၄၅ တွင်မွေးသည်။ အတန်းပညာ ပုံမှန်သာ တတ်သည်။ ကျောင်းပြီးချိန်တွင် လယ်တော၌ အလုပ် လုပ်ရသည်။ အသက် ၃၄ နှစ်မှ မိခင်ဖြစ်သူ ကျောင်းဆရာမ အလုပ်မှ အနားယူ သောကြောင့် လုပ်ကျွေးရန် အိမ်ပြန် လာသည်။ မွေးရပ်မြေတွင် အလုပ်ရှာရာ သာမန် ပညာ အရည်အချင်း ဖြစ်၍ အလုပ်ကောင်း မရ။ အလုပ်ကြမ်းများ လုပ်ရင်း ငွေစု နေခဲ့သည်။

အသက် ၄၀ ရောက်မှ ကျောင်း တစ်ကျောင်းတွင် အသေးစား ကုန်စုံဆိုင် ဖွင့်ခွင့် ရသည်။ ထိုနေရာ တွင် စာရေးကိရိယာ၊ အချိုရည်၊ ရေသန့်၊ ရေခဲမုန့် နှင့် နို့ပုလင်းများ ရောင်းရာမှ အကြံပေါ်လာသည်။ ရေခဲမုန့် နှင့် နို့ ကို ကိုယ်တိုင် ထုတ်ရောင်းမည် ဆုံးဖြတ်ပြီး စက်နှင့် ပစ္စည်းဖိုး အရင်း တွက်ကြည့် ရာ ဒေါ်လာ ၂၀၀၀၀ ကျော် (ယွမ် ၁၄၀၀၀၀) ကျနေသည်။ ထို ငွေမရှိ သောကြောင့် အငြိမ်းစား ကျောင်းဆရာ နှစ်ဦး နှင့် ရှယ်ယာ စပ်၍ ငွေချေး လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ကျောင်းရှိ ကလေးများ စိတ် ဝင်စားရန် "ဝါးဟားဟား" ဟု နာမည် တံဆိပ် တပ်၍ ကုမ္ပဏီ တည်ထောင် ခဲ့သည်။

နောင် အနှစ်သုံးဆယ် အကြာတွင် ကျောင်း ကုန်စုံဆိုင်လေးမှ သန္ဓေ စတည်ခဲ့သော ဝါးဟားဟား ကုမ္ပဏီ သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံး ရေသန့်၊ လက်ဖက်ရည်၊ နို့၊ အချိုရည် နှင့် ရေခဲမုန့် ရောင်းချသည့် ကုမ္ပဏီ ဖြစ်လာ ခဲ့သည်။ ချောင်သည် ကုမ္ပဏီ၏ အစုရှယ်ယာ ၈၅% ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၂၀၁၂ တွင် တရုတ်ပြည်၏ အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ် အဖြစ် စာရင်းတင်ခံရသည်။ ၂၀၁၃ ဒုတိယ အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်သည်။

၂၀၁၃ နောက်ပိုင်းတွင် အိုင်တီ နည်းပညာ ပေါက်ကွဲမှု ကြောင့် ချောင်သည် တရုတ် နိုင်ငံ၏ အချမ်းသာဆုံး နေရာကို ဒုတိယ မျိုးဆက်မှ အိုင်တီ လုပ်ငန်းရှင်များ ဖြစ်သော အလီဘာဘာ စီအီးအို "ဂျက်မား" နှင့် ရှောင်းမီ စီအီးအို "လေကျွင်း" သို့ ဖယ်ပေး လိုက်ရသည်။ ၂၀၁၄ တွင် ချောင် ဝင်ငွေ ၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းပြီး ဝါးဟားဟား၏ ရောင်းအား ဒေါ်လာ ၁၁ ဘီလီယံ ရှိသည်။ တစ်ဦးတည်းသော သမီး ကယ်လီချောင် သည် ဝါးဟားဟား၏ အရိုက် အရာကို ဆက်ခံ မည့်သူ ဖြစ်ပြီး တရုတ်ပြည်၏ အချမ်းသာဆုံး အမျိုးသမီး ဖြစ်လာလိမ့်မည်။ ချောင်၏ လက်ရှိ ပိုင်ဆိုင်မှု ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလီယံ ရှိမည် ဟု ခန့်မှန်း ရသည်။

အသက် ၇၀ ရှိပြီ ဖြစ်သော ချောင်သည် အလုပ် စွဲနေသူ ဖြစ်သည်။ ယနေ့ထိ လည်း အနား မယူသေး။ နေရာအနှံ ့တွင် သူ၏ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု များစွာရှိသည်။ အမေရိကန် အမြဲတမ်း နေထိုင်ခွင့် လက်မှတ် ကိုင်ထားကာ ကမ္ဘာအနှံ ့သွား၍ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ ကွပ်ကဲ သည်။ ကျောင်း ကုန်စုံဆိုင်လေးတွင် ရေခဲမုန့် နှင့် နို့ရောင်းသည့် ချောင်သည် ကံ စီရင်သမျှကို လက်မခံဘဲ သူ ကြမ္မာ သူ ဖန်တီးခဲ့သူ ဖြစ်ပါသည်။

မြောက်မြားစွာသော မီးငှက် မျိုးဆက် များ ကျန်ပါသေးသည်။ ၎င်းတို့ အကြောင်းရေးပါက ကုန်နိုင်ဖွယ် မရှိ။ လက်ရှိ တရုတ် ပြည်မကြီး တွင်ပင် ဘီလီယံနာ ၅၉၆ ဦး ရှိကာ အမေရိကန် ထက် ပိုများပါသည်။ အမေရိကန် တွင် လက်ရှိ ဘီလီယံနာ ၅၃၇ ဦး ရှိပါသည်။ ဟောင်ကောင်၊ ထိုင်ဝမ် နှင့် မကာအိုရှိ ဘီလီယံနာ ၁၁၉ ယောက် နှင့် ထပ်ပေါင်းပါက စုစုပေါင်း တရုတ် ဘီလီယံနာ ၇၁၅ ယောက် ရှိပြီ ဖြစ်သည်။ လက်ရှိ တရုတ် အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်မှာ အိမ်ခြံမြေ၊ ဟိုတယ်၊ စူပါမားကတ် နှင့် ရုပ်ရှင်ရုံ ကွင်းဆက် လုပ်ငန်း များ လုပ်ကိုင်နေသော ဝမ်ဒါ အုပ်စု၏ သူဌေး ဝမ်ကျန်လင် ဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာ (၃၄.၄) ဘီလီယံ ကြွယ်ဝမည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ ဒုတိယမှာ အလီ ဘာဘာ သူဌေး ဂျက်မား ဖြစ်ပါသည်။

တိန့်၏ တချို့လူတွေကို အရင်ပေး ချမ်းသာ လိုက်ပါ။ ချမ်းသာတာ ကျက်သရေ ရှိပါတယ် ဆိုသည့် မိန့်ခွန်းက တရုတ် တို့၏ ချမ်းသာလိုစိတ် ကို နှိုးဆွခဲ့ပြီး တိန့်ဖွင့် ပေးသော စီးပွားရေး အခွင့် အလမ်း တံခါးမှ တရုတ် လူငယ်တို့ ထပြေး၍ ကမ္ဘာ အလယ်တွင် အောင်ပွဲ ခံခဲ့ပါသည်။

တရုတ်တို့၏ နည်းပညာ စုပ်ယူမှုများ

***************************

တရုတ်ပြည် ခေတ်နောက်ကျ ခဲ့ခြင်းမှာ နည်းပညာ နောက်ကျခဲ့ ခြင်းကြောင့် ဟု တိန့်က သုံးသပ် သည်။ ဥရောပသည် ၁၈ ရာစု၊ ၁၉ ရာစု စက်မှုတော်လှန်ရေး တွင် နည်းပညာ အသစ်များ တီထွင် ဦးဆောင်နိုင်၍ ကိုလိုနီ နယ်ချဲ့ကာ ချမ်းသာလာသည်။ ယခုရာစုသစ် တွင်လည်း နည်းပညာကို ဥရောပနှင့် အမေရိကန် ကသာ ဦးဆောင် နေသည်။ နည်းပညာ လိုက်မမှီ ပါက ယှဉ်နိုင်ဖို့ မလွယ်။ ထိုကြောင့် ၎င်းတို့၏ နည်းပညာ ကို အချိန်တို အတွင်း စုပ်ယူရန် စီမံကိန်းများ ချခဲ့သည်။

တရုတ် ခေါင်းဆောင် များမှ စျေးပေါသော သန်းတစ်ထောင် လုပ်သားစျေးကွက် ကိုပြ၍ အနောက် ကမ္ဘာမှ လုပ်ငန်းရှင်များကို ဆွဲဆောင် သည်။ စီးပွားရေး လုပ်ကိုင်နိုင်ရန် လမ်းကြောင်းများ ဖွင့်ပေးသည်။ လုပ်ငန်းရှင် များ ဝင်ရောက်လာသော အခါ တရုတ် အလုပ်သမား များကို အလုပ်ကြမ်း တွင် သာမက ပညာရှင်ပိုင်း တွင်ပါ မဖြစ်မနေ ထည့်သုံးခိုင်းသည်။ လုပ်ငန်းရှင် များလည်း နည်းပညာ ပြရမည့် အပိုင်းကို တရုတ် တို့အား မခိုင်းလို သော်လည်း စျေးပေါသော လုပ်အား စျေးကွက်ကို လက်မလွတ် နိုင်၍ အလျော့ပေး လိုက်ရသည်။ တရုတ်များကို ၎င်းတို့ နိုင်ငံသို့ ခေါ်၍ သင်တန်းများ တက်စေပြီး လေ့ကျင့်ပေးရ၏။ ထိုမှ တဆင့် တရုတ်တို့ နည်းပညာ ရရှိလာသည်။

ပြည်တွင်းတွင်လည်း အစိုးရမှ နည်းပညာ အတုခိုးရန် ဌာန တစ်ခုဖွဲ့စည်းသည်။ ထိုဌာနတွင် အင်ဂျင်နီယာ နှင့် ပညာရှင်များစွာ ခန့်ထား၍ တရုတ်ပြည်သို့ လာရောက်သော ပြည်ပ စက်ရုံ များမှ နည်းပညာ များကို သုတေသန ပြုစေသည်။ ထိုပြင် ကမ္ဘာ အရပ်ရပ်မှ ဝယ်ယူ လာသော စက်ရုံဟောင်း များကို နှစ်မျိုး အသုံးချသည်။ တရုတ်တို့ သုံးစွဲရန် ထုတ်ကုန် ထုတ်ခိုင်းသည့် အပြင် ထိုစက်များ အလုပ် လုပ်ပုံကို လေ့လာ စေသည်။ တဘက်တွင်လည်း ဉာဏ်ပိုင်း ဆိုင်ရာ တီထွင်မှု တိုးတက်စေသော ပညာရေး ပြုပြင်မှုများ ပြုလုပ်သည်။ ထိုမှတဆင့် တရုတ်တို့သည် မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက် အတုယူ ကူးချသည့် နေရာတွင်ပါ အလွန်အမင်း ထူးချွန် လာသည်။

ဥပမာ- ဂျေကေရိုးလင်း က ဟယ်ရီပေါ်တာ အတွဲ ၆ မရေးခင် တရုတ်တို့က ကြိုရေး၍ ရောင်းသည်။ အင်္ဂလိပ် လိုရေးသည့် အစစ် ပေါ်လာရင်လည်း ချက်ခြင်း ဘာသာပြန်၍ တင်ရောင်းသည်။ စာရေးဆရာ ၏ ဇာတ်သိမ်း မကြိုက်ရင် ပြင်၍ ပင်ရေးသေးသည်။ တခြား နာမည်ကျော် စာရေးဆရာ တို့၏ စာအုပ်များ အကုန် ကူးယူခြင်း ခံရသည်။ ဟောလိဝုဒ်တွင် ဇာတ်ကား တစ်ကား ရုံတင်၍ အောင်မြင်ပြီး ခွေ မထုတ်ရသေးချိန် တရုတ်ပြည်တွင် ထိုခွေ စရောင်းနေပြီ ဖြစ်သည်။ မူပိုင်ခွင့် များ ချိုးဖောက် ရာတွင် တရုတ် တို့ကို မှီသူမရှိ။

၁၉၉၀ တွင် ဗောက်(စ်)ဝက်ဂင် ကား ကုမ္ပဏီ တရုတ် သို့ ရောက်လာသည်။ Jekka မော်ဒယ်ကို ထုတ်လုပ်ရာ မကြာမီ သူနှင့် ပုံစံတူ ချယ်ရီကား ပေါ်လာသည်။ စျေးကို တဝက်ဖြင့် ချရောင်းသည်။ ဂျပန်က ယာမဟာ မော်ဒယ် Jinbao ဆိုင်ကယ်ကို ၁၉၉၅ တွင် ထုတ်ရောင်းသည်။ လအနည်းငယ် အတွင်း Jinbao အတု စက်ရုံ ၃၆ ရုံ ပေါ်လာသည်။ မူရင်းနှင့် ခွဲမရအောင် တူသော ထို ဆိုင်ကယ်များ မြန်မာ စျေးကွက် သို့ပင် ရောက်ရှိ လာခဲ့သည်။ တရုတ်တို့၏ ထူးခြားချက် မှာ မည်သည့် နည်းပညာ များကို မဆို လျင်မြန်စွာ အတုခိုးနိုင်ခြင်း ဖြစ်သည်။

တရုတ် တို့သည် သူတို့ မလုပ် နိုင်သော တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းများကို အနောက် ကမ္ဘာ မှ ကုမ္ပဏီ များကို ဖိတ်၍ ပွင့်လင်း မြင်သာ စွာ တင်ဒါ ခေါ်စေသည်။ အကောင်းဆုံး နှင့် စျေး အသက်သာ ဆုံး ကုမ္ပဏီကို ရွေးချယ်သည်။ ထို တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းတွင် တရုတ် အင်ဂျင်နီယာ တို့ကို မဖြစ်မနေ ထည့်သုံး ရသည်။ ထိုလုပ်ငန်း ပြီးသည် နှင့် တပြိုင်နက် နည်းပညာကို တရုတ်တို့ လက်ထဲ ကျန်ရစ် စေရန် တခါတည်း စီမံထားသည်။ ထိုမှတဆင့် မီးရထားလမ်း၊ ကားလမ်း၊ မိုးပျံရထား၊ ရေအောက်လမ်းများ ဆောက်လုပ်မှု အတတ် ပညာ၊ ရေကာတာ နှင့် ရေအား လျှပ်စစ် ထုတ်ယူမှု၊ မြို့ပြ တည်ဆောက်မှု နည်းပညာ အကုန် တရုတ်တို့ လက်ထဲ ပါသွားပြန်သည်။

ပြည်ပမှ လာရောက် အခြေစိုက် သော ကုမ္ပဏီ များစွာ၏ နည်းပညာများ အားလုံး တရုတ်တို့ လက်ထဲရောက်ကာ တရုတ်ပြည် လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည်။ အနောက်တိုင်းမှ ပညာရှင် များက တရုတ်တို့သည် နည်းပညာကို သုတေသန ဖြင့် အဓိက မရယူဘဲ ပြည်ပ ကုမ္ပဏီ များနှင့် ကုန်သွယ်ရေးပြုလုပ်ပြီး ထိုမှ တဆင့်စုပ်ယူ ၍ ကြီးထွားစေ ခဲ့သော နိုင်ငံဟု သုံးသပ်ကြ၏။ တရုတ် တို့မှာ နည်းပညာကို စုပ်ယူရင်း တပြိုင်နက် တည်း ကမ္ဘာကျော် မိုက်ခရိုဆော့၊ တိုယိုတာ အစရှိသော ကုမ္ပဏီ တို့နှင့် ပူးပေါင်းကာ နည်းပညာ သုတေသန လည်း ပြုလုပ် နေပါသည်။

၁၉၇၃ တွင် ကုန်သွယ်ရေး ပေါ်လစီနှင့် ပတ်သတ်၍ မော်စီတုန်း နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဟင်နရီ ကစ်ဆင်းဂျား တို့ ပြောခဲ့သော စကားဝိုင်း တစ်ခုရှိသည်။ မော်က တရုတ်ပြည် တွင် ဘာပို့ကုန် မှ မထုတ်လုပ် နိုင်ကြောင်း၊ ပေါပေါ များများ ပို့စရာ အမျိုးသမီး များသာ ရှိကြောင်း စိတ်ပျက်စွာ ပြောဖူးသည်။ ကစ်ဆင်းဂျား မှ ထိုပစ္စည်း များဆို အခွန်မကောက်ပါ ဟုပင် အရွှန်းဖောက် ဖူးသည်။ ယခုတော့ တရုတ် တို့သည် သူတို့ အမျိုးသမီး များကို ပို့မည် မဟုတ်တော့ပါ။ ကလေး တစ်ယောက် ပေါ်လစီ ကြောင့် တရုတ်တို့၏ အမျိုးသမီး လိုအပ်ချက် လွန်စွာ ကြီးမားလာပြီး နှစ်စဉ် သတို့ သမီး သန်း ၂၀ ခန့် ပြန်လို နေပါသည်။ နီးစပ်ရာ မြန်မာ အပါအဝင် အာဆီယံနိုင်ငံ များနှင့် အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံ များမှ အမျိုးသမီး များကို ပြန်လည် လူကုန်ကူး၍ ရယူနေပြီ ဖြစ်သည်။

တချိန်က ပြည်တွင်း၌ပင် ထုတ်ကုန် ပစ္စည်း လုံလောက်အောင် မထုတ်နိုင်ခဲ့သော နိုင်ငံ သည် နည်းပညာများ စုပ်ယူ၍ ကမ္ဘာ ပေါ်တွင် ထုတ်ကုန် ပစ္စည်း အများဆုံး ပြည်ပသို့ ပြန် တင်ပို့သော နိုင်ငံ ဖြစ်အောင် နှစ်နှစ်ဆယ် အတွင်း လုပ်ဆောင် နိုင်ခဲ့ သည်။ ထို စွမ်းဆောင်မှု တွင် ခေါင်းဆောင် တို့၏ တိုင်းပြည် အပေါ် စေတနာ ထားမှု နှင့်အတူ ပြည်သူ တို့၏ ကြိုးပမ်းမှု တို့က အခရာ ကျခဲ့သည်။

ရိုးရှင်းစွာနေထိုင်ခြင်း၊ ချွေတာ သုံးစွဲခြင်း၊ အပင်ပန်းခံ အလုပ်လုပ်ခြင်း၊ ရည်မှန်းချက် ကြီးမားခြင်း နှင့် အချင်းချင်း ကူညီ စောင့်ရှောက်ခြင်း တို့သည် တရုတ် မီးငှက် မျိုးဆက်ကို အောင်ပွဲရစေခဲ့သော အချက်များ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုအချက်များကို လုပ်ကိုင်သော မည်သည့် နိုင်ငံသား မဆို ကမ္ဘာ ရှေ့တန်းသို့ ပြန်ရောက် နိုင်သည်ကို လွန်ခဲ့သော နှစ်လေးဆယ်က ကမ္ဘာ ့ အဆင်းရဲဆုံး တရုတ် နိုင်ငံသား တို့က သက်သေ ပြခဲ့သည်။ လက်ရှိ မြန်မာ မီးငှက် (ခွပ်ဒေါင်း) မျိုးဆက် အနေဖြင့် လာမည့် နှစ်နှစ်ဆယ် အတွင်း ထိုသို့ ယှဉ်ပြိုင် သက်သေပြ ပြီး ကမ္ဘာ မျက်နှာစာ သို့ ပြန်ရောက်လို လှသည်။

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၇)

*********************

နှစ်နှစ်ဆယ် အတွင်း အံ့မခန်း တိုးတက်မှုများ

********************************************

အဝေးပြေး လမ်းမကြီးများ

**************************

အမေရိကန်သည် (၁၉၅၀ မှ ၁၉၉၀ ထိ) နှစ်ပေါင်း လေးဆယ် အတွင်း ဒေါ်လာ ၁ တစ်ထရီလီယံ (ဘီလီယံ ၁၀၀၀) အကုန်ခံ၍ အဝေးပြေး လမ်းမကြီး များ ဖောက်လုပ်သည်။ တရုတ်တို့လည်း ထို နမူနာကို ယူ၍ (၁၉၉၀ မှ ၂၀၂၀ ထိ) နှစ်ပေါင်း သုံးဆယ် အတွင်း ၎င်းတို ့၏ ပင်မ အဝေးပြေး လမ်းမကြီး (National Trunk Highway) ကို ကီလိုမီတာ (၈၆၀၀၀) အရှည်ထိ ဖောက်လုပ်ရန် ပစ်မှတ် ချခဲ့သည်။

ထို ပစ်မှတ်ကို သတ်မှတ်ချိန်ထက် ၈ နှစ် စောပြီး ၂၀၁၂ တွင် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ၎င်းလမ်းမ ကြီးတွင် တောင်/ မြောက် ချိတ်ဆက် ထားသော လမ်းမကြီး ၉ လမ်းနှင့် အရှေ ့/အနောက် ချိတ်ဆက်ထားသော လမ်းမကြီး ၁၈ လမ်း ပါဝင် သည်။ ယခုအချိန်တွင် ကီလိုမီတာ တစ်သိန်း တစ်သောင်း ကျော်ထိ ထပ်မံ တိုးမြင့် ဖောက်လုပ် ပြီးစီးပြီ ဖြစ်သည်။

၂၀၁၂ ထဲက တရုတ်တို ့၏ ထိုလမ်းကြီးသည် အမေရိကန်တို ့ ၏ အဝေးပြေးလမ်းမ များတွင် အရှည်ဆုံး၊ အကြီးကျယ်ဆုံး၊ အကောင်းဆုံး ဆိုသော ဂုဏ်ပုဒ်ကို လွဲယူ ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၀ တွင် အဝေးပြေးလမ်းများကို ကီလိုမီတာ သုံးသန်းထိ တိုးမြှင့် ဖောက်လုပ်ရန် ပစ်မှတ် ချထားသည်။ ယခင်က ကြာမြင့် စွာ သွားရသော မြိ်ု့များကို အချိန်နှင့် ကုန်ကျ စရိတ် သုံးပုံ နှစ်ပုံထိ သက်သာ သွားအောင် ပြုလုပ် ပေးနိုင်ခဲ့၍ သယ်ယူ ပို့ဆောင်ရေး အထူး တိုးတက် လာကာ ကုန်စည် စီးဆင်းမှု မြန်ဆန် စေခဲ့သည်။

မီးရထားလမ်းများ

******************

ကီလိုမီတာ တစ်ထောင်ကိုးရာ ကျော် ရှည်လျားသည့် ကွန်ဟိန်း - တိဘက် မီးရထား လမ်းကို ဖောက်လုပ် ခဲ့သည်။ (၈၁၅) ကီလိုမီတာ ကို ၁၉၈၄ ထဲက ဖောက်လုပ် နိုင်ခဲ့ပြီး ပင်လယ် ရေမျက်နှာပြင် အထက် အမြင့်ပေ (၁၄၅၀၀) ကျော်တွင်ရှိသော (၁၁၄၂) ကီလိုမီတာကို ၂၀၀၆ တွင် ဖောက်လုပ် ပြီးစီးခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ အမြင့်ဆုံး မီးရထားလမ်း အဖြစ် ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ပြီး တံတားပေါင်း (၆၇၅) ခုပါသည်။ တရုတ် အင်ဂျင်နီယာ တို့မှ အမေရိကန် တို့၏ ဆာရာ နာဗာဒါး (Sierra Navada) ဒေသတွင် ဖောက်လုပ် ခဲ့သည့် ဗဟိုမီးရထား ကွန်ယက်ကို နည်းပညာ အသာစီး ယူ၍ ဖောက်လုပ် နိုင်ခဲ့သည်ဟု ကမ္ဘာက အသိအမှတ် ပြုရသည်။

ရှန်ဟိုင်းတွင် မြေအောက် မီးရထားလမ်း ငါးလိုင်း ရှိသည်။ နေ့စဉ်လူဦးရေ နှစ်သန်း သယ်ယူ ပို့ဆောင် ပေးသည်။ ယခုနောက်ထပ် ခြောက်လိုင်း တိုးချဲ့နေရာ ပြီးဆုံးပါက ကမ္ဘာအကြီးဆုံး မြေအောက် မီးရထားလမ်း ဖြစ်လာမည်။

ရေကာတာများ

****************

လွန်ခဲ့သော နှစ်ရှစ်ဆယ်ကျော်က တရုတ် ခေါင်းဆောင် ဆွန်ယက်ဆင်မှ ယန်စီမြစ် နှင့် မြစ်ဝါမြစ်ကို ရေကာတာ ဆောက်ရန် စိတ်ကူး ယဉ်ဖူးသည်။ ဆောက်လုပ်နိုင်ခဲ့ပါက မြင်းကောင်ရေ သန်း ၁၀၀ ရှိသော စွမ်းအင်ကို ပေးစွမ်းနိုင်မည် ဟုဆိုခဲ့သည်။

ဆွန်ယက်ဆင် အိမ်မက် သည် ၂၀၁၃ တွင်တော့ ပြည့်မြောက်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ ယန်စီမြစ်ပေါ်ရှိ ရေကာတာကြီး သုံးခု (Three Gorges Dam) သည် အမေရိကန်တို့ ဆောက်လုပ်ထားသော ရေကာတာ များကို ကျော်တက်၍ ကမ္ဘာ အကြီးဆုံး ရေကာတာ ဖြစ်သွားသည်။ ထိုရေကာတာ များမှ လျှပ်စစ်စွမ်းအင် များစွာ ရသည့် အပြင် ချုံကင်း ရေလှောင်ကန်ကို ၂၀၀၄ မှ စ၍ ရေဖြည့် ပေးနိုင်သောကြောင့် ယန်စီ မြစ်ညာပိုင်းနှင့် ချုံကင်းတို့ ဆက်စပ်သွားကာ ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောများ ချုံကင်းထိ သွားလာနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ ချုံကင်းတွင် ဆိပ်ကမ်းနှစ်ခုကို ထပ်မံ တည်ဆောက်နေရာ လုပ်ငန်းပြီးစီးပါက ကုန်ပစ္စည်း သယ်ယူစရိတ်ကို ၇၀ မှ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ လျော့ချ နိုင်မည် ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

စီးပွားရေးနှင့် နည်းပညာ ဖွံ ့ဖြိုးမှုအောင်ပွဲ

*****************************************

၂၀၀၇ တွင် တကမ္ဘာလုံး စီးပွားရေး တိုးတက်မှု နှုန်းတွင် တရုတ်က အမေရိကန်ကို ပထမဆုံး ကျော်တက်ခဲ့သည်။ အမေရိကန် အနေဖြင့် ၁၉၃၀ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး အကျော်ခံ လိုက်ရခြင်း ဖြစ်သည်။ ပညာရှင်များ၏ ခန့်မှန်းချက် အရ ၂၀၂၀ တွင် တရုတ် ဂျီဒီပီ သည် ဒေါ်လာ ၃၀ ထရီလီယံ ရှိမည် ခန့်မှန်းထားပြီး အမေရိကန် ဂျီဒီပီမှာ ၂၈ ထရီလီယံ သာ ရှိနိုင်၍ တရုတ်တို့ နံပါတ်တစ် နေရာကို ယူလိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။

ဥရောပသားတို့ နှစ်နှစ်ရာ နီးပါး ဖြတ်သန်းပြီးမှ ရရှိခဲ့ရသော မြို့ပြ တည်ဆောက်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး နှင့် နည်းပညာ ဖွံဖြိုးမှု အားလုံးကို တရုတ် တို့က နှစ်နှစ်ဆယ်ဖြင့် အမှီ လိုက်ခဲ့သည်။ ဆယ်ဆ အမြန်နှုန်း ဖြင့် လိုက်ခဲ့သည် ဟုဆိုရမည်။ နည်းပညာ စုပ်ယူမှုကြောင့် မယုံနိုင်ဖွယ် ဧရာမ ခုန်ပျံ ကျော်လွှားမှုကြီး ဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာ အဆင့်မှီ မြို့ကြီးများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊ လမ်း တံတားများ၊ ဆိပ်ကမ်းများကို ဤနှစ်နှစ်ဆယ် အတွင်း ပေါ်ထွက်စေခဲ့ပြီး လူပေါင်း သန်း ၄၀၀ ကို ဆင်းရဲတွင်းမှ ဆွဲထုတ်နိုင် ခဲ့ပါသည်။

အာကာသ အောင်ပွဲ

*********************

၁၉၉၂ မှစ၍ ပရောဂျက် ၉၂၁ အမည် ပေးထားသော အာကာသ စီမံကိန်း စတင်ခဲ့သည်။ လူမဲ့ လွှတ်တင်မှုများကို ၁၉၉၉၊ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၂ ခုနှစ်များတွင် လေးကြိမ် စမ်းသပ် လွှတ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၃ အောက်တိုဘာ ၂၃ တွင် အာကာသယာဉ် ရှင်ဇူး ၅ (Shenzhou -5) ကို လွှတ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ တရုတ် အာကာသ ယာဉ်မှူး ရန်လီဝေ လိုက်ပါ သွား၍ ကီလိုမီတာ ရှစ်သိန်း အထိ ပျံသန်း နိုင်ခဲ့ သည်။ ၂၁ နာရီ ၂၂ မိနစ် ၄၅ စက္ကန့် ကြာသည်။ အောက်တိုဘာ ၂၀၀၅ တွင် ရှင်ဇူး ၆ ကို လူနှစ်ယောက် လိုက်ပါသွားပြီး ထပ်မံ၍ အောင်မြင်စွာ လွှတ်တင်ခဲ့သည်။ အာကာသ အောင်ပွဲကို နိုင်ငံ တကာမှ စစ်ရေးအတွက် လွှတ်တင်သည်ဟု သံသယ ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း တရုတ်တို့သည် စီးပွားရေး တိုးတက်မှု အတွက်သာ ဦးတည်ခဲ့သည်။

ဤမျှ တိုးတက်ခဲ့သည့် တရုတ်တို့၏ အတိတ်ကို တချက် ပြန်ကြည့် ရအောင်။

၁၉၇၅ စက်တင်ဘာ တွင် ဗီယက်နမ် အလုပ်သမား ပါတီ အတွင်းရေးမှုး လီဒွပ် တရုတ်တို့ထံမှ အကူအညီ တောင်းခံရန် ရောက်လာသည်။ မော်စီတုန်းက "ခင်ဗျားတို့ တိုင်းပြည်က အဆင်းရဲဆုံး မဟုတ်ဘူးဗျ။ အဆင်းရဲ ဆုံးက ကျုပ်တို့။ လူဦးရေ သန်း ၈၀၀ ကျော်တယ်။ စားဖို့တောင် မလောက်ဘူး။ ခေါင်းဆောင် ပိုင်း မှာလည်း လုပ်နိုင်တဲ့သူ မရှိတော့ဘူး။ ထူထူ ထောင်ထောင် ဆိုလို့ တိန့် တစ်ယောက်ပဲ ကျန်တော့တယ်" ဟု ညည်းတွား ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မော် သည် ၈၂ နှစ် ရှိပြီ ဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ချူအင်လိုင်းမှာ ဆေးရုံပေါ်တွင် ကင်ဆာရောဂါ ဖြင့် နောက်ဆုံး အချိန် ဖြတ်သန်းနေပြီ ဖြစ်သည်။

ထိုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်တွင် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ကစ်ဆင်းဂျားနှင့် မော် ထပ်တွေ့ခဲ့သည်။ မော်က အမေရိကန် နှင့် ဆိုဗီယက် တို့ နှစ်ဘက် အစည်းအဝေးများ စိပ် လာခြင်းကို သံသယ ရှိနေ၍ ကစ်ဆင်းဂျားမှ လာရောက် ဖြေရှင်းခြင်း ဖြစ်သည်။ ဆွေးနွေးရာမှ ကစ်ဆင်းဂျားမှ အမေရိကန်သည် တရုတ်အပေါ် အမြတ်ထုတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောသောအခါ မော်က ဒေါပွ၍ ဤသို ့ပြော၏။

မော်စီတုန်း - တရုတ်ဆီက ခင်ဗျားတို့ ထိုင်ဝမ်ကို အမြတ် ထုတ်ပြီး ပြီလေ။

ကစ်ဆင်းဂျား - ဒီကိစ္စက ကျွန်တော်တို့ ညှိပြီးပြီလေ ဥက္ကဌကြီးရယ်။

မော်စီတုန်း - ဟုတ်ပါပြီလေ။ ခင်ဗျား ပြန်ပေး ရင်တောင် ကျုပ်ခု မယူနိုင်ပါဘူး။ နောင် နှစ်တစ်ရာ ဆိုရင်တော့ ပြန်ယူမယ်။

ကစ်ဆင်းဂျား - (ရယ်မောရင်း) နှစ်တစ်ရာတော့ မလုပ်ပါနဲ့ ဥက္ကဌကြီးရယ်။

မော်စီတုန်း - (မျက်နှာကြက် ကို ငေးမောနေရင်း ငိုင်သွားကာ) တကယ်လို့ ကျုပ် ကောင်းကင်ဘုံ မှာ ဘုရားသခင် နဲ့ တွေ့ခဲ့ရင် ထိုင်ဝမ်ကို အမေရိကန် လက်ထဲမှာပဲ ထားမယ် ပြောမိမှာပါ။

ကစ်ဆင်းဂျား - ဗျာ ...... ဘုရားသခင် တော့ အံ့သြ ကုန်တော့မှာပဲ ဥက္ကဌကြီးရယ်။

မော် သည် ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်ပြည်မ ထဲသို့ ရအောင် ပြန်သွင်းမည်ဟု ဆုံးဖြတ် ထားသည့် အတင်းမာဆုံး လူဖြစ်ပါသည်။ ထိုင်ဝမ်ကိစ္စမှ လွဲ၍ အမေရိကန်နှင့် အားလုံး ညှိနှိုင်း နိုင်သည် ဟုပြောခဲ့သူ ဖြစ်ပါသည်။ အနုမြူကိုပင် ဂရုမစိုက်၊ စက္ကူကျား ဟုပြောခဲ့သော ဧရာမ အာဏာရှင်ကြီး ၏ နောက်ဆုံး အချိန် တွင်တော့ ၎င်း၏ ကျဆုံး တိုင်းပြည်ကို တိုးတက်နေသည့် ထိုင်ဝမ်နှင့် ယှဉ်ကြည့်၍ စိတ် အားလျော့ ခဲ့ဟန် တူပါသည်။

ထို အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံသည် မူဝါဒ ပြောင်းလဲပြီး နောင် နှစ်သုံးဆယ် ခန့် အကြာ တွင် လက်ရှိ ကမ္ဘာ၏ စူပါ ပါဝါ နေရာကို စိန်ခေါ်လိမ့်မည် ဆိုတာ ကိုတော့ မော် တွက်ဆ နိုင်လိုက် မည် မထင်ပါ။ မော် ကွယ်လွန်ပြီး ၁၉၇၈ ဝန်းကျင်ထိ နိုင်ငံတကာနှင့် ပတ်သတ်မှု မရှိဘဲ အထီးကျန် နေသော တရုတ် တို့သည် တိန် ့ ၏ဦးဆောင်မှု အောက်တွင် ကမ္ဘာ မျက်နှာစာ သို ့ ပြန်ရောက်လာသည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်၌ နိုင်ငံ တကာ ကုန်သွယ်ရေး အဖွဲ့ (GATT) ယခု (WTO) ကို လေ့လာသူ အဖြစ် ဝင်ရောက် နိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာငွေကြေး ရန်ပုံငွေ အဖွဲ့ (IMF) နဲ့ ကမ္ဘာ ့ဘဏ် တို့၏ အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာ ပါသည်။

ထိုစဉ်က အာရှတိုက်၏ အလားအလာ အကောင်းဆုံး ကြယ်ပွင့် ဖြစ်ခဲ့သော မြန်မာ နိုင်ငံတွင် ၁၉၇၄ မဆလ တစ်ပါတီ ဖွဲ့စည်းပုံဖြင့် အုပ်ချုပ် လျက်ရှိပြီး ကမ္ဘာဘဏ်တွင် ရှိနေသော စံလင်း ၊မောင်ကောင်း တို့၏ ငွေကြေး အာမခံ ရွှေများ စတင် ကုန်ခမ်း နေပြီ ဖြစ်သည်။ အိမ်နီးချင်း တရုတ် ခေါင်းဆောင် နှင့် ပြည်သူ တို့ ဆင်းရဲတွင်းမှ ရုန်းထ နေသည့် တချိန်တည်းတွင် စစ်ခေါင်းဆောင် တို ့၏ မှားယွင်းသော အုပ်ချုပ်မှု ကြောင့် အာရှ ၏ ထိပ်ဆုံး နေရာမှ ကမ္ဘာ ဘိတ်ဆုံး ဆင်းရဲ တွင်း ထဲသို့ ခုန်ဆင်း ခဲ့ရသော မြန်မာနိုင်ငံ အဖြစ်မှာ ရင်နာစရာ ကောင်းလွန်း လှပါသည်။

ဖီးနစ် သို ့ မီးငှက် (၈)

**********************

တရုတ်တို ့၏ အံမခန်း တိုးတက်မှုနှင့် အတူ အပြစ် အနာဆာများ ရောပါလာခဲ့ပါသည်။ လူဦးရေ အဆမတန် တိုးပွားလာခြင်းကြောင့် သဘာဝ ဂေဟ စနစ်ကို ထိခိုက်စေသော ပြဿနာ များစွာပေါ်လာသည်။ ဥပမာ ချုံကင်းမြို ့ တစ်မြို ့ထဲတွင် နှစ်စဉ် အညစ် အကြေး တန်ချိန် တစ်ဘီလီယံ ထွက်သည်။ ၎င်းကို ယန်စီမြစ်ထဲသို ့ ပိုက်လုံးကြီးများ နှင့် စွန် ့ပစ်နေရာ ရေထု ညစ်ညမ်းမှု ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ ထိုပမာဏမှာ လျော့ရန် မရှိဘဲ နှစ်စဉ် တိုးရန်သာ ရှိသည်။ သန် ့ရှင်းသော သောက်သုံးရေ ရရှိဖို ့လည်း အခက်အခဲ ကြုံနေ သည်။ ရှန်ဟိုင်း တွင် ရရှိနိုင်သော မြေပေါ်ရေ ၏ ၁ ရာခိုင်နှုန်း သာ သောက်သုံးရန် စိတ်ချရသည်။

ပီကင်း၊ ရှန်ဟိုင်း၊ ကွမ်ကျိုး ၊ ဟောင်ကောင် စသော မြို ့ကြီးများတွင် လေထု ညစ်ညမ်းမှု ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပေါ်နေသည်။ များပြားလှသော စက်ရုံ များကြောင့် ကာဗွန်ဒိုင် အောက်ဆိုဒ် ထုတ်လွှတ်မှု တွင်လည်း အမေရိကန် နှင့် ဂျပန်ကို ကျော်တက် သွားသည်။ ဓာတ် မြေသြဇာ အဆမတန် အသုံးပြု ခြင်းကြောင့် မြေထုတွင် ဓာတုဓာတ်ကြွင်း အာနိသင် များပြားပြီး မြေဆီလွှာ ပျက်ဆီးမှု များ ရင်ဆိုင် နေရသည်။

ကမ္ဘာ ့အကြီးဆုံး ဆည်များ ဆောက်လုပ် ခြင်းကြောင့် စွမ်းအင်လိုအပ်ချက် ရရှိပြီး ပို ့ဆောင် ဆက်သွယ်ရေး လွယ်ကူလာ သော်လည်း သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် များစွာ ထိခိုက်ပြီး ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်ပေါ်စေ ခဲ့သည်။ နမူနာ ဆိုရသော် ယန်စီမြစ်ပေါ်ရှိ ရေကာတာကြီး သုံးခုကြောင့် လူပေါင်း ၁၃ သိန်း နေရာ ရွေ ့ပေး ခဲ့ရပြီး ရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှု နယ်မြေများစွာ ရေလွှမ်းမိုး ခံခဲ့ရသည်။ ထိုကြောင့် တရုတ်တို ့သည် အနာဂါတ် စွမ်းအင်လိုအပ်ချက် အတွက် အခြားနိုင်ငံများတွင် မြစ်ဆုံကဲ့သို ့သော ဆည်များ ဆောက်လုပ်ပြီး ရယူရန် လုပ်ဆောင်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို ့၏ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင် နှင့် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲ ခြင်းကို ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းရန် စီစဉ် နေသည်။

လူဦးရေ များပြားခြင်း ကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရန် မွေးမြူရေး တိုးချဲ ့ လုပ်ကိုင်ရသည်။ ထိုနေရာများ တွင် ကြက်/ ငှက် တုပ်ကွေး၊ ဆားစ် ကဲ့သို ့သော ကူးစက်ရောဂါများ ဖြစ်ပါက ထိန်းချုပ်ရန် အလွန် ခက်ခဲသော အနေ အထား ဖြစ်လာသည်။ တခြား အန္တရာယ်ကြီးသော ကူးစက်ရောဂါ များ လည်း ပြန် ့ ပွားနေသည်။ ၂၀၁၀ တွင် HIV ရောဂါသည် ၁ သန်း ခန် ့ ရှိသည် ဟုခန် ့မှန်းရသည်။

ကွန်မြူနစ် ပါတီ စနစ်ကို မဖျက်သိမ်း သေးသော ကြောင့် လူအခွင့်အရေး နှင့် ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင် ရာတွင် လည်း ပြဿနာ များစွာ ရှိနေသည်။ စီးပွားရေးကို တိုးတက် ရန်သာ အဓိက တွန်းအား ပေးခဲ့သောကြောင့် ကျင့်ဝတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆုတ်ယုတ်မှု များစွာ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အမြတ် ရမည် ဆိုပါက မည်သည့် အလုပ်မဆို မကြောက် မရွံ ့လုပ်လာ ကြသည်။

မူပိုင်ခွင့် ရဲတင်းစွာ ချိုးဖောက် ကြသည်။ အစိုးရ မှလည်း ထိရောက်စွာ အရေးမယူ။ စျေးပေါသော အလုပ်သမားထု ကြီး ကို မက်၍ လာရောက် ရင်းနှီး မြုပ်နှံသူတိုင်း တရုတ်တို့၏ မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်မှု နှင့် နည်းပညာ စုပ်ယူမှု ခံရသည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်လာ ၅၆ ဘီလီယံ စတင် မြုပ်နှံ ခဲ့သော အနောက် ကမ္ဘာ နှင့် ဂျပန် တို့မှာ အထိအနာဆုံး ဖြစ်သည်။ တွက်ချက်မှု များအရ မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက်မှုကြောင့် ဒေါ်လာ ၆၀ ဘီလီယံခန် ့ နှစ်စဉ် ဆုံးရှုံးသည်။ နည်းပညာ စုပ်ယူ ခံရသည် ကိုပါ ထည့်တွက် ပါက ရင်းနှီး မြုပ်နှံသူများ များစွာအရှုံးပေါ် ခဲ့သည်။ ထိုကြောင့် တရုတ်တို ့နှင့် ဆက်ဆံ ရမည်ကို လုပ်ငန်းရှင်များ စိတ်ကုန် လာကြသည်။

၁၉၈၀ တရုတ်ပြောင်းလဲမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သော ယခု အသက် ၆၀ နှင့် ၇၅ နှစ်ကြားရှိ မီးငှက် မျိုးဆက် များမှာ အလွန် ဆင်းရဲသော တံခါးပိတ် အုပ်ချုပ်မှုအောက် ကာလကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရဖြင့် ရုပ်ဝတ္ထု မက်မောမှု နည်းသည်။ ပညာ မတတ်ကြ။ နှိမ်နှိမ်ချချ နေကြသည်။ ခြိုးခြိုး ခြံခြံ နေ၍ ပြင်းထန်စွာ ကြိုးစား ကြသည်။ ယခု မျိုးဆက်ကား တရုတ်ပြည် ချမ်းသာချိန်တွင် မွေး၍ နိုင်ငံ တကာနှင့် ရင်ဘောင်တန်း နိုင်သော ပညာ၊ ဘာသာစကား၊ ကြွယ်ဝမှု နှင့် နည်းပညာတို ့ ရရှိပြီး ယခင် မျိုးဆက် များထက်ပင် အဆမတန် ပိုမို ချမ်းသာလာ ကြသည်။ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပိုမိုပြင်းထန် လာပြီး ရုပ်ဝတ္ထုပိုင်း ဆိုင်ရာ မက်မောမှု၊ ကျင့်ဝတ် မစောင့်ထိန်းမှု၊ အလွန် အမင်း ဇိမ်ခံမှု နှင့် မောက်မာမှု တို ့စတင် သန္ဓေ တည်နေပြီ ဖြစ်သည်။

ယခုနှစ်ထဲပင် တရုတ် အချမ်းသာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ် ဝမ်ကျန်လင်၏ သားမှ သာမန်လူ ဝယ်မဝတ် နိုင်သော Apple Watch နှစ်လုံးကို ၎င်းအိမ်မွေးခွေး လက်တွင် ပတ်ပေး၍ လူမှုကွန်ယက်တွင် ဓာတ်ပုံ ရိုက်တင် ကြွားလုံးထုတ် ခဲ့ရာ ဝေဖန်မှု များစွာ ကြုံ့ခဲ့ရသည်။ သိန်းထောင် ဂဏန်းတန် လက်ပတ် နာရီ ပတ်၍ ဓာတ်ပုံ ရိုက်တင် ကြွားသော မြန်မာ နိုင်ငံရှိ သူဌေးသား များကဲ့သို ့ပင်ဖြစ်ပါသည်။ လူတန်းစား ကွာဟမှု အလွန် ကြီးမား လာပြီး အာဏာပိုင် များနှင့် ဘီလီယံနာ များ၏ သားသမီး များမှာ အနောက်ကမ္ဘာမှ အကောင်းဆုံး ပြိုင်ကားများ၊ နာရီ၊ လူသုံးကုန်၊ အဝတ်အထည်နှင့် ဇိမ်ခံ ပစ္စည်း များ အလျှံပယ် ပြိုင်ဆိုင် သုံးဖြုန်း နေသောကြောင့် ပြည်သူ များကြား မကျေနပ်မှု တိုးပွား လာသည်။

အနောက်ကမ္ဘာမှ တရုတ်ပြည် ထုတ်ကုန် များကို ကန် ့သတ်၍ တရုတ် ကြီးထွားလာမှုကို ရပ်တန် ့လို လှသော်လည်း တရုတ်တို ့၏ ကမ္ဘာ အကြီးဆုံး စျေးကွက် နှင့် စျေးပေါသော လုပ်သားထု ကို လက်လွတ် မခံနိုင်ခြင်း၊ အရည်အသွေး ကောင်း၍ စျေးပေါသော ထုတ်ကုန် ရရှိနေခြင်း နှင့် တရုတ် ပြည်တွင်း ကျွံဝင်နေသော ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု များကြောင့် အခက်တွေ ့နေပါသည်။ ဥပမာ အမေရိကန်မှ တရုတ်လုပ် ပုဇွန်၊ သားငါး များကို အရည် အသွေး မမှီဟု ဆိုပြီး ပိတ်လိုက်ရာ တရုတ်ရှိ ဥရောပ လုပ်ငန်းရှင်များ၏ စက်ရုံထွက် ပစ္စည်းများက ပိုများနေသည်။ ဥရောပမှ တရုတ် ပစ္စည်းကို စံချိန်မမှီဟု ဆိုပြီး ပိတ်ပြန်ရာ တရုတ်ရှိ အမေရိကန် လုပ်ငန်းရှင် များ၏ စီးပွားရေး အထိနာပြန်သည်။ ဂျပန် မှာလည်း ရှိသမျှ နည်းပညာနှင့် မူပိုင်ခွင့် များအကုန် ကူးယူခံရသဖြင့် အကြပ်ရိုက် နေသည်။

အာဆီယံ အနေဖြင့် တရုတ်၏ ပါဝါကို ထိန်းချုပ်ချင်သော အနောက်ကမ္ဘာ အတွက် စျေးပေါသော လုပ်သားထု၊ တန်ဖိုးသင့် အရည် အသွေးရှိ ထုတ်ကုန်များ၊ ဥပဒေ စိုးမိုးမှု နှင့် ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှု များ အပေါ် စနစ် တကျ အကာအကွယ် ပေးမှုများ ဖန်တီးပေးနိုင် ပါက အခွင့်အလမ်း ကြီးစွာ ရှိပါသည်။ စင်ကာပူ၊ ထိုင်း နှင့် မလေးရှား တို ့ မှာ လုပ်ခ လစာ အတန်အသင့် မြင့်မားနေပြီ ဖြစ်၍ လက်ကျန် မြန်မာ၊ ဗီယက်နမ်၊ လာအို နှင့် ကမ္ဘောဒီးယား တို ့အတွက် အခွင့်အလမ်းကို ရယူရန် အကောင်းဆုံး အချိန်ဖြစ်ပါသည်။ ဗီယက်နမ်မှ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု များစွာ ပြုလုပ်ပြီး ကောင်းစွာ အခွင့်အရေး ယူခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသာ စနစ်ပြောင်းလဲမှု ထိရောက်စွာ လုပ်နိုင်ပါက မဟာဗျူဟာမြောက် ပထဝီ အနေ အထား၊ စိုက်ပျိုးမြေ များပြားမှု၊ သယံဇာတ ကြွယ်ဝမှု၊ ပေါများလှသည့် ရေချို အရင်းအမြစ်၊ သန်းငါးဆယ် ရှိသော စျေးကွက် နှင့် တနေ ့ သုံးဒေါ်လာပင် မရသေးသော လုပ်သားထု ကြောင့် ဓားမ နောက်ပိတ်ခွေး ဖြစ်ခဲ့ရသော တိုင်းပြည် ဘဝမှ အာရှ၏ အံ့သြဖွယ်ရာ တစ်ခု အဖြစ် ပြန် ခုန်တက် လာရန် အခွင့် အလမ်း ကြီးစွာ ရှိနေပါသည်။

ဖီးနစ် သို ့ မီးငှက် (၉) (ဇာတ်သိမ်း)

************************************

တရုတ်တို ့သည် ၎င်းတို ့ နှစ်ရှည်လများ ခံစား ခဲ့ရသည့် မခံချင်စိတ်ကို စစ်ရေးတွင် မဖောက်ခွဲဘဲ စီးပွားရေးတွင် ဖောက်ခွဲခဲ့ ခြင်းကြောင့် ကြီးမားသော အောင်မြင်မှု ရခဲ့သည်။ အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံဘဝမှ ထိပ်တန်း နိုင်ငံ များကို လျင်မြန်စွာ ကျော်ဖြတ်လာပြီး ကမ္ဘာ ့ ဒုတိယ နေရာသို ့ ရောက်ရှိ လာသည်။ ရာစုသစ်၏ နံပါတ်တစ် အဖြစ် ဆက်ခံဖို ့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်၏။ ကမ္ဘာ ့ ကုန်သွယ်ရေး တွင် ဖြစ်စေ၊ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှု တွင် ဖြစ်စေ၊ မြောက် ကိုရီးယား အရေးတွင် ဖြစ်စေ တရုတ်တို ့ မပါဘဲ ဖြေရှင်း၍ မရတော့သော အခြေအနေ သို ့ ရောက်ရှိ ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

စူပါပါဝါ ဖြစ်လာ တော့မည့် ထို တရုတ်နိုင်ငံ သည် တချိန်တုန်းက

- ဥရောပသားတို ့၏ ဘိန်းကြွေးမှုကြောင့် လမ်းဘေးရှိ လေလွင့့် ကလေးလေး များကို လက်တွန်းလှည်း ဖြင့် လိုက်ကောက် ခဲ့ရသည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- ဆန်ပြုတ်ဖြူ တပန်းကန်ကို ဆားခတ်ပြီး လူများ ဝိုင်းသောက် ခဲ့ရသည့်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- ကျားမ အားလုံး ဇင်ပိတ်ပြာကိုသာ ဝတ်ဆင် ခဲ့ရသည့် နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- အစာ ငတ်ပြတ်မှုကြောင့် လူသန်း ၃ဝကျော် သေဆုံး ခဲ့ရသော နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။

- ဖက်ဆစ် ဂျပန်တို ့၏ စော်ကားမှုနှင့် အရှက်ခွဲ ခံရမှုကို အနစ်နာဆုံး ခံခဲ့ရသည့် နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- မှားယွင်းသည့် မူဝါဒများကြောင့် တိုင်းပြည် တည်ထောင်ပြီး နှစ်သုံးဆယ် ကျော် ဒုက္ခ ပင်လယ်ဝေ ခဲ့ရသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။

- အမျိုးသမီးများကို မကျွေးနိုင်တော့၍ အမေရိကန်သာ လိုချင်ပါက ပို ့ပေးပါမည်ဟု ဇာတိပုည ဂုဏ် မာနကို အောက်ချ၍ ကမ်းလှမ်း ခဲ့ရသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- စားစရာ မရှိအောင် ဆင်းရဲနေသည့် ကြားမှ ကမ္ဘာ ပါဝါလွန် အမေရိကန်နှင့် စစ်စရိတ် ကြီးမားစွာ တိုက်ခိုက် ခဲ့ရသော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- ကမ္ဘာ ့ဒုတိယ စစ်အင်အား အကြီးဆုံး ဆိုဗီယက် ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကြားမှ အဏုမြူ စစ်အင်အား ရအောင် တည်ဆောက်နိုင် ခဲ့သော နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

- အပေါစား ဖီးနစ်တံဆိပ် ရာဘာ ဖိနပ်ကို နှစ်ပေါက်အောင် စီး၍ ပြည်ပတွင် တနေ ့နာရီ ၂၀ ထိ အလုပ်လုပ်ပြီး ကျွန်ခံခဲ့ရသူ တို ့၏ နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။

ခေါင်းဆောင်ကောင်း တစ်ဦး တက်လာပြီး ဦးဆောင်မှု မှန်သည်နှင့် ထို အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံကို နှစ်သုံးဆယ် အတွင်း မျက်လှည့်ပြ သကဲ့သို ့ပြောင်းလဲ နိုင်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် အာရှတွင် အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်နေသော်လည်း တရုတ်တို ့စတင် ကြိုးစား ခဲ့ရသော အခြေအနေ ထက် အခွင့်အလမ်း များစွာ ပိုသာ နေသေးသည်။ ဥပမာဆိုရသော် မြန်မာ နိုင်ငံ၏ ဧရိယာ အကျယ်အဝန်းမှာ စတုရန်းမိုင် (၂၆၁၂၀၀) ရှိသည်။ ဧကဖွဲ ့မယ်ဆိုပါက ဧက ၁၆၇ သန်းကျော် (၁၆၇,၁၆၈,၀၀၀) ရှိ၏။ ရေခဲတောင် နဲ ့ ကျောက်တောင်ထွဋ် တချို ့မှအပ စိုက်ပျိုး၍ မရတဲ့ နေရာ မရှိ။ တရုတ်ပြည် တွင် စုစုပေါင်း မြေဧရိယာ ၏ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း သာ စိုက်ပျိုး ၍ ရသည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ရန် ဖြစ်သည်။

တရုတ်ပြည် အငတ်ဘေးမှ ရုန်းထွက်ချိန်တွင် လူဦးရေ သန်း ၉၀၀ ကျော်ပြီး ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း မှာ မြန်မာပြည် ကဲ့သို ့ မဖွံ ့ဖြိုးသေး။ စိုက်ပျိုးမြေ ရှားပါးလွန်း၍ အစစ အရာရာ ချွေတာရသည်။ ထိုချိန်က တရုတ်ခေါင်းဆောင် များမှာ သန်း ၉၀၀ ကျော် ပါးစပ်ပေါက်ကို ထမင်းပုံမှန် ကျွေး နိုင်ဖို ့ အရူး မီးဝိုင်းနေချိန် ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ တွင် လူဦးရေ ၅၁ သန်း ခန် ့သာ ရှိသည်။ မြေဧကနဲ ့ စားကြည့်ပါက လူတစ်ဦး အတွက် (၃.၂၇) ဧကစာ စိုက်ပျိုးမြေ ရှိ၏။ မိသားစု တစ်စု အတွက် စိုက်ပျိုးမြေ အနည်းဆုံး ၁၅ ဧက ကနေ ဧက ၂၀ ကျော် ရှိသည်။ ကျိန်းသေ ပေါက် ကြွယ်ဝ ချမ်းသာ ရမယ့် နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ စားနပ် ရိက္ခာ ပိုလျှံပြီး ကမ္ဘာ လူဦးရေ အများဆုံး အဆင့် (၁၊ ၂၊ ၈) ရှိသည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အိမ်နီးချင်း သုံးနိုင်ငံသို ့ ထုတ်ကုန် များ ကောင်းစွာ ပြန်လည် တင်ပို ့ရောင်းချ နိုင်ရမည့် နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ လူဦးရေ ၁၅၆ သန်းကျော် ရှိသော အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သည် ရှမ်းပြည်နယ် အကျယ်အဝန်းသာ ရှိပါသည်။

ရေသယံဇာတ ကိုကြည့်ရအောင်။ ရေချို မြစ်ကြီး ၄ စင်းနဲ ့ မြစ်ငယ် များစွာ ရှိသည်။ အဖိုးတန် သစ်တောများ၊ မြေဆီလွှာများလည်း ရှိသေးသည်။ မြေအောက် သယံဇာတ (ရေနံ၊ ဓာတ်ငွေ ့၊ ကျောက်မျက် နှင့် တွင်းထွက် ဓာတ်သတ္ထုများ)၊ ပင်လယ် သယံဇာတ နှင့် ပထဝီ အနေအထား အချက်အခြာ ကျမှု ပါထည့်တွက်ရင် အလွန် ကြွယ်ဝသော နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။

ထိုကြွယ်ဝမှုသည် ယခင်ကလို စစ်အုပ်စုနှင့် အပေါင်းအပါ တသိုက် တို ့အတွက်သာ မဖြစ်သင့်ပါ။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးရှိ အခြေခံ လူတန်းစား များ အတွက်သာ မက ကချင်ပြည် နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်ရှိ စစ်ပြေး ဒုက္ခသည် များအတွက်လည်း ဖြစ်သင့်ပါသည်။ မိုးခေါင် ရေရှား အညာသား ကြီး များနှင့် နာဂစ် ဒဏ်ခံ ဧရာဝတီတိုင်း အပါအဝင် ရခိုင်ရိုးမနှင့် ချင်း တောင်တန်းမှ တိုင်းရင်းသားများ အတွက်ပါ အကျုံးဝင် ရမည်။ မွန်၊ ကရင်၊ ကယား လူမျိုးစု များနှင့် တနင်္လာရီတိုင်း ကျွန်းစု များမှ မျိုးနွယ်စု များအတွက်ပါ သက်ဆိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ရွှေရောင် အခွင့်အလမ်း သည် ၂၀၁၅ နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ ့ က လက်သန်းပြာ များ ထောင်၍ မြန်မာပြည်သို ့့ တကျော့ပြန် ရောက်ရှိလာပြီ ဖြစ်သည်။ သို ့သော် အခွင့်အလမ်းနှင့် ခေါင်းဆောင်ကောင်း ရရှိရုံနှင့် မပြီး။ ပြည်တွင်း ပြည်ပရှိ ပြည်သူတို့ ပြင်းထန်စွာ ကြိုးစားမှ ဓားမ နောက်ပိတ်ခွေး ဘဝမှ လွတ် နိုင်မည် ဆိုသော အချက်ကို ထင်ရှားစေရန် ရည်ရွယ်၍ မီးငှက် စာစဉ် ကိုရေးပါသည်။

အံ့မခန်း ပြောင်းလဲခဲ့သော တရုတ်တို ့ကို လေ့လာကြည့်ပါက

၁။ ခေါင်းဆောင်များ၏ တိုင်းပြည်ကို အမှန်တကယ် ချစ်စိတ်ရှိခြင်းနှင့် မှန်ကန်သော ဦးဆောင်မှု

၂။ အနောက်ကမ္ဘာမှ ကျော်တက်သွားသော နှစ်နှစ်ရာစာ နည်းပညာကို အချိန်တိုအတွင်း ပြန်လည် စုပ်ယူနိုင်ခဲ့မှု

၃။ အသုံးမဝင်သည့် သန်း တစ်ထောင် လုပ်သားထုကို ကုန်ထုတ် လုပ်ငန်း အတွက် အသုံးဝင်သော သူများ ဖြစ်အောင် ပြောင်းလဲ ပေးခဲ့သော ပညာရေးစနစ်

၄။ ကွန်မြူနစ် စနစ် ဖြစ်ပါလျက် ရဲတင်းစွာ စျေးကွက် တံခါးဖွင့်ခဲ့သော မူဝါဒ နှင့်

၅။ ပြည်ပ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု များ ရောက်လာစေခဲ့သော အစိုးရ၏ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုများ

ကို အဓိက အဖြစ်တွေ ့ရမည် ဖြစ်သည်။

အရေးအကြီးဆုံး အချက်မှာ တရုတ် မီးငှက် မျိုးဆက် လူငယ် များ၏ ကြိုးစားမှုပင် ဖြစ်သည်။ ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပ ရောက်နေသော ဖီးနစ်တို ့၏ ဆင်းရဲတွင်းမှ ခုန်ထွက်လိုစိတ်၊ ရန်သူတော် ဂျပန်၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် အနောက် ကမ္ဘာ၏ တိုးတက်မှုကို အောက်ကျ မခံလိုသည့် စစ်မှန်သော အမျိုးသားရေး စိတ်တို ့က ခေတ်သစ် တရုတ်ပြည်ကို မွေးဖွားပေး ခဲ့ပါသည်။

ထို မီးငှက်မျိုးဆက်သည် ယခု အသက် ၇၀ - ၈၀ တန်းကို ရောက်နေပြီ ဖြစ်ပါသည်။ အိပ်ပျော် နေသော တရုတ် နဂါးကြီးကို ၎င်းတို ့့၏ ချွေးစက်၊ မျက်ရည်စက်များ ဖြင့် လန် ့နိုးစေ ခဲ့သည်။ ယခု အချိန် တွင်တော့ သူတို့ လက်ဖြင့် ပင်ပန်း ကြီးစွာ တည်ဆောက် ခဲ့ရသော မိခင်နိုင်ငံ အကြောင်း သားသမီး မြေးမြစ် များကို ဂုဏ်ယူစွာ ပြန်ပြော နိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။

တချိန်က တိုင်းပြည်က ကျွေးထားခဲ့ရသော တရုတ် လူငယ်တို့၏ ပါးစပ်ပေါက်များကို ခေါင်းဆောင်တို့မှ မိခင်တိုင်းပြည် အတွက် ပြန်အန်ထုတ် ကျွေးမွေး သည့် ပါးစပ်များ ဖြစ်အောင် စွမ်းဆောင်ခဲ့ပါသည်။ ပြီးခဲ့သော နှစ်သစ်မိန် ့ခွန်းတွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှလည်း ပြည်သူတို ့ကို တိုုင်းပြည် အတွက် နှစ်သစ် လက်ဆောင် ပေးဆပ် ရန်သာ ပြင်ဆင် ထားဖို ့ ပြောခဲ့ပါသည်။ လက်ရှိ မြန်မာ မျိုးဆက် အနေဖြင့်လည်း မိခင်တိုင်းပြည်ကို စွမ်းနိုင်သမျှ ပြန်လည် အန်ထုတ် ကျွေးမွေး လိုပါသည်။

တချိန်က အာရှ၏ ကြယ်ပွင့် ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခု အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများကြားတွင် အစစ အရာရာ အောက်ကျ နောက်ကျ နေခဲ့ရသော မြန်မာ ဖီးနစ် မျိုးဆက်များ၏ ရင်ထဲတွင် ပန်းတွေ ပွင့်နေစရာ အကြောင်း မရှိပါ။ မခံချင်စိတ် ဆူးတွေ သီးနေမည်သာ ဖြစ်သည်။

လတ်တလော ထိုင်းတွင် ဖြစ်ခဲ့သော ဝင်းနဲ ့ဇော် ကိစ္စ သည် မျက်နှာမွဲ၍ အနို်င်ကျင့်ခံ ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ တရုတ် သံအမတ် ခေါ်ဆဲ လိုက်သည် နှင့် သစ်ခိုး တရုတ်များကို ၈ ရက်နှင့် လွတ်ပေး ရသည်မှာ လည်း ဆင်းရဲ ၍ ခေါင်းငုံ ့ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ မလေးရှားတွင် သတ်ခံရသော ကိုယ့်နိုင်ငံသား များကို ကာကွယ်မှု မလုပ်နိုင် ခဲ့သည်မှာလည်း အင်အားမရှိ သော အခြေအနေ ကြောင့် ဖြစ်သည်။ တချိန်က ရခိုင်ဘုရင် ပိုင်ခဲ့သော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ရေပိုင်နက် အချို ့ ပေးလိုက် ရသည် မှာလည်း ပြည်ပကို ခပ်မာမာ တုံ ့ပြန်နိုင်သော အနေအထား မရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို ့ ရင်ထဲ အရှက်တကွဲ စူးဝင်ခဲ့ရသော ဆူးများကို ဆွဲနှုတ်ရန် အချိန်ကျ လာပါပြီ။ လာမယ့် နှစ်နှစ်ဆယ် အတွင်း မြန်မာ မီးငှက် များမှ အနာဂါတ် မျိုးဆက် အတွက် သမိုင်းပေး တာဝန် အဖြစ် အမိမြေကို ဆင်းရဲတွင်းမှ အမြန် ဆွဲထုတ်ရပါမည်။

ကွန်မြူနစ်ကြီး တိန် ့က "ချမ်းသာတာ ကျက်သရေ ရှိပါတယ်ကွာ" ဟု ပြောခဲ့သည်။ မှန်၏။ အရင် ချမ်းသာဖို ့လိုသည်။ သို့မှသာ မိခင်တိုင်းပြည် နှင့် မောင်နှမ နိုင်ငံသား များကို စောင့်ရှောက် နိုင်မည်။ အထက်ပါ အရှက်တကွဲ အကျိုးနည်း မှု များမှ ကာကွယ်နိုင်မည်။

ဒီလောက် အရေးကြီးသော အချိန်တွင် ဘာသာရေး အရေခြုံ အတုအယောင် အမျိုးသားရေးမျိုး ကို အလိုမရှိပါ။ စစ်မှန်သော အမျိုးသားရေး စိတ်ကိုသာ အလိုရှိပါသည်။

ကျွန်တော်တို ့ နှစ်ပေါင်းများစွာ မျိုသိပ်ခဲ့ရသော နာကျည်းစိတ်ကို စီးပွားရေး တွင် ဖောက်ခွဲကြမည်။

ပြီးခဲ့သော နှစ်ငါးဆယ်အတွင်း ခုန်ဆင်း ခဲ့ရသော ဆင်းရဲတွင်းမှ ပြန်တက် ကြမည်။

ရွှေထီး ဆောင်း ခဲ့သော အတိတ်က ရာဇဝင် ရဟတ်ဘီး ကို တပတ် ပြန်လှည့် ပြမည်။

အာရှ၏ နောက်ထပ် အံ့သြဖွယ် အသစ် တစ်ခု ပေါ်ထွက်လာဖို ့" မြန်မာ မီးငှက်တို ့ တောင်ပံ စခတ်ကြစို ့" ဟုဆိုရင်း ဤစာစဉ်ကို အဆုံးသတ် ပါသည်။

ကိုးကားစာများ

****************

- ဆရာ ချစ်စံဝင်း၏ “အံ့မခန်း ဖွင့်ဖြိုး တိုးတက် လာသော တရုတ်ပြည်ဆိုင်ရာ လေ့လာချက် စာတမ်း အမှတ်(၅)" ကို အဓိက ကိုးကားပါသည်။

- ဆရာ ချစ်စံဝင်း၏ “တရုတ်နိုင်ငံ ပညာရေးပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု ဆိုင်ရာ လေ့လာချက် စာတမ်း အမှတ်(၄)"

- ဆရာ ကျော်ဝင်း၏ "ရာဇဝင် တွင်ရစ်မယ့် စကားဝိုင်းများ"

- http://www.economist.com/node/1666584

- http://fortune.com/2015/10/15/china-billionaires/

- https://en.wikipedia.org/wiki/Zong_Qinghou

- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Three_Gorges_Dam

- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Qinghai-Tibet_Railway

- https://en.m.wikipedia.org/wiki/Shenzhou_program

- Photo Credit - Internet & Original Uploader

ယခင်အပိုင်းများ

******************

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၁)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=573963529418444&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၂)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=574192269395570&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၃)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=575033492644781&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၄)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=577044842443646&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၅)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=577165202431610&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၆)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=578921082256022&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို့ မီးငှက် (၇)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=580847012063429&id=100004144057168

ဖီးနစ် သို ့ မီးငှက် (၈)

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=584860401662090&id=100004144057168

Copy from Phyo Ko Ko Naing Facebook post. All Credit to Original Writer, Phyo Ko Ko Naing.