တံတားတည္ေဆာက္မႈအတတ္ပညာ

  ကမၻာေပၚတြင္ လူသားရယ္လုိ႕ ေပၚေပါက္လာေသာေက်ာက္ေခတ္ကာလမွာပင္ ကမၻာဦးလူသားတုိ႕သည္ တံတားကိုစတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ တကယ့္အျဖစ္မွာ - ကမၻာေပၚတြင္ ေက်ာက္ေခတ္လူသားတုိ႕ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္ပညာကို စတင္ အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္မွာ တံတားေဆာက္လုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အိမ္ယာ အတတ္ပညာမရိွေသး။ ေက်ာက္ဂူတြင္ေနၾကသည္။ မီးကိုမေတြ႕ရိွေသး။ အစိမ္းစားေသာအခ်ိန္တြင္ သားေကာင္သည္ ေခ်ာက္ကမၻား၏ တစ္ဖက္ကမ္းတြင္ ရိွသည္ကိုသိေသာ လူသားမ်ားက ေခ်ာက္ကမၻားထိပ္က သစ္ပင္ကိုခုတ္၍ တဖက္ ေခ်ာက္ကမၻားထိပ္သို႕ လဲက်ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျပီး ထုိသစ္ပင္ေပၚမွ ျဖတ္ကူး အမဲလုိက္ခဲ့ၾကသည္။ ကမၻာ့ပထမဆံုးအင္ဂ်င္နီယာအတတ္ပညာ (တံတားထိုးျခင္း) ျဖစ္ပါသည္။

 

    ေနာက္ပိုင္းလူ႕ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ထြန္းကားလာေသာအခ်ိန္တြင္ တံတားအတတ္ပညာသည္လည္း ျမင့္တက္လာခဲ့ျပီး သစ္ျဖင့္တံတားထိုးျခင္း၊ အုတ္ျဖင့္ တံတားထုိးျခင္း တုိ႕ကို ေဆာင္ရြက္လာၾကပါသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ယူဖေရးတီး(စ္)ႏွင့္ တိုက္ဂရစ္ျမစ္၀ွမ္းေဒသမ်ားတြင္ အေစာဆံုး ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားကို ျဖတ္၍ တံတားထိုးခဲ့ၾကျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဗိႆ      ႏိုးေခတ္၊ ပ်ဴေခတ္မ်ားမွစ၍ အုတ္ျဖင့္ တံတားတည္ေဆာက္ျခင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။

   ေရာမေခတ္ BC ၇၀ခန္႕တြင္ သဘာ၀ပိုလုိဇန္ကုိ ထံုး၊ ေရတုိ႕ျဖင့္ေရာစပ္ျပီးေက်ာက္တံုးမ်ားျဖင့္ Arch Bridge မ်ားတည္ေဆာက္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုတုိင္ Rome တြင္ ေရွးေဟာင္းတံတား (၆)စင္းကိုထိန္းသိမ္းထားရိွပါသည္။

BC 27 က တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ Italy ႏိုင္ငံ Rimini ျမိဳ႕ရိွ Ponte de Tiberio Bridge

၁၁၇၆ ခုႏွစ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ Old London Bridge

၁၃၃၃ ခုနွစ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ၊ လူဇန္ၿမိဳ႕ရိွ Charpel Bridge (204m Long)

၁၃၀၈ ခုႏွစ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံမွ Pont Valentreတံတား

၁၅၉၁ ခုႏွစ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာအီတလီႏိုင္ငံဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ရိွ Rialto Bridge

၁၅၇၈ ခုႏွစ္ကတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံပဲရစ္ၿမိဳ႕ရိွ Pont Neuf တံတား

၁၇၅၀တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာလန္ဒန္ၿမိဳ႕ရိွ Westminster Bridge
(သံမဏိမ်ားစတင္၍ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳခဲ့ေသာတံတား)

၁၈၄၅ ခုႏွစ္၊ ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံGottash Valley တြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Arch Bridge
(reinforcing bar ကို စတင္၍ ထည့္သြင္းထားပါသည္။)

လူတုိ႕၏ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားျမင့္တက္လာသည္ႏွင့္အမွ် တံတားအတတ္ပညာ တုိ႕သည္လည္း ျမင့္မားလာခဲ့ပါသည္ ။

ထုိ႕ျပင္ တံတားတည္ေဆာက္ရာတြင္လည္း အခက္အခဲအတားအဆီး (Hazard)ကို ေက်ာ္ျဖတ္ရန္ ရည္ရြယ္သည္သာမက အျမင္လွပတင့္တယ္ခန္႕ညားရန္ ဦးစားေပး တည္ေဆာက္လာၾကပါသည္။ သက္ဆုိင္ရာၿမိဳ႕ေတာ္၀န္မ်ားက မိမိၿမိဳ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ လွပေရးအတြက္ ေခတ္မီွလွပေသာ တံတားမ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ၾကသကဲ့သုိ႕ ျမိဳ႕လူထု ကလည္း အဆိုပါ တ့တားၾကီးမ်ားျဖင့္ ဂုဏ္ယူေလ့ရိွပါသည္။ ဥပမာ ။ Sanfransisco ၿမိဳ႕မွ Golden Gate တံတား၊ အိုဆာကာၿမိဳ႕အနီးမွ Akashi Kaikyo တံတား၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၏ သိမ္းျမစ္တံတား၊ ျမန္မာျပည္မွ စစ္ကိုင္းတံတား၊ ေမာ္လၿမိဳင္တံတား၊ ကေလး၀တံတား၊ ပခုကၠဴတံတားအစရိွသည့္တံတားမ်ားကိုလည္း ၿမိဳ႕လူထုကႏွစ္သစ္ျမတ္ႏိုးၾကသလုိ တံတားတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ အင္ဂ်င္နီယာမ်ားကိုလည္း သူရဲေကာင္းသဖြယ္ သေဘာထားဂုဏ္ျပဳၾကပါသည္။

ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္မ်ားက သူ႕ထက္ငါအျပိဳင္တံတားမ်ားျဖင့္ အလွဆင္ၾကရာတြင္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံအသီးသီးတြင္ တံတား Design မ်ားသည္ တံတားဗိသုကာ လက္ရာမ်ားႏွင့္ အျပိဳင္ ပံုစံထုတ္လာခဲ့ၾကပါသည္။

  ၿမိဳ႕ခံလူထုတုိ႕သည္ မိမိတို႕၏ၿမိဳ႕ေတာ္အမွတ္လကၡဏာ (Landmark) ျဖစ္ေသာ တံတားၾကီးမ်ား ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ျမဲေရးအတြက္ ၀ိုင္း၀န္းထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၾကရန္ တာ၀န္ရိွပါသည္။

 ကမၻာေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာတံတားမ်ားမွာ-

1. သစ္သားတံတား (Timber Bridge)
2. သံကူကြန္ကရိတံတား (Reinforced Concrete Bridge)
3. ႀကိဳတင္အားျဖည့္သံကူကြန္ကရိတံတား (Prestressed Concrete Bridge)
4. သံမဏိသံေပါင္တံတား (Steel Truss Bridge)
5. ႀကိဳးဆိုင္းတံတား (Cable Stay Bridge)
6. ႀကိဳးဆြဲတံတား (Suspension Bridge)
7. သံမဏိဂံုးတံတား (Arch Bridge)
8. ယာယီတံတားမ်ား (Bailey Bridge, C.H Bridge, R.P.T Bridge, R.S .JBridge)

  ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သံမဏိ ဂံုးတံတားအမ်ိဳးအစားတံတားမွလြဲ၍ က်န္တံတားမ်ားအားလံုး တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ သံမဏိဂံုးတံတားအမ်ိဳးအစားကိုလည္း ယခုေဆာက္လုပ္မည့္ ေမာ္လၿမိဳင္မွ (ဘီလူးကၽြန္း) ေခ်ာင္းဆံု သုိ႔ဆက္သြယ္ေသာတံတားတြင္ ထည့္သြင္းေဆာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ထားရွိပါသည္။

  ယာယီတံတားမ်ားမွာ တီထြင္သူလူအမည္ကို အစြဲျပဳ၍ ေခၚေဝၚသည္ကမ်ားပါသည္။ Mr. Donald Bailey က (1941) ခုနွစ္တြင္ စတင္တီထြင္ခဲ့၍ Bailey Bridge (ေဘလီတံတား) ဟုအမည္တြင္ခဲ့ပါသည္။ Mr. Callender ႏွင့္ Mr. Helminton အင္ဂ်င္နီယာ(၂)ဦး တီထြင္ခဲ့၍ C.H (Callender Hamilton – Structural Steel Fabricating Company) တံတားဟု အမည္တြင္ခဲ့ပါသည္။ Mr. Rendel, Mr. Parlmar ႏွင့္Mr. Trittonတို႔ တီထြင္ခဲ့ေသာတံတားကို R.P.T (Rendel, Palmer and Tritton – Consulting Engineers) တံတားဟုေခၚပါသည္။ R.S.J Bridge သည္ Rolled Steel Joist တံတားျဖစ္ပါသည္။

  ထိုသို႔ ယာယီတံတားမ်ားစြာရွိရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အသံုးအမ်ားဆံုးႏွင့္ အသံုးအဝင္ဆံုး တည္ေဆာက္ရန္ အလြယ္ကူဆံုးတံတားမွာ ေဘလီတံတား ျဖစ္ပါသည္။ ေဘလီတံတား၏ ခံႏိုင္ဝန္ Loading ကို Class အမ်ဳိးမ်ိဳး အေၾကာင္းမရွင္းျပမွီ ေဘလီတံတားတစ္ခု တည္ေဆာက္ပုံကုိ ဦးစြာ ေလ႔လာဖုိ႔လုိပါသည္။

ေဘလီတံတားတစ္ခု တည္ေဆာက္ပံု video - https://www.facebook.com/video.php?v=262512160623338

ေဘလီတံတား

  ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလ ၿဗိတိသွ်စစ္ရံုးတြင္ အမႈထမ္းစဥ္ကာလမွာ Mr.Donald Bailey ဟာ ဆန္းသစ္တဲ့ တံတားအသစ္တည္ေဆာက္ဖုိ႕ စိတ္ကူးရခဲ့တယ္။ သူ႕ရဲ႕ဒီဇိုင္းက ေမာ္ဂ်ဴလာပံုစံနဲ႕ ေပါ့ပါး၍ ခုိင္မာျပီး ျဖဳတ္လုိ႕တပ္လုိ႕ရေသာ အလြန္အသံုး၀င္ေသာ သံေပါင္တံတားျဖစ္လုိ႕ စစ္ကာလမွာ အၾကီးမားဆံုး တီထြင္မႈတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မဟာမိတ္ေတြရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈတြင္ ထူးျခားေသာအစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ အဓိကက်ခဲ့ပါတယ္။

  မစၥတာေဘလီဟာ သူ႕ရဲ႕စိတ္ကူးကို အထက္ကို တင္ျပခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္အစိုးရအေနနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ ဆန္းသစ္တဲ့တံတားပံုစံကို ေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေဘလီတံတားကို ၁၉၄၁ထဲမွ အဆင့္ျမင့္စစ္သံုးတံတားအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့ျပီး ဥေရာပတစ္ခြင္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းမွာ ေဘလီတံတား အစင္း ၂၀၀၀ ေလာက္ တည္ေဆာက္ခဲ့ျပီး အေနာက္ေျမာက္ဥေရာပတစ္ခုတည္းပင္လွ်င္ ေဘလီတံတားေပါင္း ၁၅၀၀ေက်ာ္ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္ဟာ ေနာက္(၄)ႏွစ္အတြင္း အာဖရိက ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေဘလီ panel ေပါင္း တစ္သန္းထုတ္လုပ္ခဲ့တယ္။

  မစၥတာေဒၚနယ္ေဘလီဟာ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွာ OBE ဘြဲ႕ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံရျပီး ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ သူ႕ရဲ႕ ထူးခၽြန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဆာ ဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံရတယ္။

  ေဘလီတံတားတစ္ခု၏အေခၚအေ၀ၚမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

  ေဘလီတံတားမ်ားကို Single Lane , Extra wide ႏွင့္ Double lane ၃မ်ိဳးေဆာင္ရြက္ႏုိင္ ပါသည္။

  ေဘလီတံတားမ်ား၏ အရြယ္အစားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါသည္။

    ေဘလီ Panel မ်ားကိုမူတည္၍ တစ္လႊာတစ္ထပ္ေဘလီ၊ ႏွစ္လႊာတစ္ထပ္ေဘလီ၊ သံုးလႊာတစ္ထပ္ေဘလီ၊ ႏွစ္လႊာႏွစ္ထပ္ေဘလီ၊ သံုးလႊာႏွစ္ထပ္ေဘလီ ၊ သံုးလႊာသံုးထပ္ အစရိွသည္ျဖင့္ ခံႏုိင္ရည္လုိအပ္ေသာ ၀န္တန္ခ်ိန္အလိုက္ တံတားမ်ားကို တည္ေဆာက္ ၾကပါသည္။

• SS    =      Single Single
• SSR  =      Single  Single Reinforcement
• DS    =      Double Single
• DSR  =      Double Single Reinforcement
• TS    =      Triple Single
• TD    =      Triple Double
• TT    =      Triple Triple စသည္ျဖင့္ မ်ိဳးစံုတည္ေဆာက္ႏုိင္ပါသည္။

  ေဘလီတံတား၏ခံႏုိင္ရည္၀န္လည္း တံတား၏ Panel အလႊာ အထပ္ေပၚမူတည္၍ ခံႏုိင္ရည္တုိးသြားပါသည္။

  အထက္ပါ ခံႏုိင္၀န္သည္ ျပီးျပည့္စံုေအာင္ တပ္ဆင္ထားေသာ ေဘလီတံတား တစ္စင္းအတြက္ ခံႏုိင္၀န္ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လက္ရိွေဘလီတံတားမ်ားမွာ Top Chord မရိွျခင္း Sway Brace မရိွျခင္း အစရိွသည္ျဖင့္ လုိအပ္ခ်က္မ်ားရိွရာ အထက္ဇယားပါ ခံႏုိင္၀န္၏ ၆၀% ေလာက္သာ Max Loading ယူသင့္ပါသည္။

Credit to - https://www.facebook.com/md.kyawlin