ကမၻာမွာ ပထမဆံုး ျပိဳက်ခဲ့တဲ့ (တစိတ္တပိုင္း) precast concrete အေဆာက္အဦ

ကမၻာမွာ ပထမဆံုး ျပိဳက်ခဲ့တဲ့ (တစိတ္တပိုင္း) precast concrete အေဆာက္အဦ

--------------------------------------

  Technical literature ေတြကို ဖတ္ရင္ ကမၻာမွာ ပထမဆံုး (တစိတ္တပိုင္း ၊ partially) ျပိဳက်ခဲ့တဲ့ precast concrete အေဆာက္အဦ အျဖစ္ အဂၤလန္ လန္ဒန္ျမိဳ႕မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ Ronan Point case ကို ေရးသားေဖာ္ျပ ထားၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ၾကရပါတယ္။

  အဲသည္တုန္းက precast design နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ standard ေတြ မရွိေသးတာကို သတိျပဳမိသြားျပီး ၊ အဲသည္ ေနာက္ပိုင္း precast standard ေတြ ဖြံ႕ျဖိဳးလာတယ္လို႔ မွတ္တမ္းမ်ားမွာ ဖတ္ရပါတယ္။

  အဲသည္အေၾကာင္းကို ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က note တခု ေရးထားဖူးပါတယ္။ မဖတ္ရေသးသူမ်ား အတြက္ ျပန္ရွယ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား ..

Progressive Collapse ႏွင့္ Catinary Action

27 July 2013 at 23:48

  ကၽြန္ေတာ္ ဒီ note ကို Progressive Collapse ႏွင့္ Catinary Action ဆိုတဲ့ စကားလံုး ၂ ခုအေၾကာင္း technically ေရးတာ မဟုတ္ဘဲ ျမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာေတြအေနနဲ႔ ဒီစကားလံုးေလး ၂ လံုးကို သတိထားမိအာင္ Highlight လုပ္ေပးတဲ့ သေဘာအေနနဲ႔ ေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားလံုးက ၂ လံုးတည္းေပမယ့္ သိပ္က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။

  Precast concrete technology နယ္ပယ္ကို ေလ့လာျပီ ဆိုတာနဲ႔ ဒီ စကားလံုး ၂ ခုကို စေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားလံုး ၂ ခုအေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ စာတမ္းေတြ ၊ စာအုပ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ အက်ယ္ သိခ်င္ရင္ေတာ့ ဆိုင္ရာ စာအုပ္ေတြကို ဖတ္ဖုိ႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ သိျပီးသားသူေတြအေနနဲ႔ ဒီ note ကေန အထက္ပါ စကား ၂ လံုးအေၾကာင္း ထူးထူးျခားျခား ထပ္သိရဖို႔ေတာ့ မရွိပါဘူး ခင္ဗ်ား။

  Note ထဲမွာ အသံုးျပဳထားတဲ့ technical term ေတြကို အဓိက ထုတ္ႏႈတ္ထားတဲ့ စာအုပ္က Progressive collapse of structures by Uwe Starossek, Hamburg University of Technology, 2009 ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္က အျပင္မွာ အလကားရႏိုင္မယ့္ အီးဘုတ္ မေတြ႔မိေသးပါဘူး။

Progressive Collapse.......

  ၁၉၆၈ ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ အဂၤလန္ႏို္င္ငံ လန္ဒန္အေရွ႕ပိုင္းက ၂၂ ထပ္ တိုက္တလံုးမွာ တစိတ္တပိုင္း ျပိဳက်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈ ထပ္မွာရွိတဲ့ အဘြားၾကီး တဦးက မနက္မွာ ေရေႏြးတည္ခ်င္တာနဲ႔ ဂတ္စ္အိုးကို ဖြင့္လိုက္တာ မေတာ္တဆ ေပါက္ကြဲျပီး ၁၈ ထပ္က load bearing precast wall တခု ျပဳတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ၁၈ ထပ္က load bearing precast wall ျပဳတ္ထြက္သြားတာနဲ႔ သူနဲ႔ အထက္ေအာက္ wall ေတြပါ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျပဳတ္ထြက္ျပီး ျပဳိက်သြားခဲ့တာပါ။ ဓါတ္ပံုက အဲသည္ ျပိဳက်မႈပံုပါပဲ။

  အထက္ပါ ျပိဳက်မႈဟာ ျမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာ ပညာရပ္နယ္ပယ္မွာ Ronan Point ဆိုျပီး အေရးပါတဲ့ ျဖစ္ရပ္တခု ျဖစ္လာပါတယ္။ concrete structure အေၾကာင္း ေလ့လာတဲ့ စာအုပ္ေတြရဲ႕ chapter 1 မွာ အဲသည္ ျဖစ္ရပ္ကို ေရးသားေလ့ရွိပါတယ္။ ျပိဳက်ခဲ့တဲ့ အေဆာက္အဦဟာ precast building ျဖစ္ျပီး အဲသည္ ျဖစ္ရပ္ဟာ precast building ဒီဇိုင္းပညာကို တိုးတက္မႈေတြ ျဖစ္လာေစပါတယ္။ ဒါဟာ Progressive Collapse အသံုးအႏႈံး စတင္ ေမြးဖြားလာတာပါပဲ။

  Progressive collapse ကို အလြယ္ေျပာရရင္ ကြန္ကရစ္ အေဆာက္အဦတခုရဲဲ႕ ေအာက္ထပ္က တိုင္တလံုး ျပဳတ္ထြက္သြားတာပါပဲ။ တို္င္တလံုး ျပဳတ္သြားေတာ့ load path ေျပာင္းသြားျပီး အဲသည္တုိင္ ထမ္းထားတဲ့ Load ေတြက beam ေတြဆီကို လမ္းေၾကာင္းေျပာင္းသြားတယ္။ beam မွာ load ေတြ ရုတ္တရက္ မ်ားလာျပီး bending moment ေျပာင္းသြားတယ္။ ေျပာင္းသြားတဲ့ bending moment ကို beam က မထမ္းႏု္ိင္တဲ့အတြက္ beam ေတြပါ failure ျဖစ္ျပီး အေပၚထပ္က တိုင္ေတြပါ ဆက္တိုင္ နိမ့္ဆင္းျပိဳက်တဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးကို Progressive collapse လို႔ သံုးႏႈံးတာပါ။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ Progressive collapse အေၾကာင္း ေလ့လာမႈေတြ က်ယ္ျပန္႔လာျပီး ျပိဳက်မႈပံုစံကို ၾကည့္ျပီး အေခၚအေ၀ၚေတြ က်ယ္ျပန္႔သြားပါတယ္။ ယခုအခါမွာ Progressive collapse က structural concrete နယ္ပယ္တိုင္းမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အသံုးအႏႈံုးျဖစ္လာပါတယ္။

  Progressive collapse of structures by Uwe Starossek စာအုပ္အရ ျပိဳက်တဲ့ ပံုစံေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ Types of progressive collapse...

• Pancake-type collapse
• Zipper-type collapse
• Domino-type collapse
• Section-type collapse
• Instability-type collapse
• Mixed-type collapse

  ေနာက္ပိုင္းမွာ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေအာက္ထပ္က တိုင္ေတြ ျပဳတ္ထြက္ကုန္ျပီး အေပၚက ျပိဳက်တဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးေတြ အျဖစ္မ်ားလာတဲ့အတြက္ အေဆာက္အဦ ဒီဇိုင္းနယ္ပယ္မွာ progressive collapse ကို အေလးေပး ေလ့လာေနၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ precast concrete အေဆာက္အဦေတြဟာ progressive collapse အျဖစ္အလြယ္ဆံုးမို႔လို႔ precast ေလ့လာတာနဲ႔ progressive collapse ကို စေတြ႔ရတာပါ။

Catinary Action....

  တိုင္ျပဳတ္ထြက္သြားေတာ့ တိုင္ထမ္းထားတဲ့ အေပၚက load ေတြဟာ beam ေတြဆီ load path ေျပာင္းသြားပါတယ္။ beam ေတြဟာ ေအာက္ကို deflection ျဖစ္သြားျပီး reinforcement ေတြက ေအာက္ကို ၀ိုက္သြားတဲ့ ပံုစံနဲ႔ အေပၚက Load ကို ေျပာင္းလဲယူပါတယ္။ အဲသည္ ျဖစ္ရပ္ကို Catinary Action လို႔ သံုးႏႈံးတာပါ။

  Precast Concrete Building ဒီဇိုင္းမွာ Catinary Action အတြက္ Structural tie reinforcement system ကို သံုးပါတယ္။

  အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလို Progressive Collapse ႏွင့္ Catinary Action အသံုးအႏႈံုး ၂ ခုကို highlight အေနနဲ႔ သာမန္ေရးထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ စိတ္၀င္စားသူမ်ား အင္တာနက္ကေန ဆက္လက္ ဖတ္ရႈေလ့လာႏိုင္မယ့္ ဖိုင္ေတြကို ေကာ္မင့္မွာ တင္ထားပါမယ္။

  ကၽြန္ေတာ္ မသိတာက... ရန္ကုန္မွာ လူေနအိမ္ ကန္ထရိုက္တိုက္ေတြ အတြက္ beam ဒီဇိုင္း လုပ္တဲ့အခါ ေအာက္ထပ္က တိုင္တလံုး ျပဳတ္ထြက္သြားလုိ႔ beam မွာ ျဖစ္လာမယ့္ bending moment ေတြကို ထည့္စဥ္းစား တြက္ခ်က္လား မသိပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သာမန္ beam design မွာ အဲသည္ beam ထမ္းမယ့္ အထပ္က loading ကိုပဲ ထည့္စဥ္းစားတတ္တာပါ။ အေပၚထပ္ တခုလံုးက Load ေတြ beam ကို ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ progressive collapse အတြက္ ထည့္စဥ္းစားလား... မစဥ္းစားဘူးလားဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ မသိပါဘူး။

ရန္ကုန္ ၊ မန္ေလးျမိဳ႕ေတြမွာ ဒီဇိုင္းလုပ္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ ေဆြးေႏြးေစခ်င္ပါတယ္။

(ျမန္မာျမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာ)